Yazı İçeriği
Bebeklik dönemi, anne-babalar için hem öğrenme hem de uyku düzeni açısından önemli bir süreçtir. Bu süreçte, birçok ebeveyn, bebeklerinin uyku düzeniyle ilgili zorluklar yaşayabilir. Gece uyumayan bebekler, gündüz uyumayan bebekler, gündüz uyuyup gece uyumayan bebekler… Uykusuz anneler, yorgun işe giden babalar!.. Peki uyumayan bebek nasıl uyutulur? Sallamadan bebek nasıl uyutulur? Bebeklerin uyku düzeninde doğru bilinen yanlışlar nelerdir? Bebeklerin rahat bir uykuya dalması için neler yapabiliriz? Uyku Koçu Esra Şimşek’le buluştuk ve “bebeklerin uyku düzeni nasıl oluşturulur?” konusunda keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. İşte anneler için uyumayan bebekle baş etme yolları…
Uykusuz anneler müjde: Esra Şimşek’ten “Adım adım uyku eğitimi”
@irlandalianne ‘yi tanıyabilir miyiz? Nasıl uyku eğitimleri vermeye başladınız?
Ben irlanda’da anne oldum. Burda annelere devlet tarafından çok fazla eğitim desteği veriliyor. Uyku eğitimi de bunlardan biriydi. Oğlum 9 aylıkken geceleri çok sık uyanıyordu. Bu beni de onu da çok yıpratmaya başladı. Buradaki anne bebek gruplarında aldığım eğitimler yardımıyla oğluma uyku eğitimi verdim. Mucize gibiydi. Her gece 10 defadan fazla uyanan bebeğim kesintisiz uyumaya başladı. Bunu bütün anneler yaşamalı diyerek yola çıktım. Profesyonel danışmanlık yapmak için uyku danışmanlığı eğitimi aldım ve çeşitli derneklere üye oldu. Şu anda hala profesyonel olarak uyku danışmanlığı yapıyorum.
İnsanlar için uyku neden çok önemli?
Uyku, beynimizin resetlenmesi, vücudumuzun dinlenmesi açısından çok önemli. insan hayatının üçte biri uykuda geçiyor. Her hastalığın tedavisi ve ya korunma yolu olarak söylenen maddelerden biri mutlaka “dinlenmek” oluyor. En iyi dinlenme şekilde uyumaktır.
Kitabınızda bebekler için uyku rutini oluşturmayı anlatıyorsunuz. Uykusuz anneler için de bir kitap yazmayı düşünüyor musunuz?
Yetişkin uykusuyla ilgili de danışmanlığa başlama fikrim var aslında. Önce kitap mı gelir yoksa danışmanlık mı olur şuanda tam bilemiyorum. Önce Adım Adım Uyku Eğitimi 2. kitap gelecek.
Uyumayan bebek nasıl uyutulur?
Ben de sana can alıcı bir cevap vereyim. Bizim görevimiz bebeği uyutmak değil. Anneler buna takılıp kalıyor o yüzden uyku eğitimi çok zor gibi geliyor. Biri sizin yerinize bir şey yapıyorsa siz asla o işi yapmayı öğrenemezsiniz. Bebeği sürekli anne uyutursa tabiki kendi başına uyumayı öğrenemez. Annelerin görevi uygun uyku ortamı hazırlamak, uyku saatlerini takip etmek ve uyumasını beklemek.
Yenidoğan bebeğin uyku düzeni nasıl olmalı?
Yeni doğan bebekler anne karnındaki gibi sürekli REM uykusundadır aslında. 20 saat civarı uyurlar ama bildiğimiz uyku değil. uyku uyanıklık arası gibi bir şey. İlk üç ay patron bebek, istediği zaman emer, istediği gibi uyur. Annelerin dört aydan önce desteksiz uyku çabasına girmesini önermiyorum. Ancak uyku düzeni oluşturmaya başlayabilirler. gece gündüz fakrını öğretebilirler. Uyku öncesi basit rutinler oluşturabilirler.
Bebek uyumuyorsa ne yapmak gerekir?
Bebek uyumuyorsa mutlaka bir sebebi vardır. Sebebine odaklanmak gerekir. Belki de uykusu yoktur ya da çok fazla uykusu gelmiştir ve dalmakta zorlanıyordur. Zaten problem o anda niye uyumadığı değil, anlık problemlere veya çözümlere odaklanmak yerine bütün olarak bakmak gerekir. İyi bir uyku düzeni oluşturduktan sonra tüm bebekler uyur çünkü uyku biyolojik bir ihtiyaçtır.
