Yazı İçeriği
Bütün dünyada korona virüs nedeniyle pandemi edilmesi, ev kazalarında ciddi bir artışa neden oldu. Özellikle bebeklerde ve çocuklarda yaralanma ve yanık sıkça görülmeye başlandı. Peki bebeklerde yanık durumu söz konusu olduğunda ilk yardım nasıl yapılır? Bebeklerde yanık tedavisi konusunda ailelerin bilmesi gereken temel ilk yardım kuralları nelerdir? Bebeklerde yanık tedavisi ve ilk yardım nasıl yapılır? İlk Yardım Eğitmeni Kübra Beker, yanık durumlarında yapılması gerekenleri yazdı!…
Ev kazalarının başında gelen yanıklar hakkında neler yapabiliriz?
Yanıklara bağlı ölümler, kaza sonucu ölümler arasında 3. sıklıkta görülmektedir. Bu yüzden her ebeveynin temel ilk yardım kurallarını bilmesi ve gerektiğinde olaylara doğru bir şekilde müdahale etmesi gerekir. Bebekler ve çocuklar dünyayı keşfetmeye çalıştığı ve çok meraklı oldukları için sık sık ev kazaları, yaralanmalar ve yanık gibi ilk yardım gerektiren durumlarla karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle yanık vakalarının %70’i ilk 6 yaş içinde olur. Peki çocuklarda yanıklara bağlı yaralanmaları önlemek için ebeveynlerin geliştirilmesi gereken alışkanlıklar nelerdir?
Yanık nedir?
Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır. Yanık, genellikle sıcak su veya buhar teması sonucu meydana geldiği gibi, sıcak katı maddelerle temas, asit/alkali gibi kimyasal maddelerle temas, elektrik akımı etkisi ya da radyasyon nedeni ile de oluşabilir.
En çok günlük hayatta karşılaştığımız fiziksel yanıklar kategorisinde olan ısı ile oluşan yanıklardan söz etmek istiyorum.
Her yanık ciddi midir?
- Derinlik,
- Yaygınlık,
- Bölge,
- Enfeksiyon riski,
- Yaş,
- Solunum yoluyla görülen zarar,
- Önceden var olan hastalıklar.
Bu maddelerin hepsi yanık bölgesini değerlendirirken bizim için önemli unsurların başında gelmektedir.
Karşılaştığımız yanıkların derecelerini nasıl anlarız?
- Derece Yanık: Deride kızarıklık, ağrı, yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 48 saatte iyileşir.
- Derece Yanık: Deride içi su dolu kabarcıklar (bül) vardır. Ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesi ile kendi kendine iyileşir.
3. Derece Yanık: Derinin tüm tabakaları etkilenmiştir. Özellikle de kaslar, sinirler ve damarlar üzerinde etkisi görülür. Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı yoktur.
Eyvah yandım! Şimdi ne yapmam gerek? İlk yardım nasıl olmalı?
- Kişi hâlâ yanıyorsa paniğe engel olunur, koşması engellenir.
- Hastanın/yaralının üzeri battaniye ya da bir örtü ile kapatılır ve yuvarlanması sağlanır.
- Yaşam belirtileri değerlendirilir.
- Solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol edilir.
- Yanık bölge en az 20 dakika oda sıcaklığındaki su altında tutulur (yanık yüzeyi büyükse ısı kaybı çok olacağından önerilmez).
- Ödem oluşabileceği düşünülerek yüzük, bilezik, saat gibi eşyalar çıkarılır.
- Yanmış alandaki deriler kaldırılmadan giysiler çıkarılır.
- Takılan yerler varsa giysi kesilir.
- Temizliğe dikkat edilir.
- Su toplamış yerler patlatılmaz.
- Yanık üzerine ilaç ya da yanık merhemi gibi maddeler de sürülmemelidir.
- Yanık üzeri temiz ve nemli bir bezle örtülür veya streç film ile kaplanır.
- Hasta/yaralı battaniye ile örtülür.
- Yanık bölgeler (parmaklar vb.) birlikte bandaj yapılmamalıdır.
- Yanık geniş ve sağlık kuruluşu uzak ise, hastanın/yaralının kusması yoksa, bilinçliyse ağızdan sıvı (1 litre su -1 çay kaşığı karbonat – 1 çay kaşığı tuz karışımı veya maden suyu) verilerek sıvı kaybı önlenir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
En başta sakin olmam gerektiğini unutmamalıyım, panik bizi her durumda yanlışa sürükler.
Yanıklarda yapılan ilk yardım hataları
-Yoğurt, salça, diş macunu vb malzemeler yanık olan bölgeye sürülmez.
-İlk yardım müdahalelerinde ilaç kullanılmadığında yanık merhemi vb ürünler kullanılmaz.
-Su toplamış bölgeler patlatılmaz.
-Giysilerin yapışan bölgeleri varsa zorla çekilmez,yapışmayan bölgeler kesilir.
-Gereken durumlarda 112 ekibinden en kısa sürede yardım almanız gerektiğinin ne kadar büyük önem taşıdığını unutmayalım.
Yanlış müdahaleler kötü sonuçların ilk adımıdır.
