Yazı İçeriği
Dikkat dağınıklığı ve hiperaktive bozukluğu olan çocuklara nasıl davranılmalıdır? Dikkat dağınıklığı olan çocuk nasıl anlaşılır? Hiperaktivite geçer mi? Çocuğunuz ders çalışmakta zorlanıyor mu? Uzman Klinik Psikolog Çinara Nuroğlu, çocuklarda dikkat eksiliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilgili merak edilenleri Anne Bebek Kulübü okuyucuları için yazdı.
Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
Dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik çocuklar arasında en sık görülen davranış problemleridir. Dikkat eksikliği zekâ ile alakalı bir durum değildir. Çocuklarda başlayıp erişkinliğe kadar devam edebilmektedir. Genellikle erkek çocuklarda daha sık görülmektedir. Okul yıllarının başlangıcıyla çocuklardaki bu özellikler daha çok belirginleşir.
Çocuğun okuldaki öğretmenlerinden sık sık uyarılar alması ile aile fark etmeye başlar. Bu özellikler yerinde duramama, kıpır kıpır olma, dikkatini bir alanda uzun süre odaklayamaması ve konsantre olamama şeklinde ortaya çıkar.
Anne baba ile tartışmaya girebilir, ödev yaparken kapı çalsa fırlayıp gidebilir, sürekli etrafla ilgilenebilirler. Bütün bunlara dürtüsellikte eklenebilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu genellikle birlikte görülmektedir. Fakat bazı durumlarda dikkat eksikliği hiperaktiviteye göre daha çok belirginleşir veya tam tersi daha hareketli hiperaktif olup dikkati zaman zaman daha iyi olabilmektedir ya da bazı durumlarda bu iki bozuklukta geri planda kalıp daha çok dürtü bozukluğu ortaya çıkabilir.
Dürtü kontrolü olmayan çocuklar ne istediğini bilemez ve o an ne istiyorsa düşünmeden onu yapmak ister. Örneğin birileri konuşurken hemen araya girer ve çok konuşurlar bir soru sorulduğunda da daha sorunun tamamı gelmeden hemen cevap vermeye çalışırlar.
Dürtüsel bir çocuk beklemez, durmaz, düşünmez.
İstediği o an neyse anında yapacaktır. Sonradan pişman olacağı bir şeyi bildikleri halde kendilerini alıkoyamazlar ve yaparlar.
Dikkat eksikliği belirtileri nelerdir?
Bazı çocuklarda hareketlilik daha az görülebilmektedir.
Dikkat eksikliğinin ön planda bazı özellikler şunlardır:
- Her şeyden çabuk sıkılma
- Dikkatini devam ettirememe
- Eşyaları ödevleri unutma
- Dikkatsizce sürekli hatalar yapma
- Soruları yanlış okuma
- Öğretmeni dinlememe
- Seslendiğinizde duymama
- Hiçbir işi sonuna kadar tamamlayamama
- Veya ders yaparken kısa bir süre sonra bütün dikkati kaybetme
Genellikle bu çocuklar sınavlarda çok basit hatalar yapabilirler. Bazen de sınav sırasında soruları okumadan hemen yapmak için yanlış cevaplamaktadırlar. Çok sıkıldıkları için sınavın bitmesini beklemeden kâğıtlarını teslim edebilirler.
Ev ödevlerini yaparken de yanlarında mutlaka birilerini isterler tek başlarına yapmakta zorlanırlar veya yapmak istemezler. Mutlaka burada bilmeniz gereken bir şey vardır. Bu çocuklar öğrenmede zorluk çektiklerini ve diğer arkadaşlarından geride olduklarının farkındadırlar. Bu sebepten dolayı da kendilerini yetersiz hissedebilmektedirler.
Ödevlerden kaçınmak isteği ders yapmak istememesinin sebebi de bunlardan kaynaklanmaktadır.
Hiperaktif çocukların okul sorunları sık olarak karşımıza çıkabilir. Hatta okul sorunlarının bir sonraki boyutu okuldan atılmaya kadar gidebilmektedir. Zekasının iyi olduğu fakat ders başarısının çok düşük olduğu çocuklar görebilmekteyiz. Bazen bunun sebebi aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliğinden kaynaklanabilmektedir. Bunu fark edip doğru bir tedavi uygulanırsa o çocukların kısa bir süre sonra ders başarısının arttığı görülebilmektedir.
Hiperaktivite bozukluğu ve dikkat eksikliği tanısı
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı bir uzman tarafından konması gereklidir. Çünkü yanlış tanı koyulursa bu çocuğun sorunları ileride daha çok artacaktır. Buna mutlaka dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu belirtilerin kendi arasında şiddet derecesi vardır bunlar hafif dereceli, orta dereceli ve ağır dereceli olarak sınıflandırabiliriz. Bu tanıyı koyarken de çocuğun işlevsellik durumuna bakılarak aynı zamanda okulda öğretmenlerle görüşülerek, aileden öykü alınarak ve gerekirse bazı testler yapıldıktan sonra sonuçlandırılmalıdır. Ve bir yönerge belirlenip anne ve babayla iş birliği yapılarak uygun bir tedaviye başlanılır.
Genellikle bu durumlar anne ve babalar tarafından geç fark edilir ve tedaviye geç getirebilmektedirler. Ne kadar erken fark edilip tedaviye başlanırsa okul hayatında da bu durumla daha kolay baş edilebilinir.
Hiperaktivite bozukluğu ve dikkat eksikliği tedavi edilmezse ne olur?
Bu durumun tedavi edilmesi veya edilmemesi çocuğun bütün hayatı açısından onu etkiyebilecek ve bütün hayatını değiştirebilecek kadar önemlidir. Eğer tedavi edilmezse ergenlik döneminde de ortaya çıkabilmektedir. Eğitim ve iş hayatında yaşadığı birçok sorunlar, kayıplar, evlilik ve ilişki problemleri, trafik kazaları, davranım bozuklukları, madde bağımlılıkları, artan suç oranları en sık görülenlerdendir.
Okumalısınız: Çocuklarda özgüven eksikliği nasıl giderilir?
Anneler burada buluşuyor! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