Bebeklerde uyku problemlerinin nedenleri nelerdir?
Bebekler dünyaya uyumayı bilmeden geliyorlar. Tıpkı yürümek, konuşmak, yemek yemek gibi bu becerileri geliştirmeye biz anne babalar yardımcı oluyoruz. Problem aslında uykuya dalma becerilerinin gelişmemiş olması ve dalmak için meme emmek, sallanmak gibi desteklere ihtiyaç duyuyor olmalarıdır.
Çocuklarda en sık görülen uyku problemleri nelerdir?
En sık rastlanan problem gece sık uyanma ve anne babadan destek almadan uykuya dönememe. Diğeri gündüz kısa uykular. Kuş uykusu dediğimiz 30 dk’dan daha kısa süren gündüz uykuları. Üçüncü sık gördüğümüz problem uykuya dalmada güçlük çekme ve derin uyuyamama şeklinde
Beyaz gürültü kolik bebeklerde uyku sorununa çözüm sağlar mı?
Anlık olarak çözüm sağlar, aslında uykuya değil de sakinleştirmeye yardımcı olur. Beyaz gürültü denen şey bebeklerin anne karnında duydukları gürültülere benzer ses dalgalarından oluşuyor. Bebek dünyada yabancı olduğu için bu ses onları anne karnında gibi hissettiriyor ve sakinleşmelerine yardımcı oluyor.
Uyumakta zorluk çeken ve gaz sancısı olan bebekler için ne yapabiliriz?
Kundak, parmak emme veya emzik emme, beyaz gürültü, hafif sallama öneriliyor. Tabi bunlar yapıldığı hale ağlamaya devam edebiliyorlar. Böyle durumlarda benim önerim bebeğin kalbi annenin kalbinin üzerine gelecek şekilde sarılmak ve kucağına onu çok sevdiğini ve hiç bırakmayacağını fısıldamak.
Bebekleri sallayarak uyutmak doğru mu?
Uyku eğitiminde kesin doğru kesin yanlış diye bir şey yok aslında. Ama doktorlar bebeği sallamayı sağlık açısından doğru bulmuyor. Biz uyku eğitimi açısından baktığımızda istediğimiz şey bebeğin sallanmadan, emmeden kendi başına uyuması. Anne uyku eğitimi vermek istiyorsa sallamadan uyumayı öğretmelidir.
Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir?
Milyon dolarlık soru 🙂 Önce annenin karar vermesi gerekir. Karar vermek demek “çok yoruldum artık uyku eğitimi vereceğim” şeklinde değil. Sonuna kadar götürmeye ve geri adım atmamaya karar vermek, sebat etmek ve sınırlarını korumaktan söz ediyorum. Anne karar verdikten sonra iyi bir plan yapması gerekir. Önce uyku saatlerine ve uyku rutinlerine alıştırmak sonrasında uygun bir uyku eğitimi metodu ile ilerlemek gerekir.
Bebeklerin uyku rutini nasıl oluşturulur?
Uyku rutini dediğim şey bebeklerin uyumadan önce yapılan aktivitelerdir. Benim tavsiyelerim banyo, pijama, perde kapatma, kitap okuma ve uyku şeklinde. Rutinlerde önemli olan ne olduğundan ziyade sürekli yapılmasıdır. Bu sebeple annenin kendine kolay gelen ve her gün yapabileceği şeyler seçmesi gerekir.
Annelere bu konuda nasıl destek oluyorsunuz?
Ben uyku danışmanıyım. Anne bana ulaştığında önce anneyi ve bebeği tanımaya, bebeğin uyku alışkanlıklarını anlamaya çalışıyorum. Sonra ona göre bir plan hazırlayıp danışmanlık paketinin içeriğine göre anne ile beraber uyguluyoruz.
Ay ay bebeklerde uyku düzeni nasıl olmalı?
Ayı ne olursa olsun bebeklerin en geç sabah 7’de uyanması ve gece uykusunda en geç 20:00’da geçmesi gerekiyor. Gün içinde kaç uyku yapılacağı uyku süresinin ne olacağı bebeğin ayına göre değişir. Genellikle 4-6 ay arası 4 uyku, 6-9 ay arası 3 uyku, 9-15 ay arası iki uyku ve 15. aydan sonra da tek uyku şeklinde gidiyor.
