Yazı İçeriği
Bebeklerin göz sağlığı, hayata attıkları ilk adımlardan itibaren büyük bir öneme sahiptir. Yenidoğan döneminde karşılaşılan bazı göz hastalıkları, zamanında teşhis edilip tedavi edilmezse kalıcı görme kayıplarına ve gelişim geriliklerine yol açabilir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kerem Yıldız’a göre, ebeveynlerin bebeklerinin göz gelişimini yakından takip etmeleri ve belirtileri fark ettikleri anda bir uzmana başvurmaları, sağlıklı bir gelecek için kritik bir adımdır. İşte yenidoğan bebeklerde en sık görülen göz hastalıkları ve bu hastalıklara karşı alınabilecek önlemler…
Bebeklerde göz hastalıkları
Doğumdan hemen sonra ilk ışıkla birlikte bebekler siyah beyaz gri tonlarda görmeye başlar. Doğumdan bir hafta sonra turuncu, sarı, kırmızı, yeşili görebilirler. Mavi ve mor rengi görebilmeleri zaman alır. Bebekler ilk ay ışığa duyarlı değillerdir. Yaklaşık bir metre uzaklığı seçerler. Yaklaşık yarım metreden ışığı, parlak ve büyük cisimleri görürler. Anneyi fark ederler. 2-3 ayında bebeklerin göz teması kurması beklenir. Hareket eden nesneleri takip ederler. Renkli parlak nesnelere bakarlar. Yatay dikey eksendeki parlak büyük nesneleri ve dönen cisimleri izlerler. 3-6 ayında renkli, parlak, büyük cisimleri algılar ve tutmaya çalışırlar. 6-10 ayında yaklaşık üç metreden görebilirler. Küçük cisimleri tutmaya çalışırlar. Daha önce gördüğü cismin yarısını görmese de tanırlar. 7-12 ayına kadar iris renkleri değişebilir. Kalıcı göz rengi ortaya çıkar. 10 aydan sonra bebekler yaklaşık altı metreden görür ve kişileri tanırlar. 18 ayında oyuncakların ayrıntısını, resimleri net görebilir ve tanıyabilirler. 24 ayında cisimlerin ayrıntısını görebilirler, benzerlikleri ve farklılıkları ayırt edebilirler. Yaklaşık dokuz yaş civarında gözün gelişimi tamamlanır.
Bu yazımda çocukların gözlerinde rastlanan 7 önemli sorunla ilgili özet bilgileri sizler için derledim.
1. Gözyaşı kanalları tıkanıklığı
Gözyaşları göz kapağı kenarlarında, üstte iki ve altta iki olmak üzere dört küçük delik aracılığıyla gözlerden boşaltılır. Yenidoğan bebeklerin gözlerinde yaygın görülen bir sorun bu kanalların tıkanmasıdır. Bu durum göz enfeksiyonlarına neden olabilir. Tıkalı gözyaşı kanalı genelde bir yaştan önce kendiliğinden açılır. Açılmazsa ameliyatla müdahale gerekebilir.
Okuma önerisi: Bebeklerde gözyaşı tıkanıklığı nedir?
2. Üst göz kapağı düşüklüğü
Göz kapaklarını kaldıran kasın doğru gelişmemesine bağlı ortaya çıkmaktadır. Üst göz kapağı düşüklüğünde sorunun şiddetine bağlı olarak ameliyat gerekebilir çünkü tedavi edilmezse zamanla göz tembelliği oluşabilir.
3. Prematüre retinopatisi (ROP)
Erken doğan bebekler gelişimini tamamlamamış gözlerle doğabilirler. Retinaya kan taşıyan damarlar doğumdan sonra gelişme göstermeme eğiliminde olabilirler. Bebek doğduktan sonra kan damarları gerektiği gibi büyümezlerse gözün iç kısmı hasar görebilir ve kalıcı körlük gelişebilir. Prematüre bebeklerde kan damarlarının doğru şekilde geliştiğinden emin olmak için gözlerinin muayene edilmesi çok önemlidir. Muayenede yeterli damarlanma gözlenmezse göze daha fazla zarar gelmesini önlemek için anormal damarlanmayı durduran iğneler yapılabilir. Eğer bebeğiniz prematüre doğduysa mutlaka göz doktorunun kontrolünden geçmelidir.
