Erkeklerin askerlik anıları, kadınların doğum anıları vardır. Hatta doğum ile ilgili normal mi sezaryen mi diye soranlar olur. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Seçil Günay Avcı, Anne Bebek Kulübü okuyucuları için sezaryen sonrası vajinal doğum hakkında merak edilenleri yazdı.
Sezaryen sonrası vajinal doğum (SSVD)
“Doğum kelimesi önüne herhangi bir sıfat almamalıdır.” der Dünya Sağlık Örgütü. Bu sebeple “normal” doğum demek doğru değildir. Veya doğal doğum. Sezaryenle doğum yapmış kadını anormal veya doğal olmayan doğum yapmış kadın gibi algılamaya sebep olur bu ifadeler. “Vajinal” kelimesinin “doğum” kelimesinin önüne getirilerek “normal” kelimesinin kaldırılması doğumun nasıl gerçekleştirilmiş olduğunu bize açıklar sadece. Bu sebeple sezaryen sonrası normal doğum denmez, doğru ifade olan sezaryen sonrası vajinal doğum denir.
20 yıla yaklaşan uzmanlık hayatımda hasta öyküsü alırken her daim sorduğumuz “geçirilmiş operasyon, ameliyatınız var mı” sorusuna yanıt olarak “hayır, hiç yok” diyen bir kadının doğum öyküsünü aldığınızda birden fazla sezaryeni olmuş olduğunu duymak artık bizi şaşırtmıyor.
Sezaryenin ameliyat gibi algılanmadığını görebiliyoruz. Oysa ameliyattan bile sayılmayan sezaryen kasık fıtığı veya apendisit gibi pek çok ameliyattan çok daha riskli, komplikasyon sayısı oldukça fazla bir cerrahi işlemdir. Bu cerrahi işlem diğer cerrahilerin çoğundan yine farklı olarak bir bebeğin hayatına da doğrudan etki eder.
Sezaryen bebeğin zor durumda kalması, oksijensizliğinin uzun sürmesi, annede doğum eyleminin kilitlenmesi gibi vajinal doğum yolunun tıkandığı durumlar için bir “kurtarma“ operasyonudur.
Hedef bebeğin ve annenin sağlığıdır.
Böyle koşullarda bebeğin nereden çıktığı değil nasıl ve hangi koşullar altında doğduğu önemlidir.
Vajinal doğum yapmamış kadınların bir sonraki gebeliklerinde tekrar vajinal doğumu deneyebilir olması oldukça ferahlatıcı bir özgürlüktür. Ancak ssvd yapmak için doğru koşulları bilmek önemlidir.
Kadın Doğum Birlikleri ve Sağlık Bakanlığı’nın kılavuzlarında belirtilen ön koşulları incelersek;
Ssvd yapmak için bir önceki sezaryen ameliyatınızdan itibaren en az 2 sene geçmiş olması ilk koşuldur.
Önceki sezaryeninizde ciddi bir kanama riski veya plasenta sorunu nedeniyle normalin dışında bir kesi yapılması hikayeniz varsa kesiniz büyütülmüş, operasyon sonrası kanama nedeniyle birkaç kez daha anestezi alarak rahminize başka işlemler yapılmışsa yine ssvd opsiyonunu rafa kaldırmak anne ve bebek sağlığı için daha doğru olacaktır.
İlk sezaryeninizin sebebi rahminizin darlığı, yapısal bir sorunun varlığı veya devam etmekte olan myom gibi tıkayıcı kütlelerin mevcudiyeti ise koşulların değişmemesinin sonucu da değiştirmesini beklememek gerekir. Bu durumların doktorunuzla ayrıntılı olarak paylaşılması gerekir.
İlk sezaryeninizde sebep çatı-pelvis darlığı ise aynı bedene sahip olmanız nedeniyle şansınızı zorlamamanız önerilir.
Gebelik boyunca her şeyi planladınız ssvd için hazırsınız ancak son haftalarda alınan tahmini bebek ölçüleri 4000 gr ve üstü ise ssvd için uygun aday olmaktan çıkarsınız.
Hamilede olması gereken koşullar dışında anne- bebek hayatını riske atmamak için doğum yaptırılan hastanede olmazsa olmaz koşullar da Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiştir.
Tüm doğum eylemi bir kadın doğum uzmanı tarafından izlenebilir ve gerektiğinde acil sezaryen yapılabilme koşullarının hazırda tutulması gerekir.
24 saat fetal monitorizasyonun gerçekleşeceği koşulların bulunması şarttır.
Acil bir durum için gereken anestezi ekibi ve ameliyathane koşullarının bulunması gerekir.
Acil bir durum halinde kan nakline olanak sağlayan koşulların bulunması gerekir.
Ssvd için konulan bu şartların bir sebebi vardır.
Eğer bu koşullar gözetilmezse alınan riskler artar. Eskiden beri sezaryenli kadına sezaryen yapılma koşuluna sebep olan, eski kesinin doğum sancıları ve kasılmalar sırasında annenin karnında yavaş yavaş veya aniden yırtılması (rüptür) oluşabilir.
Bu durumda ani bebek kaybı, sezaryene sonradan alınsa dahi annede hayati risk veya rahim alınması gibi risklerin hamile tarafından biliniyor ve anlaşılmış olması gerekir.
Sezaryen sonrası vajinal doğum mümkün müdür?
Ssvd olasılığını azaltan durumları bilmek beklentinin doğru kurgulanmasını sağlar.
Daha önce hiç vajinal doğum yapılmamış ise,
Zaman aşımı olmuş yani doğum41. haftada hala başlamamış ise,
Anne yaşı 40 dan büyük ise,
Vücut kütle indeksi 30 un üzerinde ise,
Önceki sezaryenin; doğumun ilerlememesi, genital kanalın uygun olmaması ya da açılma olmaması gibi bir sebeple yapılmış olması durumlarında, SSVD nin başarılı olması ihtimali azalır ve sezaryene dönme olasılığı artar.
Olumsuz durumların, anne, bebek ve hastane ile ilgili risklerin olmadığı diğer her durumda sezaryen sonrası vajinal doğum şanssınız vardır. Sezaryen sonrası tekrar sezaryene gitme olasılığınız ssvd deneyen her 3 kadında bir kadardır. (%30).
Doğum hekimliğinin temel amacı doğumun doğasında bulunan ve anne-bebekte oluşabilecek sakatlanmalar, kalıcı hasarlar ve ölümlere karşı eğitim almak ve bilgilerini takip ettiği gebelerle paylaşarak onları bilinçlendirmektir.
Doğru bilgilerin ışığında yolunuz aydınlık olsun.
Sağlıklı ve mutlu doğumlar dilerim.
Yeni anneler burada buluşuyor! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübüüzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
