Yazı İçeriği
Çocuklarda kabızlığa ne iyi gelir, kabızlık nasıl geçer? Kabızlık nedir, kabızlık nedenleri nelerdir? Kabızlığa neden olan besinler nelerdir? Çocuklarda kabızlık sebepleri nelerdir? Çocuğun kabız olmaması için ne yapmalı? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşegül Parlak, kabızlık için evde çözüm önerilerini yazdı!..
Kabızlık nedir?
Kabızlık( konstipasyon ) hem çocuk hemde ailesinin yaşam kalitesini bozan büyük bir sorundur. Okul öncesi çocukların yaklaşık %3 de , okul çağındaki çocukların %1-2 sinde kabızlık görülüyor.
Dışkılamada zorluk veya gecikme kabızlık olarak ifade edilse de tanı kriteri olarak;
– Haftada 3 ten daha az sayıda dışkılaması,
– Dışkının sert ve parça parça olması,
– Dışkılama sırasında zorlanarak ve ağrı çekme şikayetlerinin olması gerekiyor.
Kabız bebeklerde huzursuzluk, karında şişlik, sürekli ağlama, sert kakaya bağlı makatta çatlak görülürken daha büyük çocuklarda karın ağrısı, makattan kan gelmesi, dışkı kaçırma, idrar yolu enfeksiyonları ve iştahsızlık görülür.
Kabızlık nedenleri nelerdir?
En sık ek gıdaya geçiş ve tuvalet alışkanlığının kazandırılması dönemlerinde görüyoruz.
Bebeklerde en sık nedenler arasında annenin kabız olması, annenin yetersiz su tüketimi, ek gıdaya başlandığı dönem, tuvalet alışkanlığı kazandırılması aşamasında, fazla inek sütü tüketmesi, kan ilacı kullandığı dönemde görebiliyoruz.
Çocukluk döneminde yanlış beslenme alışkanlığı, hormonal ve metabolik bozukluklar , tuvalet alışkanlığı kazandırma, tuvalete gitmeyi erteleme, bağırsakta veya onu uyaran sinirlerde bozukluk durumlarında , kullanılan ilaçlar ve psikolojik nedenlere bağlı kabızlık görülüyor.
Çocuğun su tüketimi az, lifli besinler yerine abur cubur, bol karbonhidratlı ve fast food tarzı beslenme bozukluklarında görebiliyoruz. Bağırsakta darlık veya tıkanıklık gibi anatomik bozukluklar ile serebral palsi, omurilik tümorü gibi bağırsağı uyaran sinirlerde hasar durumunda görebiliyoruz. Makatta yırtık ya da darlık hastanın dışkılamayı ertelemesine o da kabızlığa neden olmaktadır. Tiroid bezinin az çalışması gibi hormonal bozukluklarda kabızlık artabiliyor. Oyun veya çizgi film izleyen çocuklar tuvalet ihtiyacını ertelemektedir. Aile içinde sorunlar,anne ile babası boşanması aşamasında, yeni kardeş veya yeni okula başlama gibi nedenler psikolojik sebepleri oluşturuyor.
Kabızlığa neden olan besinler nelerdir?
- Patates
- Pilav, makarna, pirinç lapası
- Muz
- Fazla süt tüketimi
- Fast food gıdalar
Kabızlık tanısı nasıl konur?
Hastanın hikayesi , dışkılama özellikleri, beslenme düzeni , kabızlığın başlama zamanı ve kabızlığa eşlik eden şikayetler yol gösterir. Anorektal bölgenin elle muayenesi yapılabilir. Tetkik olarak; düz karın grafisi, rectal bölgeye endoskopi (rectoskopi) , dışkılamanın grafi olarak değerlendirilmesi ve biyopsi tanıyı koymada yardımcıdır. Tiroid, diyabet, çölyak gibi hormonal ve metabolik bozukluklar için kan tetkiki istenir.
Kabızlık tedavisi nedir?
Öncelikle aile ve çocuğa kabızlık hakkında bilgi verilmeli ,tedavisinin mümkün olduğu ve sabır ile üstesinden gelinebileceği anlatılmalıdır.
- Kabızlıkta öncelikle beslenme alışkanlığı düzeltilmelidir. Bol bol su ve sıvı gıdalar ile lif ağırlıklı sebze-meyve tüketmelidir. Abur cubur , fast food tarzı beslenme diyetten çıkarılmalı. Kabızlık yapan besinlerin porsiyonu azaltılıp daha az yenmelidir. Fazla süt ve süt ürünleri tüketimini önermiyoruz. Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek, pilav-makarna yerine bulgur pilavı yemesini öneriyoruz.
- Gün içinde bağırsağı hareketlerini uyaracak egzersizler yapılabilir. Çocukların aktivite yapmaları desteklenmelidir. -Tuvalet düzeni oluşturulmalı, tuvaleti ertelememesi konusunda çocukla konuşulmalıdır. Her sabah kahvaltıdan sonra ihtiyacı olmasa da 5 dakika tuvalette oturup ıkınması öneriliyor. Böylelikle dışkılama alışkanlığı kazanacak.
- Bebeklerde beslenmeden 1 saat önce masaj yapılabilir. Ilık banyo yaptırmak veya gövdesine kadar ılık su dolu kovaya sokmak yararlı olacaktır. Ek gıdaya başladıysa erik, elma, armut verilebilir. -Hormonal veya metabolik bozukluk varsa tedavisi düzenlenmelidir.
- Psikolojik bozukluk durumunda aile ve öğretmenleri ile konuşup çocukla beraber sorunu çözmeye yönelik adımlar atılmalı. Gerekirse pedagojik destek sağlanmalıdır.
- Düzenli ve ağrısız dışkılaması için doktorun önerisi ile şurup, lavman ve kremler kullanılabilir.
