Aylara göre bebek uyku saatleri

Yeni doğan bir bebek, annenin ve babanın hayatına sevinç ve heyecan katarken, aynı zamanda bazı zorlukları da beraberinde getirir. Bebeklerin uyku düzeni, ebeveynler için en sık karşılaşılan zorluklardan biridir. Bebeklerin uyku saatleri, hem bebek hem de ebeveynin sağlığı ve genel iyiliği için son derece önemlidir. Peki, bebekler aylara göre bebek uyku düzeni nasıl olmalı, ebeveynler bu konuda nelere dikkat etmelidir? Uyku Koçu Begüm Bacak, bebekler için aylara göre bebek uyku saatlerini yazdı. İşte bebek uyku saatleri konusunda bilinmesi gerekenler!..

Aylara göre bebek uyku saatleri

Aylara göre bebek uyku saatleri

Uyku, bebekler için fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişim açısından kritik bir öneme sahiptir. Bebeklerin uyku düzeni, hem onların sağlıklı gelişimi için hem de ailelerin rahat bir yaşam sürdürebilmesi için önemlidir.  Yeni doğmuş bir bebekle yaşamak, yeni ebeveynler için heyecan verici ve duygusal bir deneyimdir. Ancak, bebeğinizin uyku düzenini sağlamak ve uyku saatlerini düzenli hale getirmek, birçok ebeveyn için zorlu bir görev olabilir. Bebeklerin uyku ihtiyaçları, büyüklüklerine ve gelişim seviyelerine bağlı olarak değişir. Bebeklerin uyku düzenini anlamak ve onlara yardımcı olmak için, aşağıda bebek uyku saatleri konusunda sizlerle önerilerimi paylaşmak istiyorum. Aşağıda aylara göre bebek uyku saatlerini bulabilirsiniz.

Okumalısınız: Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir?

Yeni doğan bebeklerin uyku düzeni

Yeni doğan bebeklerin uyku düzeni genellikle düzensizdir ve genellikle kendi doğal ritimlerine göre belirlenir. Yeni doğan bebekler, genellikle günde 14-17 saat arasında uyur ve ancak 1-3 saatlik periyotlar halinde uyanır. Bu dönemde bebeklerin uyku düzeni, genellikle gece ve gündüz ayrımı yapmaz ve anne ve babanın uyku düzenine ayak uydurmak zorunda kalırlar. Yeni doğan bebeklerin uyku düzeni, bebeklerin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir ve her bebek farklı olabilir. Bu dönemde anne ve babaların esnek olmaları ve bebeğin ihtiyaçlarına göre hareket etmeleri önemlidir.

Okuma önerisi: Yenidoğan bebeklerde uyku düzeni nasıl olmalı? 

1 Aylık bebek uyku düzeni

Yenidoğan dönemi bakımveren ve bebeğin birbirine adapte olduğu, 4. trimester olarak da adlandırılan, bebeğin halen anne karnında hissini yaşadığı bir dönemdir. Bu dönemde bakımverenin bebek ile yakın temas içinde olması, ten tene temas yapması, beyaz gürültü kullanarak bebeğin anne karnındaki hissi yaşamasına destek olması adaptasyon ve bağlanma sürecini olumlu etkiler. Anne karnındaki sıkışıklık hissini taklit etmesi açısından güvenli bir sling kullanımı veya doğru yöntemle yapılan kundaklama önerilir. Bu durum hem bebeğin kolayca uykuya dalmasını hem de varsa gaz probleminin de daha rahat çözülmesini sağlayacaktır.

1 aylık bebekler yaklaşık 8.5-10 saat gece, üç ya da dört uykuya yayılmış şekilde toplam 6-7 saat gündüz uykusu uyurlar. Günlük toplam 15.5-17 saat arası bir uyku uyumuş olurlar. Günün büyük bir kısmı bakım verenlerine temas halinde uyku ve beslenme ile geçecektir. Herhangi bir düzen oluşması beklenmez, bebeğin anne karnından Dünya’ya adaptasyonunun  sağlanması, bakımvereni ile bağlanması, fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının mümkün mertebe geciktirilmeden karşılanması gerekir.

Okuma önerisi: Uykusuz bebekler nasıl uyutulur? Anneler için uyumayan bebekle baş etme yolları!

