Yazı İçeriği
Göz sağlığı büyük küçük herkes için önem taşıyor. Düzenli muayene gereken durumlar nelerdir? Hangi durumda ilk aydan kontroller başlar? Çocuklarda sık görülen göz rahatsızlıkları nelerdir? Çocuğunuz da siz fark etmeden ilerleyen göz tembelliğinin sonuçları nedir? Okulda başarı kaybı olan çocuklarınızın göz muayenesini yaptırdınız mı? Göz sağlığı ile ile ilgili merak edilenleri Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mehmet Atakan, Anne Bebek Kulübü için yazdı.
Çocuklarda göz sağlığının önemi
Çocuklarımız şüphesiz bizim hayatta en kıymetli varlıklarımız. Söz konusu onlar olduğunda akan sular durur. Özellikle de onların sağlıkları ile ilgili durumlarda ebeveynler olarak bizlerin dikkati ve önemi bir kat daha artar. İşte bu yüzden göz sağlığı açısından çocuklarla ilgili dikkat edilmesi gereken durumlara kısaca değinmekte fayda var.
Öncelikle çocuklarda göz muayeneleri ne sıklıkla olmalı?
Özellikle göz muayenesi sıklığına dikkat etmesi gerekenler bebekler:
- Riskli gebelikler,
- Erken doğum öyküsü,
- Doğum sonrası solunum desteği öyküsü
- Ek hastalık öyküsü
Çünkü erken dönemde yapılan bazı müdahaleler gözün gelişim sürecinde sorunlara neden olabilmektedir.
Sadece bunlar değil doğumsal olarak ışığın göze girmesine engel olabilecek bazı hastalıklar gibi (doğumsal katarakt, retinoblastom vb.) durumların tespiti ve erken müdahalesi adına doğumdan sonraki 1. ay muayenesi yapılmalıdır. Daha sonra duruma göre 6 ay, 2 yaş, okul öncesi (5 yaş) ve yıllık muayeneler ile göz sağlığı takip edilmelidir.
Çocuklarda en sık karşılaşılan göz hastalıkları nelerdir?
Aslında yaşa göre sıklık durumu değişmekle beraber çocuklarda en sık karşılaşılan durumlar kırma kusurları yani bilinen isimleriyle miyop, hipermetrop ve astigmattır. Tabi bu kusurların ortaya çıkış şekilleri oldukça farklılık göstermektedir.
Düzenli muayene ve takipte olan çocuklarda muayene esnasında hekim tarafından tespit edilebilirken, bazı durumlarda çocuklardaki okul başarısında düşmelerin temel sebebi bu kırma kusurları olmaktadır.
Uygun zamanda tanı konulup düzenli takip ve tedavi altında olan hastaların hem görme düzeyleri normale dönmekte hem de okul ve sosyal hayatta bundan kaynaklı sorunları ortadan kalkmaktadır.
Özellikle göz hekimlerinin en çok endişe ettiği “göz tembelliği” tedavi–takip edilmeyen kırma kusurlarına sahip çocuklarda sıkça karşılaşılan bir durumdur.
Göz tembelliğini kabaca özetleyecek olursak; görüntünün herhangi bir nedenle net olarak beyine iletilemediği durumlarda oluşan ve 10-11 yaşına kadar müdahale edilmezse daha sonra tedavisinin çok mümkün olmadığı bir durumdur. Bu durumlara en sık örnek çocuklarda tedavi edilmeyen göz kırma kusurlarıdır.
Mesela sağ gözünde -5 numara miyopu olan ve gözlük kullanmayan bir çocuğun beyni daha iyi gören diğer gözünü tercih edecek ve çocuğun sağ gözünde görme düzeyi hep düşük kalacak ve bunun sonucunda da göz tembel olacaktır.
Yine çocukluk döneminde en dikkati çeken göz hastalıklarından birisi de şaşılıktır.
Bu noktada öncelikle şunu belirtmek gerekir. Çocuklarda yüz yapısı gelişirken iki göz arası mesafenin değişmesinden veya göz üstünde daha önceden var olan cilt kalıntısı gibi bazı yanıltıcı nedenlerden dolayı aileler çocuklarının gözünde şaşılık varmış hissine kapılabilirler. Buna “yalancı şaşılık” denir.
Yalancı şaşılığın gerçek şaşılıktan ayrılması ancak tam teşekküllü bir göz muayenesi ile olur. Bunun dışında çocuklarda gözlerde içe-dışa veya yukarı kaymalar görülebilir. Bu durumda hasta–hekim ilişkisi ve sürekliliği çok büyük öneme sahiptir çünkü çocukluk çağı şaşılıkları mutlaka sık takip gerektiren durumlardandır.
Şaşılıkların bazıları gözlükle bazıları ameliyatla tedavi edilmektedir. Ancak az önce bahsettiğimiz göz tembelliği durumu burada da karşımıza çıkar. Tedavi edilmeyen şaşı olan göz beyine görüntüyü net iletemeyeceğinden tembel kalma ihtimali oluşur. Bu yüzden mutlaka her türlü şaşılık şüphesinde göz hekimine başvurmak en doğrusudur.
Alerjiler çocukluk çağında karşılaşılan diğer hastalık gruplarındandır. Mevsimsel göz alerjileri özellikle belirli zamanlarda hayatı oldukça zorlaştırır. Kaşıntı, sulanma, kızarma, bazen batma şikayetleri ile kendini gösterir. Bu durumlarda çocuklarda alerjiyi tamamen ortadan kaldırmanın mümkün olmadığını ancak büyümeyle beraber etkisinin azalabileceğini akılda tutmak gerekir.
Yapılması gereken en doğru hareket alerjenden olabildiğince uzak kalıp uygun tedavi seçenekleriyle süreci yönetmektir. Bu durum da mutlaka takip altında olunması gereken kronik göz problemlerindir. Ancak unutulmamalıdır ki her sulanma kaşınma alerji nedenli olmayabilir.
Çocuklarda özellikle doğumdan sonra rastlanılan sulanmanın en sık sebeplerinden birisi de gözyaşı kanalı tıkanıklığıdır. Sulanma çapaklanma ile seyreden bu durum 1 yaşa kadar sık takip ve göz pınarına yapılacak masajla tedavi edilebilir. Ancak geçmeyen durumlarda ameliyat gerekebilir. Dolayısıyla sulanma kaşınma kızarıklık çapaklanma bir çok göz hastalığında ortaya çıkan ortak şikayetlerdendir.
Daha bir çok hastalık çocukluk döneminde ortaya çıksa da görece olarak en sık görülenler hakkında kısaca bilgi vermek istedim.
Son olarak sık sorulan sorulardan birisi olan çocuklarda güneş gözlüğü kullanımı ile ilgili de birkaç cümle kurmakta yarar var. 2 yaş üstü çocuklarda özellikle güneş ışığına hassasiyeti olanlarda ultraviyole A ve B ışınlarını bloke edici güneş gözlükleri kullanılması önerilmektedir. 2 yaş altında ise gözlük kullanmak zor olabileceğinden geniş yüzeyli şapkalar daha doğru olacaktır.
Tüm çocuklarımızın hastalıklardan uzak sağlıklı huzurlu ve mutlu günlerde büyümeleri dileğiyle. Sağlıklı günler dilerim.
Bebeklerde göz sağlığının önemi nedir? Bebekler ne zaman göz muayenesi yaptırmalıdır? Dilerseniz forum sayfamızda tecrübeli annelerimizden destek alabilirsiniz! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
