Çocuklarda bağışıklık sistemini nasıl güçlendirebiliriz?

Çocuklarda bağışıklık sistemini nasıl güçlendirebiliriz? Çocuklarda bağışıklığı güçlendirmek için ilk 1000 gün neden önemli? Bebeklerin bağışıklık sistemini güçlendiren gıdalar nelerdir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Görkem Astarcıoğlu, bebek ve çocuklarda bağışıklığı güçlendirecek tavsiyelerde bulundu.

Bebeklerde bağışıklık sistemi nasıl gelişir?  

Her şeyden önce hayatta geçirdiğimiz ilk 1000 günün öneminden bahsetmek istiyorum.
İlk 1000 günün 270 günü anne karnında geçiyor. Bu da annelerin üzerinde nasıl bir sorumluluk bulunduğunu ortaya koyuyor.

Annenin gebe kaldığındaki sağlık durumu bebeğin hayatı boyunca olacak sağlık durumunu birebir etkiliyor. Annenin sigara içip içmediği, gebe kaldığındaki obezite derecesi, beslenme alışkanlıkları, barsaklarındaki mikroorganizma dünyasının denge durumu, annenin antibiyotik kullanıp kullanmadığı ve bebeğin doğum şekli etki eden faktörlerden. Doğumdan sonra geçirilen 2 yıl kalan 730 gün (2×365) ile ilk 1000 gün tamamlanmış oluyor. Yani doğumdan 2 yaşa kadar geçirilen sürede yaşananlar, yedirdiklerimiz, kullanılan ilaçlar, yaşanılan ortam ömrünün geri kalanındaki sağlık durumuna etki ediyor.

Bebeklerin bağışıklığı nasıl güçlendirilir?

Obez olmayan, mümkün olduğunca dengeli beslenen, sigara içmeyen, fazlaca antibiyotik kullanmayan bir anneden mümkünse normal doğumla doğan bebek ilk 6 ay sadece anne sütüyle sonra da mümkünse 2 yaş ötesine dek anne sütüyle beslenebilirse; hayata yaşıtlarından birkaç : 0 önde başlama imkanı bulabiliyor. Anne sütünden aldığı anneye ait bağışıklık faktörleri bebeği ilk 6 ay çok sıkı koruyor. Çocukluk çağı aşılarının da günü gününe yapıldığı durumda koşulları olabildiğince düzeltmiş olabiliyorsunuz.

Paketli gıdalardan uzak bir beslenme tarzı, trans yağ içermeyen gıdalarla besleme, olabildiğince sağlıklı yağlar, referans proteinler ve kaliteli karbonhidratlardan zengin bir beslenme alışkanlığı kazandırmak çok büyük önem taşıyor. Mevsiminde çıkan meyve ve sebzelerle sağlıklı liflerin alınması ve mikrobesin eksikliklerinin önlenmesi önemli.

D vitamini takviyesi neden önemli?

Büyüme gelişme sırasında bazı maddelere ihtiyaç daha fazla olabildiğinden eksikliklerinin de bazı sağlık sorunlarına yol açarak bağışıklığı zayıflatması bir risk teşkil edebilmektedir. Hızlı büyüyen bir bebek 1 yılın sonunda doğum ağırlığını neredeyse 3 katına katladığında kan hücrelerini üretebilmek için demire ihtiyaç duymaktadır. Demir eksikliğinin önlenmesi için ülkemizde 4. aydan itibaren bebeklere takviye demir verilmektedir. Yine göbek kordonunun kesilmesinin ardından anne ile direk alışverişi biten bebek süratle D vitamini açığına girmektedir. Bu nedenle doğum sonrası en erken zamanda D vitamini takviyesine başlanması gerekmektedir. Güneş görülmeyen mevsimlerde de her yaşta D vitamini takviyesi önemlidir.

Bebeklerin bağışıklık sistemini güçlendiren gıdalar nelerdir?

Barsak sağlığımızı korumanın bağışıklık sistemi üzerine etkisi oldukça büyük. Bu nedenle barsak sağlığımızı koruyucu şekilde doğal ve ev tipi fermente ürünlerle beslenmeli, lüzumsuz antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır. Antibiyotik kullanmanın kaçınılmaz olduğu durumlarda probiyotik takviyesi kullanmak oluşabilecek hasarı azaltabilir. Yoğurt, kefir, turşu, sirke, boza gibi ev yapımı fermente ürünlerle beslenmenin düşük de olsa prebiyotik ama esas olarak postbiyotiklerin barsak sağlığımıza katkı sağlayabileyeceği bilinmektedir. Şehirlerde yaşansa bile, toprak ile yakın temas içinde bulunabilecek ortamlarda vakit geçirmek, hayvanlara temas edebilmek bağışıklığımız açısından yine oldukça faydalı. Sigara dumanı ve sanayinin yol açtığı hava kirliğine maruz kalmamak amaçlanmalıdır. Omega 3 bağışıklık sağlığımız için önemli maddelerden biridir. Bu nedenle serbest yüzen deniz balıklarından zengin beslenmek, imkan bulunamıyorsa omega 3 takviyelerinden faydalanmak önerilir.

Sağlıklı uyuyan bebek, sağlıklı büyür 

İyi ve kaliteli uyku, salgılanan melatonin hormonunun hücresel düzeyde temizlik yapması, oksidasyon mekanizmalarını tersine çevirmesi hücresel sağlığımızı koruduğundan yine bağışıklık sistemimiz açısından oldukça önemli. Uykuya dalmak için melatonin sentezleyebilmek gerekmektedir, bunun için de melatoninin ham maddesi triptofana ihtiyaç vardır. Uykuya dalmakta zorlanan 1 yaş üstü bebek ve çocuklar, bazı nörolojik hastalıkları nedeniyle (otizm ve serebral palsi gibi) melatonine daha fazla ihtiyaç duyan çocuklar, içerisinde melisa, vişne, mayıs papatyası, zencefil ve karaağaç kabuğu bulunan gıda takviyelerinden faydalanabilirler.

Çocuklar için en iyi antioksidanlar

Doğada bulunan doğal antioksidanlardan zengin beslenebilmek açısından sofralarımızı gökkuşağının renklerinde hazırlamaya çalışmanızı öneririm. Her renkten meyve ve sebzeyi gün içinde tüketmeye çalışmalısınız. Antioksidan içeren bazı temel maddeleri mümkünse düzenli olarak besinlerle almaya çalışmak önemli.

Önemli antioksidanlara örnek verecek olursak;
Resveratrol (kırmızı üzüm, yer fıstığı kabuğu, yeşilçay)
Quercetin (Kırmızı soğan, elma, yeşil-beyaz çay)
C vitamini (her türlü sebze meyve, özellikle turunçgiller) sayılabilir.
Zerdeçal, zencefil , propolis yine önemli antioksidanlardandır.
Çocuğunuza sağlıklı bir bağışıklık sistemi sağlamak elinizdedir.