Çocuklarda kabızlığa ne iyi gelir, kabızlık nasıl geçer?

Çocuklarda kabızlığa ne iyi gelir, kabızlık nasıl geçer? Kabızlık nedir, kabızlık nedenleri nelerdir? Kabızlığa neden olan besinler nelerdir? Çocuklarda kabızlık sebepleri nelerdir? Çocuğun kabız olmaması için ne yapmalı? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşegül Parlak, kabızlık için evde çözüm önerilerini yazdı!..

Kabızlık nedir?  

Kabızlık( konstipasyon ) hem çocuk hemde  ailesinin yaşam kalitesini bozan büyük bir  sorundur. Okul öncesi çocukların yaklaşık  %3 de , okul çağındaki çocukların %1-2  sinde kabızlık görülüyor. 

Dışkılamada zorluk veya gecikme kabızlık  olarak ifade edilse de tanı kriteri olarak;

– Haftada 3 ten daha az sayıda dışkılaması, 

– Dışkının sert ve parça parça olması,

– Dışkılama sırasında zorlanarak ve ağrı  çekme şikayetlerinin olması gerekiyor. 

Kabız bebeklerde huzursuzluk, karında  şişlik, sürekli ağlama, sert kakaya bağlı  makatta çatlak görülürken daha büyük  çocuklarda karın ağrısı, makattan kan gelmesi, dışkı kaçırma, idrar yolu  enfeksiyonları ve iştahsızlık görülür.

Kabızlık nedenleri nelerdir?  

En sık ek gıdaya geçiş ve tuvalet alışkanlığının kazandırılması dönemlerinde görüyoruz.  

Bebeklerde en sık nedenler arasında annenin kabız olması, annenin yetersiz su  tüketimi, ek gıdaya başlandığı dönem,  tuvalet alışkanlığı kazandırılması  aşamasında, fazla inek sütü tüketmesi,  kan ilacı kullandığı dönemde görebiliyoruz. 

Çocukluk döneminde yanlış beslenme  alışkanlığı, hormonal ve metabolik  bozukluklar , tuvalet alışkanlığı kazandırma, tuvalete gitmeyi erteleme,  bağırsakta veya onu uyaran sinirlerde bozukluk durumlarında , kullanılan ilaçlar  ve psikolojik nedenlere bağlı kabızlık  görülüyor.  

Çocuğun su tüketimi az, lifli besinler  yerine abur cubur, bol karbonhidratlı ve  fast food tarzı beslenme bozukluklarında görebiliyoruz. Bağırsakta darlık veya  tıkanıklık gibi anatomik bozukluklar ile  serebral palsi, omurilik tümorü gibi  bağırsağı uyaran sinirlerde hasar  durumunda görebiliyoruz. Makatta yırtık  ya da darlık hastanın dışkılamayı ertelemesine o da kabızlığa neden  olmaktadır. Tiroid bezinin az çalışması gibi  hormonal bozukluklarda kabızlık  artabiliyor. Oyun veya çizgi film izleyen  çocuklar tuvalet ihtiyacını ertelemektedir.  Aile içinde sorunlar,anne ile babası boşanması aşamasında, yeni kardeş veya yeni okula başlama gibi nedenler psikolojik sebepleri oluşturuyor.

Kabızlığa neden olan besinler nelerdir? 

• Patates 
  
• Pilav, makarna, pirinç lapası 
• Muz 
• Fazla süt tüketimi 
• Fast food gıdalar

Kabızlık tanısı nasıl konur?

Hastanın hikayesi , dışkılama özellikleri,  beslenme düzeni , kabızlığın başlama  zamanı ve kabızlığa eşlik eden şikayetler  yol gösterir. Anorektal bölgenin elle  muayenesi yapılabilir. Tetkik olarak; düz  karın grafisi, rectal bölgeye  endoskopi (rectoskopi) , dışkılamanın grafi olarak değerlendirilmesi ve biyopsi tanıyı  koymada yardımcıdır. Tiroid, diyabet,  çölyak gibi hormonal ve metabolik  bozukluklar için kan tetkiki istenir.

Kabızlık tedavisi nedir?  

Öncelikle aile ve çocuğa kabızlık hakkında bilgi verilmeli ,tedavisinin mümkün olduğu ve sabır ile üstesinden gelinebileceği anlatılmalıdır.  

• Kabızlıkta öncelikle beslenme alışkanlığı  düzeltilmelidir. Bol bol su ve sıvı gıdalar ile  lif ağırlıklı sebze-meyve tüketmelidir. Abur  cubur , fast food tarzı beslenme diyetten  çıkarılmalı. Kabızlık yapan besinlerin  porsiyonu azaltılıp daha az yenmelidir.  Fazla süt ve süt ürünleri tüketimini  önermiyoruz. Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek, pilav-makarna yerine bulgur  pilavı yemesini öneriyoruz.
• Gün içinde bağırsağı hareketlerini  uyaracak egzersizler yapılabilir. Çocukların  aktivite yapmaları desteklenmelidir. -Tuvalet düzeni oluşturulmalı, tuvaleti  ertelememesi konusunda çocukla  konuşulmalıdır. Her sabah kahvaltıdan  sonra ihtiyacı olmasa da 5 dakika tuvalette  oturup ıkınması öneriliyor. Böylelikle  dışkılama alışkanlığı kazanacak.
• Bebeklerde beslenmeden 1 saat önce  masaj yapılabilir. Ilık banyo yaptırmak veya  gövdesine kadar ılık su dolu kovaya  sokmak yararlı olacaktır. Ek gıdaya  başladıysa erik, elma, armut verilebilir. -Hormonal veya metabolik bozukluk varsa  tedavisi düzenlenmelidir.
• Psikolojik bozukluk durumunda aile ve  öğretmenleri ile konuşup çocukla beraber  sorunu çözmeye yönelik adımlar atılmalı.  Gerekirse pedagojik destek  sağlanmalıdır.
• Düzenli ve ağrısız dışkılaması için doktorun önerisi ile şurup, lavman ve  kremler kullanılabilir.