Çocuklarda bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilir?

Çocuklarda bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilir? Çocuklarda bağışıklık sistemini güçlendiren besinler nelerdir? Bağışıklığı güçlendirmede uyku ve sporun etkileri nelerdir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Sinem Kaygısız, çocuklarda bağışıklığı güçlendirmek için yapılabilecekleri yazdı1…

Çocuğumun bağışıklığını nasıl güçlendirebilirim? 

Özellikle kış aylarında enfeksiyonlarla beraber her yıl gündeme tekrar gelen, bu sene de covid 19 pandemisi nedeniyle ebeveynlerin çokça merak ettikleri konulardan biri ‘Çocuğumun bağışıklığını nasıl güçlendirebilirim?’ Bu nedenle kontrolsüz vitamin desteği alımlarıyla karşılaşıyoruz. Ancak bu noktada bilinmesi ve dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; dengeli ve sağlıklı beslenmeyen, hareketsiz yaşam şekli olan ve temel besin kaynaklarından fakir, hazır ve paketli gıda ile beslenen, düzenli uyumayan çocuk veya erişkinde dışardan alınan hiçbir desteğin bağışıklık sistemini güçlendirmesi beklenemez.

Çocuklarda bağışıklık sistemini güçlendiren besinler nelerdir? 

Beslenmede öncelikle dikkat edilecek nokta öğün atlamamak ve öğünlerin içeriğinin dengeli olmasıdır. Öğünlerde aldığımız proteinler bağışıklık sistemi hücrelerimizin yapıtaşı ve bu hücrelerin etkili çalışmasında rolü olan enzimlerin bir parçasıdır. Enfeksiyonlara karşı üretilen antikorlar da protein yapısındadır. Karbonhidratlar da yine hücre yapıtaşı içinde olmasının dışında yağlar ile birlikte bu sistemlerin çalışması için enerji kaynağıdır. Protein, karbonhidrat ve yağ kaynaklarının dengeli miktarlarda tüketilmesi bağışıklık sisteminin güçlendirmenin temelidir. Ayrıca mevsimine göre sebze ve meyve tüketimi, renkli beslenme yine bağışıklık sistemi hücrelerinin işlevinde önemi olan vitamin ve mineralleri alma konusunda oldukça önemlidir. Bu nedenlerle renkli sebze ve meyve tüketimi, et, süt, yumurta ve balık tüketimine beslenme rutini içinde yer vermek bağışıklık sistemini güçlendirir.

Bağışıklığı güçlendirmede Omega 3’ün önemi

Beyin ve sinir sistemi gelişiminin yanı sıra bağışıklık sistemi üzerinde de etkili olan omega 3’ ün en önemli kaynağı balık, bunun dışında yeşil yapraklı sebzeler ve ceviz fındık vb. kuruyemişlerdir. Özellikle kış aylarında haftada 1-2 kez balık tüketimi ve günlük yeşil yapraklı sebze ve kuruyemiş tüketimi ile omega 3 ihtiyacı karşılanabilir. Bu durumda ek takviye almaya gerek yoktur.

Bağışıklık formülü D vitamini

D vitamini bağışıklık sistem hücrelerinin fonksiyonlarını yerine getirmede görevlidir. D vitaminin başlıca kaynağı güneştir, cildimizin güneş ışınları ile maruziyet sonrası D vitamini sentezlenir. Diğer D vitamini kaynakları ise yumurta sarısı, somon, karaciğer gibi besinlerdir. Beslenmeye ne kadar dikkat edilse de özellikle kış aylarında temel D vitamini ana kaynağı olan güneşten uzak kalma nedeniyle doktorunuzun kontrolünde kan değerlerine göre D vitamini takviyesi alınması gerekli olabilir. 

Bağışıklık için C vitamini nasıl alınmalı? 

Bağışıklık sistemi üzerinde özellikle etkili bir diğer vitamin ise C vitaminidir. Ayrıca C vitamini diğer vitamin ve minarellerin vücuttaki görevlerinde de etkilidir. Özellikle kış aylarında turunçgiller, kivi ve yeşil yapraklı sebzeler C vitamini açısından oldukça zengindir. Günlük öğünlerde yer verilmelidir.

Enfeksiyonlara karşı korunmak için demir 

Demir vücudumuzda oksijenin hücrelere taşınmasını sağlayarak enfeksiyonlara karşı korunmada etki gösterir. Demir bakımından zengin kırmızı et, tavuk, yumurta ve baklagilleri tüketmek gereklidir. Beraberinde C vitamini içeren yeşil yapraklı sebze ve domates tüketimi demir emilimini arttırmaktadır.

Çinkonun bağışıklığa etkisi

Çinko bağışıklık sistemini destekleyen antioksidan maddelerden biridir. Eksikliği enfeksiyonlara yatkınlığa sebep olur. Çinko kaynağı besinler ise kırmızı et, ıspanak, süt, yoğurt, kabak çekirdeği, ceviz, fındık ve bademdir.

Probiyotik tüketmeyi ihmal etmeyin!

Barsaktaki yararlı bakteri ortamı bağışıklık sisteminin önemli bir parçasını oluşturur, bu nedenle bu yararlı bakterlerin kaynağı olarak probiyotik tüketimine dikkat etmek gereklidir. Evde mayalanmış yoğurt ve kefire günlük rutin beslenmemizde yer verilmelidir.

Abur cuburlar iştahsızlığa neden oluyor!

Abur cuburlar besin değerlerinin olmamasının yanında iştahsızlığa da sebep olmasıyla gereken besinlerin alımını da kısıtlar, bunun yanı sıra içerdikleri koruyucu maddeler tüm vücut sistemlerini olumsuz etkilediği gibi bağışıklık sistemi üzerine de olumsuz etkileri vardır. Bunların yerine ara öğün olarak ceviz, fındık, badem gibi kuruyemişler sağlıklı atıştırmalık olarak verilmelidir.

Bağışıklığı güçlendirmede uyku ve sporun önemi 

Çocukluk çağında yaşlarına göre günlük 8-12 saat düzenli uyku uyumaları gerekmektedir. Bebeklikte bu süre daha fazladır. Özellikle derin uykuda ve karanlık ortamda vücutta salgılanan melatonin hormonu bağışıklığı güçlendirir ve vücutta onarım sağlar.

Fiziksel aktivite ve sporun da bağışıklık sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır, bunun yanı sıra hareketsizlik obezite ve beraberinde de enfeksiyonlara yatkınlığa neden olur. Pandemi döneminde karşılaştığımız okulların kapalı olması, sokağa çıkma yasakları nedeniyle çocuklarımızın hareket alanları sınırlandırılmak zorunda kaldı. Serbest olan zamanlarda dışarıda açık havada bisiklete binmek, yürüyüş yapmak, hareket merkezli oyunlar gibi aktivitelerle geçirmelerini desteklemek gerekir.

Fiziksel sağlığın yanı sıra ruhsal sağlığı da çocukların bağışıklık sistemini etkiler. Huzursuz aile ortamı, psikolojik ve fiziksel şiddete, istismara maruz kalan çocuğun sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip olması beklenemez.