Çocuklarda yaz hastalıkları nelerdir?

Her mevsim artış gözlenen bazı hastalıklar vardır. Yazın hava sıcaklıklarının artmasıyla çocuklarda sık görülen rahatsızları Anne Bebek Kulübü yazarı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Latife Ceylan yazdı.

Yaz aylarında havaların ısınması ile birlikte kışın sık gördüğümüz üst solunum yolu enfeksiyonları, bronşit , pnömoni gibi ağır tabloları çok sık görmüyoruz . Ancak bu durum yazın hasta olunmaz algısını yarattığı için çoğu kez yaz gribi dediğimiz viral üst solunum yolu enfeksiyonlarına hazırlıksız yakalanırız. Sıcaktan korunmaya çalışırken kullandığımız klimalar, girdiğimiz ortamlarda ani ısı değişimi ile terleyip soğuma yaz enfeksiyonları için risk oluşturur.

Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları:

Ateş, halsizlik, iştahsızlık, boğaz ağrısı gibi şikayetlerle kendini gösterir. Yaz aylarında daha çok etken virüsler olup antibiyotik tedavisi gerekmeden, semptomatik tedaviler ve istirahat ile bir hafta içinde düzelir. Havuz ve denize giren özellikle küçük çocuklarda kulak enfeksiyonları sık görülmektedir. Kirli havuz sularında bulunan mikroorganizmalar nedeni ile dış kulak yolunda kaşıntı, ağrı, akıntı ve hassasiyet ile giden yüzücü kulağı (otitits externa) dediğimiz dış kulak yolu enfeksiyonu medikal tedavi gerektiri ve havuz ve denize girmek iyileşene kadar ertelenmelidir.

Bağırsak Enfeksiyonları:

Sıcak havanın etkisi ile yiyeceklerin çabuk bozulması, yeterince temiz olmayan içme suları ve deniz ve havuzlardan alınan bakterilerin neden olduğu bağırsak enfeksiyonları da sık görülmektedir. Özellikle tatil yerlerinde gıda ve su kaynaklı ishal salgınlarına neden olan E. Coli basili TURİST DİYARESİ dediğimiz tabloya neden olarak , bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, baş ağrısı, halsizlik yapabilir. Tablonun şiddetini belirleyen en önemli unsur, sıvı kaybının derecesidir. İdrar sıklığının azalması veya idrar çıkışının hiç olmaması, hafif ateş, susuzluk hissi, göz kürelerinin çökmesi, deri turgorunun azalması (cildin hamur kıvamına gelmesi) tansiyon düşüklüğü sıvı kaybı belirtileridir.

Sıvı Kaybı Olan Çocuk:

Sağlıklı bir çocukta gelişen sıvı kaybının en sık nedeni mide – barsak enfeksiyonuna bağlı sıvı kayıplarıdır. Bu kayıpların en kesin klinik belirtisi tartı kaybıdır.

• Vücut ağırlığının %5 kaybı ile ağız kuruluğu, göz yaşında ve idrarda azalma gibi hafif belirtiler gözlenirken; %10 tartı kaybı tansiyon düşüklüğü, nabızda zayıflama gibi ciddi belirtilere yol açabilir.
• Sıvı kaybının önlenmesi için barsak enfeksiyonlarında her sulu kaka için, 2 yaş altı çocuklara  bir çay bardağı 2 yaş üstü çocuklara bir su bardağı su içirilmesi önerilir.
• Bu sırada probiyotik kullanımı akut gastroenteritte hastalık süresini ve ishal sayısını azaltır.
• Anne sütü alan bebekler sık emzirilmeli, mama alan bebeklerde özel mamaya geçilmesi yada mamanın sulandırılması gereksizdir.
• Daha büyük çocuklarda patates haşlaması, yağsız pirinç lapası, muz, yoğurt tüketilmesi ishali azaltır . Bunları alamayan çocukta özel olarak hazırlanmış ORS dediğimiz tuzlu, şekerli ishal karışımları da kullanılır.
• 6 aylıktan büyük çocuklarda çinko desteği de verilebilir.
• Bu tedbirlere rağmen geçmeyen , şiddeti giderek artan, ağızdan sıvı alınamayan , kanlı ishal durumlarında damardan sıvı tedavisi almak gerekebileceği için mutlaka hastaneye başvurulmalıdır

Yaz İshallerinden Nasıl Korunalım? 

• Yiyecekler temiz sular ile yıkanmalı, mümkün olduğu kadar dışarda satılan beklemiş yiyeceklerden tüketilmemeli.
• Açıkta satılan dondurmalar tüketilmemeli ancak paketli dondurmaların da sıcakta eriyip tekrar donmuş olmamasına dikkate edilmeli.
• Girilen havuz ve deniz suyunun temiz olmasına dikkat edilmeli
• El temizliği ve tuvalet temizliğine dikkat edilmeli.

Okumalısınız: Çocuklarda yaz ishali tehlikesine dikkat!