2 Aylık bebek uyku düzeni

2 aylık bebekler hala yenidoğan dönemindedir. Bu ayda yaklaşık 8.5-10 saat gece, üç ya da dört uykuya yayılmış şekilde toplam 6-7 saat gündüz uykusu uyurlar. Günlük toplam 15.5-17 saat arası bir uyku uyumuş olurlar. İkinci ayda bebeğiniz gece ile gündüzü ayırt etmeye ve biyolojik ritmini oluşturmaya başlayacaktır. Zamanında doğmuş bebekler 2. ayda ortalama 4 saate kadar kesintisiz uyuyabilirler. Bu ayda bebeğinizi en azından günde bir defa uykulu ama uyanık vaziyette beşiğine yatırıp kendi kendine uykuya geçiş sürecini deneyimleme fırsatı verebilirsiniz. Siz de yanında oturarak rahatlatıcı ses ve dokunuşlarla destek olabilirsiniz. Bu aydan itibaren uykuların her seferinde farklı bir yerde değil, her zaman yatacağı beşiğinde olmasını sağlayın. Beyaz gürültü ve kundağın desteğinden yararlanmanız süreci kolaylaştıracaktır.

Okuma önerisi: Bebekler için uyku neden önemli? 

3 Aylık bebek uyku düzeni 

Halen yenidoğan dönemindesiniz ve derin uykularınız henüz gelişmedi. Bu ayda bebekler yaklaşık 10 saat gece, üç uykuya yayılmış şekilde toplam 5 saat gündüz uykusu uyurlar. Günlük toplam 15 saat uykuya ihtiyaç duyarlar. Zamanında doğmuş 3 aylık bebekler gece
beslenmeden 6-8 saat kesintisiz uyuyabilir. Gece beslenme sıklığı ile ilgili olarak doktorunuz rutin gelişim değerlerine göre size bir öneride bulunacaktır. Bebekler 10. haftadan itibaren şartlanmaya bağlı öğrenmeyi gerçekleştirmeye başlarlar, yani “bir şeyden sonra bir şey” gelir mantığı oluşmaya başlar. Bu beceriyi uyku öncesi rutinler oluşturmak için kullanmaya
başlayabilir ve öngörülebilir, sakinleştirici rutinler uygulayarak bebeğinizin uykuya geçişini kolaylaştırabilirsiniz. Artık gündüz uykularını çok fazla ışığın, sesin ve uyaranın olmadığı sakin ve tanıdık bir ortamda uyumaları daha sağlıklı olacaktır. Uyku işaretlerini gözlemleyerek bebeğinizi doğru zamanda uyku rutini ile hazırlamaya başlayın ve yatağına uykulu ama henüz uyanık vaziyette yatırarak kendi kendine uykuya geçmesine fırsat tanıyın. Bu süreci deneyimlerken onu gözlemleyin, sesiniz, dokunuşunuz ve kucaklamanız ile destek olun.

4-5 Aylık bebek uyku düzeni

4-5 ay aralığındaki bebekler yaklaşık 11-12 saat gece, üç uykuya yayılmış şekilde toplam 4-5 saat gündüz uykusu uyurlar. Bu ayda en önemli hedeflerden birisi gündüz uykularını uzatmak ve düzenlemektir. Zamanında doğmuş 4 aylık bebekler gece boyu 8 saat kesintisiz uyuyabilir. 5 aylık olduğunda bu süre daha da uzayabilir. Elbette önceliğiniz doktorunuzdan büyüme gelişmesine göre gece beslenmesi ile ilgili görüş almak olmalıdır. Bu aylardan itibaren bir geçiş dönemi başlar. Kolik sancılarının etkileri azalır, daha uzun uyanıklık süreleri oluşur, çevrelerine karşı daha farkında olmaya başlarlar, nesnenin devamlılığını, yani bir şey görüş alanından çıksa bile var olmaya devam ettiğini anlamaya başlarlar. 4. ay nörolojik olarak da uyku yapısının değişime uğradığı bir dönemdir. Melatonin salınımı yükselir ve REM-dışı uyku artar. Bu artık yeni doğan dönemine göre daha derin uykular uyuyacağı anlamına gelmektedir. Ancak bu beraberinde uyku döngüleri arasındaki uyanıklığın daha belirgin olmaya başlayacağı gerçeğini de getirir. Bu nedenle bebeğinizin uykularını düzenlemeye başlamak için ideal bir ay diyebiliriz. Eğer şimdiye kadar bebeğinizi emzirerek uyuttuysanız, şimdiden sonra uyku zamanı yaptığınız son emzirmeyi uyku rutininizin en başına çekerek hem sindirime zaman tanıyabilir hem de bebeğinizin meme ve uyku arasındaki ilişkiyi zayıflatmasına yardımcı olabilirsiniz.