4. Göz enfeksiyonları
Doğum sırasında annenin doğum kanalında bulunan bakterilere veya virüslere bağlı bebeklerde göz enfeksiyonları olabilir. Enfeksiyondan korumak için normal doğum ile dünyaya gelen bebeklere doğar doğmaz antibiyotik damla uygulanır. Doğumdan sonraki haftalarda oluşan çapaklanma koruyucu göz damlalarının reaksiyonundan kaynaklanabilir. Bebeğin gözüne yabancı bir cisim kaçmasına bağlı göz enfeksiyonları olabilir. Göz nezlesi bebeklerin gözlerinde şişkinlik, kızarıklık ve çapaklanmaya yol açabilir. Alerji, sinüzit ve üst solunum yolu rahatsızlıkları bebeklerde göz çapaklanmasına sebep olabilir. Gözyaşı kanalının tıkanarak gözün kendini temizleyememesi nedeniyle göz enfeksiyonları oluşabilir.
Göz enfeksiyonunda gözlerde çapaklanma, sulanma, kızarıklık, sarı yeşil renkte akıntı, göz kapaklarında şişkinlik, uykuda kirpiklerin birbirine yapışması şeklinde belirtiler görülebilmektedir. Bebeklerde göz çapaklanması varsa göz kapakları ılık suyla ıslatılmış pamukla temizlenebilir. Her iki göz için de ayrı pamuk kullanılmalıdır. Bebeğinizin gözlerini kaşıma riskine karşı tırnakları kesilmelidir. Göz enfeksiyonu geçiren kişilerle temastan kaçınılmalıdır. Bebeğinizin yatak takımları düzenli olarak değiştirilmelidir. Bebeğin ve bakım yapan kişinin el temizliğinize önem verilmelidir. Elleri temizledikten sonra parmak uçlarınızla gözden buruna doğru hafifçe yarım daire şeklinde hareketlerle masaj yapılabilir. Bu hareket 5-10 kere tekrarlanabilir ve günde en az altı kere yapılabilir.
Okuma önerisi: Çocuklarda göz sağlığının önemi
5. Göz kusurları
Bebekler kornea, lens, retina, göz kapakları sorunları gibi göz kusurlarıyla doğabilirler. Doğum sonrası süreçte bebeğinizin gözlerinin birlikte düzgün hareket ettiğinden emin olmak için gün içerisinde takip etmek faydalı olacaktır. Gözlerin bir hiza içinde bakmamasına şaşılık denir. Erken fark edilmesi ve tedavisi görme gelişiminin doğru ilerlemesi için çok önemlidir. Gözlerdeki hafif şaşılık ilk dört ay sorun olarak kabul edilmez. Ancak dört aydan sonra şaşılık devam ediyorsa mutlaka göz doktoru tarafından görülmeli ve müdahale edilmelidir. Gözlerin sağa ya da sola doğru ani hareket etmesine nistagmus ismi verilir. Doğumdan hemen sonra ortaya çıkabildiği gibi aylar sonra da görülebilir. Gözler genellikle yatay yönde bazen de çapraz şekilde hareketler çizebilir. Eğer bebeğinizin gözleri bu tür belirtiler gösteriyorsa bir göz doktoruna danışmanızda fayda vardır. Ambliyopi tembel göz olarak adlandırılır. Bebekler bu durumda bilinçsizce tek gözlerini kullanırlar. Bu da diğer gözün tembelleşmesine sebep olur. Ana nedenleri katarakt, şaşılık, göz kapağı düşmeleri ve yaralanmalardır. Sekiz yaşına kadar tedavisi kolaydır ve göz kapama önerilir.
6. Göz tansiyonu (glokom)
Göz tansiyonu çocuklarda hatta bebeklerde bile görülebilir. Özellikle gözün renkli bölümü normalden fazla büyümüşse ve iki göz arasındaki büyüklük farkı varsa, bebek ışığa bakamıyorsa zaman kaybetmeden başvurmak gerekir. Göz tansiyonunda gözde büyümenin engellemesi adına göz damlaları ve cerrahi işlem uygulanır.
7. Çocukluk kataraktı
Gözün merceği bulanıklaştığında ve gözün içerisindeki lensteki sertleşme neticesinde katarakt her yaşta ortaya çıkabilir. Çocuklarda katarakt teşhisi geç konursa gözde kalıcı tembellik gözlenebilir.
Tüm bu bilgiler ışığında sağlıklı günler dilerim.
Yenidoğan bebeklerde göz hastalıkları belirtileri nelerdir? Dilerseniz forum sayfamızda tecrübeli annelerimizden destek alabilirsiniz! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