Güneşten Korunma:

Yaz mevsiminde güneşin zararlı etkilerinden korunmak oldukça önemlidir. Güneşin vücutta oluşturduğu istenmeyen etkilerin %80 i ilk 20 – 30 yıl içinde korunmasız güneşte kalmakla oluşmaktadır. Riskli saatlerde uzun süre güneşte kalma ile oluşan güneş çarpması, çocukta ateş yüksekliği, baş ağrısı şeklinde belirti verebilir.

• Özellikle 3 yaş altı çocuklar korunmasız güneşe çıkarılmamalı.
• Güneşten koruyucu, şapka, gözlük, UV koruyucu kıyafetler de kullanılmalıdır.
• 1 yaş altı çocuklar ise yaz aylarında 10.00 – 16.00 saatleri arasında dışarıda bulundurulmamalıdır.
• Güneş kremi her yıl yenilenmelidir, mineral filtreli kremler kullanılmalıdır.
• Güneş koruyucu omuz, burun , kulaklar, çene ve ayak dahil olmak üzere tüm vücuda ve güneşe çıkmadan 15-20 dk önce uygulanmalıdır.
• Güneşten korunmak için kullandığımız ürün 2 saatte bir yenilenmelidir.
• Tüm bu önlemlere ilave olarak, güneş çarpmasından korunmak için bol sıvı tüketimine dikkat etmek gerekir. 

Güneş Gözlüğü Seçimi:

Güneş gözlüğü kullanımına 6. Aydan itibaren başlanabilir. Gözlük seçiminde güvenilir bir marka tercih edilmeli ve hem UVA hem UVB koruması %99 – 100 olmasına dikkat edilmelidir. Darbe ve çarpmalara dayanıklı olmalı ve yüze tam oturmalıdır.

Okumalısınız: Ucuz gözlükler ile göz sağlığınızı tehlikeye atmayın!

Güneş Yanığı ve Sıcak Çarpması:

Her insanın sıcağa dayanıklılığı farklıdır. Çocuklar, yaşlılar, kronik hastalığı olanlar, açık tenli insanlar güneş ışınlarının zararlı etkilerine daha duyarlı olup  güneş yanığı ve sıcak çarpması için riskli gruptur.

Güneşe maruziyet sonrası deride kızarıklık, hafif ağrı hissi oluşmuşsa birinci derece yanık oluşmuştur. 24 – 48 saat e kadar şikayetler devam edebilir. Bu aşamada cildin etkin bir şekilde nemlendirilmesi oldukça önemlidir. Ağrı kesici şuruplar da kullanılabilir. Eğer şiddetli ağrı var ve deride kabarcıklar oluşmuş, ateş yüksekliği, huzursuzluk, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma his kaybı, bilin değişikliği varsa ileri derece de yanık ve sıcak çarpmasından söz edilebilir ve hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Okumalısınız: Sıcak havalarda bebeklerin güvenliğine dikkat!

Okumalısınız: Bebek ve çocuklarda güneş çarpması

Böcek Sokması Olan Çocuğa Yaklaşım:

Yazın gelmesiyle açık alanlarda daha çok bulunulduğu için çeşitli böcek ısırıkları sık görülür. Genellikle ısırık bölgesinde ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı ile seyreder ve bu belirtiler 24 saat içinde kaybolur.

• Böcek ısırıklarında aslolan korunmadır. Mümkünse vücudun görünen yerleri ince giysilerle kapatılmalı, sinek kovucu bitkisel içerikli sprey yada jeller kullanılabilir. Küçük bebeklerde bu tür ürünleri kullanmayı önermiyoruz, onun yerine aromatik uçucu yağlardan faydalanılabilir. (Lavanta yağı gibi)
• Böcek/sinek ısırığı sonrası o bölge sabunlu su ile temizlenmelidir. Buz uygulaması ağrı ve kaşıntıyı azaltabilir. Kaşıntı önleyici jeller büyük çocuklarda kullanılabilir.
• Ancak bazen acilen hastaneye başvurulması gereken daha ciddi belirtiler görülür. Nefes darlığı, hırıltılı soluk alıp verme, kalp çarpıntısı, karın ağrısı, bulantı, kusma, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, tüm vücudu saran ürtikeryal plaklar, ağız ve göz çevresinde şişlikler oluşmuşsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

İsilik:

Deri yüzeyine açılan ter bezi kanallarının sıcak, nem veya yüksek ateşe bağlı aşırı terleme sonucu tıkanmasıyla oluşur. En sık baş- boyun ve gövde de yerleşir. Kaşıntı, yanma, batma şikayetlerine neden olabilir.

• Tedavide serin ve kuru bir ortam sağlanması, ince ve terletmeyen giysiler kullanılması, fiziksel aktivitenin azaltılması, günlük banyo yapılması, cildin kuru ve temiz tutulması sağlanmalıdır. Kaşıntıyı önleyici losyonlar kullanılabilir ancak sıklıkla tekrarlar.

Okumalısınız: Bebeklerde pişik ve isilik (sivilce) nasıl geçer?

Havanın ısınmasıyla beraber artan yaz hastalıkları ile ilgili neler yapılabilir? Dilerseniz forum sayfamızda tecrübeli annelerimizden destek alabilirsiniz! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!