6-8 Aylık bebeklerin uyku düzeni 

Bu ayda bebekler ortalama 11 saat gece, 2-3 uykuya yayılmış şekilde 3-3.5 saat gündüz uykusuna ihtiyaç duyarlar. Gündüz uykuları arasında 2-2.5 saat uyanık kalabilirken, son gündüz uykusundan uyandıktan 3-3.5 saat sonra gece uykusuna geçmiş olması idealdir. Zamanında doğmuş bebeklerin doktor kontrollerinde sorulması gereken çok önemli bir soru vardır:

“Bebeğim gece uyanmasa da uyandırıp beslemeli miyim?” Bu soru, bebeğinizin bulunduğu ayda büyüme gelişmesine göre tıbbi olarak gece beslenmesine gerek olup olmadığı hakkında size net cevap verecektir. Bu sorunun cevabına göre gece beslenmesi planlaması yapmanız, bebeğinizin ihtiyaç duyduğundan fazla beslenmesini ve sırf uykuya döndürmek amacıyla yapılacak emzirmeleri engeller. Bebeğinizin gün içinde yeterli kalori aldığından emin olun, ayına göre mide kapasitesini mutlaka öğrenin. 1 yaşına kadar ana besinin anne sütü veya formül mama, ek gıdanın ise tadım amaçlı ve “ek” olduğunu unutmayın. Bu dönemde ayrılık kaygısı ilk zirve noktasına ulaşır, ebeveynlere temas etme isteği artar.
Artan hareket kabiliyetleri gündüz ekstra yorgunluğa neden olabileceğinden gündüz
uykularına ve uyanıklık sürelerine ekstra dikkat edilmesi çok önemlidir. Bebeğin uyanık ve keyifli olduğu anlarda geliştirdiği yeni becerilerini tecrübe etmesine, mevsime uygun giydirilip açık havada vakit geçirmesine ve özellikle ikindi vakti gün ışığına maruz bırakılmasına özen gösterilmelidir.

Tüm bunlar bebeğin daha konforlu bir uyku uyumasını destekler Genelde 6. ayda ek gıdaya başlangıç yapılmasından sonra uykularda belirgin bir bozulma yaşanıyorsa, bebeğin alerjik reaksiyon gösterdiği ya da intolerans geliştirdiği bir gıda olup olmadığına dikkat edilmelidir. Bunu anlayabilmek için deride kızarıklık, kaşıntı, kakasının rengi ve kıvamındaki değişiklikler, geçmeyen inatçı pişikler gibi durumları gözlemlemek önemlidir. Gerekirse bir uzmanın değerlendirmesi ve bir diyet uygulanması süreci çözmenize ve bebeğinizin rahatlamasına yardımcı olacaktır. Bebeğinizin katı gıda beslenmesini akşam uykusundan en az 2 saat önce bitirmeniz, uyku öncesi son bir emzirme/biberon beslenmesini ise uyku rutininin en başında uygulayarak sindirime fırsat vermeniz bebeğinizin çok şiş bir mide yatmasının engellenmesini sağlar.

9-12 Aylık bebeklerin uyku düzeni

Bebekler bu ay aralığında ortalama 11, gündüzleri ise 3 saat uykuya ihtiyaç duyarlar. Gündüz uykuları arasında 2.5-3 saat uyanık kalabilirken, son gündüz uykusundan uyandıktan 3.5-4 saat sonra gece uykusuna geçmiş olması idealdir. Çoğu bebek 9. aya geldiğinde 3. şekerleme uykusunu bırakmış olur. Emekleme ve yürüme gibi büyük fiziksel sıçramalar beraberinde uykularda bozulmayı da getirebilir. Özellikle beşiklerine yatırıldığı anda ayağa kalkan ve bunu oyun haline getiren bebekler olabilir. Bu durumu yaşıyorsanız öncelikle bebeğinizin ayağa kalkma ve yürüme becerisini geliştirebilmesi ve deneyimleyebilmesi için gün içinde bolca güvenli alanlar yaratın ve fırsat verin. Yatağa uyuması için bıraktığınızda bu deneyimi yaşamasına müsaade edin. Her ayağa kalktığında siz yatırırsanız bu bir oyuna dönüşebilir. Bir süre bu deneyimi yaşadıktan sonra doğru zaman ve şartlarda yatırdığınız bebeğiniz uyku için yatay pozisyona kendiliğinden geçecektir. Gece beslenmesi devam ediyorsa, doktorunuzdan doğru sıklıkta besleyip beslemediğinize dair mutlaka bilgi alın. Gelişimine göre artık gece beslenmesine ihtiyacı olmadığı bilgisini alırsanız mutlaka buna uygun bir planlama yapın ve
bebeğinizin alışkanlık kaynaklı açlık uyanmalarını kademeli ve şefkatli bir şekilde sonlandırın.

