Çocuğunuzun gelişimi normal mi? Zamanında doğan bebeklerde nörolojik gelişim basamakları nelerdir? Yenidoğan bebeğin nörolojik özellikleri nelerdir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Dündar Yaykıran, ay ay bebek gelişimi hakkında bilgi verdi.
0-12 AYLIK BEBEKLERDE NÖRO-MOTOR GELİŞİM
Süt çocukluğu döneminde; beyin, sinir ve kasların gelişimi sonucunda istemli hareketler yapma, anlama, konuşma sesleri çıkarma, çevreye ilgi gösterme yetenekleri gelişir. Bebek bu dönemde ona bakan birey ile güvene dayalı bir ilişki kurar. Bu ilişkinin olumlu olması çocuğun gelecekteki kişiliğinin oluşumunda ve kişilerarası ilişkilerinde önemlidir.
Nöro-motor gelişim belli bir sıra ile belli aylarda olur, ancak her bebeğin gelişimi aynı değildir. Her gelişim basmağı için belirli bir süre vardır, mesela destekli oturma, birinci bebek 4. ayda destekli oturdu, ikinci bebek 5. ayda desteki oturdu, üçüncü bebek 6. ayda destekli oturdu. Bu üç bebeğin de nöro-motor gelişimi normaldir. Ancak bir bebek 7 aylık ve hala destekli oturamıyorsa nöromotor gelişiminde sorun olabilir demektir.
BEBEKLERDE AYLARA GÖRE NÖRO-MOTOR GELİŞİM BASAMAKLARI
- ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Yüzüstü pozisyonda başını kaldırır
- Ekstremitelerini (kol ve bacaklarını) eşit hareket ettirir
- Yüze, ışığa bakar
Dil ve Sosyal Gelişim
- Ses çıkartır, ağlar
- Yüze bakar
- 6. haftada gülümsemeye başlar
2 – 3. ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Baş kontrolü başlar ve gelişir
- Başını 45 derece kaldırır
- Yüzüstü pozisyonda kollarını ileri uzatabilir
- Obje/yüzü izler
- Ellerini kontrol etmeye başlar; uzanmaya çalışır.
- Elbiselerini yakalar
- Hareketli cisimleri izler
Dil ve Sosyal Gelişim
- Agular
- mutluluk ifade eden sesler çıkarır.
- anneyi tanır, gülümser
- Sosyal gülümser, annesinin gülümsemesine gülümseyerek cevap verir.
4 – 5. ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Yüzüstü pozisyonda baş ve göğsü dik tutabilir
- Yatakta önce yüzüstünden sırtüstüne, sonra tersine dönebilir
- Destekle oturabilir
- Objeye uzanır
- Elleriyle objeyi ağızına götürür
Dil ve Sosyal Gelişim
- Sese yanıt verir
- Kahkaha atar
- Kendi ellerine bakar
6 – 7. ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Destekli ve desteksiz oturur
- Oyuncaklara ulaşır
- Cisimleri tüm eliyle kavrar
- Eline aldığı cisimleri başka cisimlere vurarak ses çıkarabilir.
- Cisimleri iki eliyle tutabilir, mama kaşığını ağzına götürebilir.
Dil ve Sosyal Gelişim
- Babıldar
- İsmine bakar
- Sesleri taklit eder
- Yabancıyı ayırt etmeye başlar
- ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Kolundan destek olunca doğrulup oturabilir
- Objeleri bir elinden diğer eline geçirir
- Cisimleri yere atıp geri alabilir.
- Cisimleri yere atarak ses çıkarmayı sever.
Dil ve Sosyal Gelişim
- Özgül olmayan mama/dede gibi hece tekrarı yapar
- Bay-bay yapmaya başlar
- ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Emekler *** Emekleme tam bir gelişim basamağı değildir, bazı bebekler hiç emeklemeden yürümeye başlar.
- Destekle ayakta durabilir, elinden tutulursa yürümeye çalışır.
- İki parmakla yakalar
Dil ve Sosyal Gelişim
- Anlaşılmaz kelimeler söyler
- Basit oyunlar oynar
- Ayrılık anksiyetesi başlar
10 – 11. ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Eşyalara tutunarak sıralar
- Yardımsız ayağa kalkar
- Cismi, baş ve işaret parmağı ile kıskaç gibi kavrar
Dil ve Sosyal Gelişim
- Özgül olarak, yani bilerek mama/dede gibi kelimer söyler.
- Kelimeleri tekrarlamaya çalışır
- “cee” diye seslenilerek yapılan oyunu oynar
- ay
İnce ve kaba motor gelişim
- Bağımsız veya destekli yürür
- Cismi fırlatır
- Eğilip yerden cisimleri alabilir
- Giydirilirken hareketleriyle yardımcı olur.
Dil ve Sosyal Gelişim
- Mama-dede ye ilave anlamlı birkaç kelime söyler
- Söyleyebildiği kelime sayısı artar
- Bardak kullanabilir, bardaktan su içebilir.
- Sevgisini belli eder.
- Bu dönemdeki çocuk, acıdan ve zevk vermeyen olaylardan kaçar.
- Beklemeyi bilmez, engellenmekten hoşlanmaz.
- İhtiyaçlarının hemen giderilmesini bekler.
İlk yılda bebeğin uyku, beslenme, temizlik, şefkat vb. ihtiyaçlarının düzenli ve yeterli karşılanması önemlidir. İstekleri zamanında yerine getirilen, beslenme ve bakımı düzenli olarak yapılan bebekler daha mutlu, daha güvenli bir hayat sürer.
Herkese sağlıklı ve mutlu günler.