Okuma önerisi: Aylara göre bebek uyku saatleri
Uyku eğitimi metotları nelerdir?
Bebeğimiz için en uygun fiziksel uyuma koşulları nedir?
Uyku eğitiminde üç ana metod vardır. Aslında metottan çok yaklaşım diyorum ben. Çünkü bunlar şablon gibi her bebeğe birebir uygulanmaz. Bebeğe ve anneye göre şekillendirmek gerekir. Birincisi Tracy Hogg şş pat yatır kaldır metodu: Bu en yumuşak metottur. Bebeği temasla, sesle anne desteği ve güveniyle kendi başına uyumayı öğretmeyi hedefliyor. ‘.İkincisi Kim West Sandalye Metodu; Burada da yine temas ve iletişim var ama biraz daha sınırlı. Anne odada bir sandalyede oturuyor ve gerektiğinde sesle destek veriyor. Kademeli olarak sandalye oda dışına çıkarılıyor. Üçüncü yöntem Ferber yöntemi diyebiliriz. Bu yöntemlerde bebek yatağına bırakılır ve odadan çıkılır, ama belli aralıklarla girip kontrol edilir.
Bebekler için uyku arkadaşı faydalı mı? Uyku arkadaşı nasıl olmalı?
Uyku arkadaşını ben de tavsiye ediyorum ama yaklaşımım biraz daha farklı. Normalde sadece beşikte dursun gün içinde kullanmayın ki uykuyu hatırlatsın denilir ama ben tersini düşünüyorum. Bebeğin yatağında oyalanacağı ve dikkatinin anne dışında bir şeye yönlendirecek bir şeyler olması daha doğru bence. Ben oğlumda da bunu uyguluyorum. Bazen elinde oyuncak traktörle uyuyor bazen legolarla hatta bi ara oyuncak tavayla uyuyordu 🙂
Gece beslenmesi bebeklerin uykusunu nasıl etkiliyor?
Uyku sağlığı için bebeklerde gece beslenmesini kesmeli miyiz?
Gece beslenmesinin kesilip kesilmeyeceği tamamen annenin kararı olmalıdır. Biz uyku danışmanlarının işi beslenme uyku ilişkisi kesmektir. Kesintisiz bir uyku için gece beslemeyi kesmek şart değil. Bu şekilde yanlış bir kanı var ve maalesef ki bazı anneler bu yanılgı ile bebeğin ihtiyacı olduğu halde gece beslemeyi kesebiliyor.
Okuma önerisi: Çocuklarda uyku düzeni nasıl olmalı?
Telefon ve tabletler uyku sağlığını nasıl etkiliyor?
Kitabınızda 3T (Tablet, telefon, televizyon) ‘un çocuklar için uyku düşmanı olduğundan bahsediyorsunuz. Bu saydığımız beyaz ekranlar bizim ve bebeğimizin uyku sağlığını nasıl etkiliyor?
3T denen tablet, telefon, tv beyaz ışık yayar ve beyaz ışık kapatılsa bile bir saate kadar beyni uyanık tutar. Gün içinde izliyor olsa bile bebeğin veya çocuğun uykudan en az 2 saat önce bunlara maruz kalmasını tercih etmiyoruz. indirekt olarak etkisi de bebeği hareketsiz bıraktığı için enerjisini atamıyor ve uykudan önce enerji patlaması yaşabiliyor.
Uykusuz anneler tecrübelerini paylaşıyor! Bebek ve çocuklarda uyku düzeni nasıl olmalı? Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir? Çocuklarda uyku okul başarısını nasıl etkiliyor? Öğrenmek için Anne Bebek Kulübü Forum‘u ziyaret edebilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
ANNE BEBEK KULÜBÜ FORUM: Tıklayın, sohbete katılın!
Bebeklere Uyku Eğitimi ile İlgili Bilimsel Makaleler
Doğumdan 6 aya kadar bebek uykusu – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25798510/
Emzirilen bebeklerin uyku düzeni nasıl olmalı? – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8424024/
6 aydan küçük bebeklerde uyku sorunları – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26836644/
Ani bebek ölümü sendromu – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29538785/
Bebeklerde, Yeni Yürümeye Başlayan Çocuklarda ve Okul Öncesi Çağdaki Çocuklarda Uyku Düzeni, Fizyolojisi ve Gelişimi, Uyku Süresi ve Düzenleri ve Uyku Hijyeni – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28117135/