Bebeğinizin gün içinde yeterli kalori aldığından emin olun, ayına göre mide kapasitesini mutlaka öğrenin. 1 yaşına kadar ana besinin anne sütü veya formül mama, ek gıdanın ise tadım amaçlı ve “ek” olduğunu unutmayın. Bebeğinizin katı gıda beslenmesini akşam uykusundan en az 2 saat önce bitirmeniz, uyku öncesi son bir emzirme/biberon beslenmesini ise uyku rutininin en başında uygulayarak sindirime fırsat vermeniz bebeğinizin çok şiş bir mide yatmasının engellenmesini sağlar.

13-18 Aylık bebeklerin uyku düzeni

Bebekler bu ay aralığının başlarında geceleri ortalama 11, gündüzleri ise 2 uykuya yayılmış şekilde toplam 2-2.5 saat uykuya ihtiyaç duyarlar. 18. aydan itibaren çoğu bebek tek gündüz uykusuna düşmüş olur. Bu aralığın başlarında gündüz uykuları arasında 3 saat uyanık kalabilirken, son gündüz uykusundan uyandıktan 4 saat sonra gece uykusuna geçmiş olması idealdir. 18 ay civarında gündüz uyanıklık süreleri 5-5.5 saate çıkabilir. Ayrılık kaygısı 1. yaş günü itibariyle zirve yapar. Bunun yatıştırılması için bebeğin bakımvereni ile birebir ve nitelikli zaman geçirmesi, uyku öncesi rutinlerinde bolca temas etmesi çok önemlidir. Aynı zamanda biberon ve emzik gibi nesnelere duygusal bağlanma gelişebilir ve bu durum da uyku düzenlerinin bozulmasına yol açabilir. 12-14 ay arası bebekler aktif rüya görmeye başlarlar, bu dönemde zaman zaman ağlayarak uyanıyor olmaları rüya görüyor olduklarının bir göstergesi olabilir. Ortalama 15-18 ay arası tek uykuya geçiş gerçekleşir. Bunun sinyalini uyudukları iki uykudan birine her gün direnç göstererek verebilirler. Sabah uykusunu yavaş yavaş ileri atarak uyku saatini günün ortasına çekebiliriz. Ancak bu geçiş sürecinde günlük ihtiyacına göre bazı günler 1 bazı günler 2 uyku yapmalarına izin vermek gerekir. Bu aşamada günce tutmanız size yardımcı olabilir. Çocuk doktorları bebeğin tıbbi olarak beslenmesini gerektiren bir durum yok ise 1 yaşından sonra gece beslenmesinin bırakılması gerektiğini ifade ederler. Bu konuda doktorunuzdan görüş aldıktan sonra mutlaka gereken düzenlemeyi yapmanız gerekir.

19-30 Aylık bebeklerin uyku düzeni

Bebekler bu ay aralığının başlarında geceleri ortalama 11, gündüzleri ise 2 saat uykuya ihtiyaç duyarlar. 2 yaş civarında gece 11 saat, gündüzleri de 2 saat uyku ihtiyacı devam eder. Bu ay aralığının sonlarına doğru ise gece uyku ihtiyacı 10.5 saate düşerken, gündüz uyku ihtiyacı 1-5 saat civarıdır. 2 yaş sonrasında gündüz uyanıklık süreleri 6 saate kadar yükselir. Dil becerilerinin oldukça geliştiği bu dönemde, söyleyebildiklerinden daha fazlasını anlarlar. Bu durumda kendilerini ifade etmede güçlük çekebilecekleri için engellenmiş hissedip öfke patlamaları yaşayabilirler. Özellikle 2 yaş sendromu olarak adlandırılan dönemde bebeğin uykuya direnç ve inatlaşma oranı zirve yapar. Bazı ebeveynler gündüz uykusunu bırakmak istediğini düşünebilir ancak henüz çok erkendir. Bebeğiniz gündüz uykusuna direniyorsa, uyuması gereken saatte mutlaka sakin zaman geçirmeli, uyumasa da uzanarak bedeninin sakinleşmesine fırsat vermelisiniz. Sözel becerisi gelişmiş olduğundan yatma saatleri öncesi ve uyku süresince yapılacakları ona nazik bir dille ifade etmeniz güven verici olacaktır. Bu ay aralığında bebeğinizi büyük yatağa geçirmek için aceleci olmayın. Bebekler gece boyu yatağında kalması gerektiğini anlayabilecek gelişimsel düzeye 3 yaş civarında gelir. Sınırları belli bir yatakta yatması hem uyku güvenliği hem de uyku düzeni açısından daha avantajlı olacaktır.

