Kurban bayramı ve çocuklar

Bayram sevinci her yaşta coşkuludur. Ramazan bayramı gibi Kurban Bayramı da ayrı bir heyecan verir. Çocuklar yeni kıyafet ve ayakkabıların heyecanıyla sabahı bekler. Çocukların  sevincine gölge düşürmemek için Psikolog Ebru BİLİCİ kurban kesiminin çocuklar üzerindeki etkisini Anne Bebek Kulübü için yazdı.

Kurban Bayramı kültürümüzün önemli bir parçasıdır. Bayram alışverişlerinin yapıldığı, bayram yemeklerinin hazırlandığı, bayramlık kıyafetlerle akraba ziyaretlerinin yapıldığı birlik ve beraberlik günlerindendir.

Çocuklar için de yeni kıyafetler giymek, akran olan akrabalar ve tanıdık çocuklarıyla vakit geçirmek, büyüklerden harçlık toplamak gibi güzel anları barındıran keyifli günlerdir.

Bununla beraber kurban kesmek kurban bayramının en önemli ritüelidir. Bu nedenle Kurban Bayramına sayılı günler kalmışken kurban kesiminin çocuklar üzerindeki etkisine dikkat çekmek isterim.

Çocukların dünyası yetişkinlerin dünyası kadar geniş değil dolayısıyla çocuk soyut düşünme evresinde değilse bu durumla baş etmekte zorlanabilir ve anlamlandıramayabilir. Bu sebeple yetişkinler kurban kesiminin çocuklar üzerindeki etkisini bilmeli ve bu süreçten olumsuz etkilenmemeleri için yapılabilecekleri öğrenmelidir.

Kurban bayramı kurban kesiminin çocuklar üzerinde olumsuz olabilecek etkileri nelerdir?

Çocuklar kurban kesimiyle ilgili görsellere doğrudan veya dolaylı yoldan ulaşabilir; Kendi evinde, bahçesinde buna şahit olabilir. Her yıl televizyonda haberlerde kurban kesim görüntüleriyle karşı karşıya geliyoruz. Kaçan kurbanlıklar ve acemi kasaplar…

Bazı aileler bayramdan birkaç gün önce kurbanlığı alıp evinin bahçesinde besliyorlar, çocuklar da bu sürece dahil oluyor ve hayvanı besliyor, seviyor aslında onunla duygusal bir bağ kuruyor ardından birkaç gün sonra o hayvanın kesilmesine şahit oluyor.

Bu aslında çocuk için travmatik bir kayıptır bu kayıptan sonra çocuğun yas süreci geçirmesi olasıdır. Nasıl yetişkinler sevdikleri, anlam yükledikleri bir yakınlarını ya da evcil hayvanlarını kaybettiklerinde uzun süre, hatta bazen aylarca yas süreci geçiriyorsa çocuk için de bu durum aslında çok farklı değildir.

Kurban bayramı çocuklarda dikkat edilmesi gereken yaş aralığı nedir?

Gelişim kuramına göre soyut işlemler becerisini gelişimsel olarak daha kazanmamış çocuklar (12 yaş ve altı) için kurban kesimindeki soyut düşünceyi anlamlandıramayabilir ve çocuk korkabilir, kafası karışabilir, korkusunu kontrol etmekte zorlanabilir.

Çocuğunuzu en iyi siz ebeveynleri tanıyorsunuz dolayısıyla soyut işlem dönemine girmiş olsa dahi etkilenebileceğini düşünüyorsanız daha hassas ve dikkatli davranmalısınız.

Yetişkinler olarak çocuklara hayvan sevgisini ve hayvanlara karşı şefkat dolu davranmayı kazandırmaya çalışırken kurban kesimine şahit olması bir çelişki yaratabilir. Kesim esnasında orada bulunması çocuğu travmatize edebilir.

Kurban ile bağ kuran çocuk nasıl tepki verir?

Çocuklar duygularını, düşüncelerini resimlerine ve oyunlarına yansıtırlar. Kesimi yapan kişiye karşı öfke dolu ve suçlayıcı olabilir. Et yemekten kaçınabilir. Sinirlilik hali, kabus görme, durgunlaşma ve hüzün gözlemlenebilir. Bu gibi belirtilerin ardından çocuğunuzun bitmeyen bir yas sürecinde ve travmatize olduğunu düşünüyorsanız bir uzmandan yardım almanızda fayda olacaktır.

Kurbanda dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

• Kurban kesimine çocuğunuzla beraber gitmemeye onu bu sahneye eşlik etmemeye çalışın, eğer evinizin yakınında kesecekseniz o saat aralığında çocuğunuzu başka etkinliklerle meşgul etmeye çalışın.
• Çocuğunuzun; yakın zamanda kesilecek hayvanla iletişim içinde olmasının, görmesinin, arkadaşlık ya da duygusal bağ kurmasının önüne geçin.
• Çocuğunuza kurbanın akan kanını alnına sürmek gibi davranışlardan kaçının. Akan kanı çocuğun görmesi ve anlaması onu daha da travmatize edebilir.
• Geleneklerimize göre izlemesi gerekir diye düşünmeyin bayramın diğer güzelliklerini ve etkinliklerini çocuğunuza anlatmanız daha faydalı olacaktır.
• Kurban ritüelini anlatırken çocuğunuzun sorularına mantıklı ve tutarlı cevaplar vermeye çalışın, soyut kavramlar kullanmak örneğin; cennete gitti, kayboldu gibi söylemler çocuğun zihninde tutarsız bilgiler ve çelişkiler yaratabilir. Çocuğunuzun yaş grubuna ve gelişim düzeyine göre mümkün olduğunca net ve somut bilgiler vermeye özen gösterin.
• Şayet çocuğunuz kurban kesimine şahit olduysa ya da kesimden sonra durgunlaşıp, içine kapandıysa onunla konuşmayı deneyebilirsiniz. Çocukların dili oyundur, dolayısıyla kendilerini en iyi ifade ettikleri yer oyundur. Oyundan faydalanabilir, kuklalar kullanabilirsiniz. Resim çizebilirsiniz. Bu çocuğunuzu daha iyi anlamanızı sağlayacaktır ve iletişiminizi kuvvetlendirecektir.

Kurban bayramını birlik beraberlik içinde geçirirken bugünün çocukları ve yarının yetişkinlerinde travmatik hatıralar ve kapanmayacak yaralar bırakmak hiçbirimiz istemeyiz. Keyifli bir bayram geçirmesi ve bu kültürü devam ettirmesi için dikkatli davranmalıyız. Güzel bir bayram geçirmeniz dileğiyle, iyi bayramlar.

Kurban bayramı sevinci ve çocuklar üzerinde etkisi nelerdir? Dilerseniz forum sayfamızda tecrübeli annelerimizden destek alabilirsiniz! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!