31-60 Aylık bebeklerin uyku düzeni 

2-3 yaş arasında gece ortalama uyku ihtiyacı 10.5, gündüz ise 1.5 saattir. 4 yaşında bir çocuk büyük olasılıkla artık gündüz uykusunu bırakmış olacağından, gece uyku ihtiyacı artacak ve bu süre 11.5 saat civarına yükselecektir. Elbette geçiş döneminde hala bazı günler kısa bir gündüz uykusu uyuyor olabilir. Gündüz uykusunu bıraktıysa mutlaka günün ortasında sakin zaman planlaması yapılmalı ve bedenin yavaşlaması sağlanmalıdır. 5 yaşında gece uyku ihtiyacı yaklaşık 11 saat olacak ve gündüz sakin zaman geçirmek bebeğinizin dinlenmesi adına halen fayda sağlayacaktır. 3 yaştan itibaren bebeğiniz büyük yatağa geçmeye hazır olabilir, onu gözlemleyerek bu geçişi yumuşak bir şekilde yapabilirsiniz. Bu yaşlarda çocukların yatma saatini erteleme ve yattıktan sonra bakımverenlerini türlü sebeplerle odaya geri çağırma gibi davranışları olabilir. Bu konuda gün içinde konuşmalar yaparak, oyunlar oynayarak yatma saatinin nasıl olması gerektiğini nazikçe açıklayabilirsiniz. Gece uyurken onu kontrol edeceğinizi söyleyerek güvence verebilirsiniz. Gece korkularının başladığı bu dönemde çocukların hayal gücü sınırsızdır ve zaman zaman gerçekle hayal ürününü birbirinden ayırmakta güçlük çekebilirler. Bu korkuları kabul ederek destek olun, korktuğu şeyi tarif etmesini veya çizmesini isteyebilirsiniz. Odasını kontrol ederek korktuğu şeyin orada olmadığını somut olarak gösterebilirsiniz. Bazı çocuklar çıkartma tablolarını çok sever, gece yatma saatinde ve gece boyu uykularında gerçekleştirdikleri aşamaları sabah çıkartma tablolarına çıkartma yapıştırarak görmekten mutlu olabilirler. Aynı zamanda kendi çarşaf ve nevresim desenlerini belirlemek, hangi pijamayı giymek istediklerine karar vermek, odanın ışığını açıp kapatmak gibi karar ve sorumluluklarda ön plana çıkmaktan hoşlanırlar.

Uykusuz anneler tecrübelerini paylaşıyor! Bebek ve çocuklarda uyku düzeni nasıl olmalı?  Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir? Çocuklarda uyku okul başarısını nasıl etkiliyor? Öğrenmek için Anne Bebek Kulübü Forum‘u ziyaret edebilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!

ANNE BEBEK KULÜBÜ FORUM: Tıklayın, sohbete katılın! 

Kaynaklar

Bebekler ve uyku sağlığı ile ilgili derinlemesine araştırma yapmak isteyen ailelerimiz, aşağıdaki bilimsel çalışmaları inceleyebilirler:

Güvenli olmayan bebek uyku uygulamaları ile ani bebek ölümleri  ile ilgili önemli bir çalışma: “Boğulma ve Bebek Ölümlerinin Açıklanamayan Nedenleri İçin Risk Faktörleri”
https://publications.aap.org/pediatrics/article/151/1/e2022057771/190235/Risk-Factors-for-Suffocation-and-Unexplained?searchresult=1 

“Uykuyla İlişkili Bebek Ölümleri: Uyku Ortamında Bebek Ölümlerini Azaltmaya Yönelik Güncellenmiş 2022 Önerileri ” 2022
https://publications.aap.org/pediatrics/article/150/1/e2022057990/188304/Sleep-Related-Infant-Deaths-Updated-2022?searchresult=1

“Bebeğin Uyku Yeri Seçimiyle İlişkili Faktörler” 2020
https://publications.aap.org/pediatrics/article/145/3/e20191523/76960/Factors-Associated-With-Choice-of-Infant-Sleep?searchresult=1