Bebeklerde kabızlık nedenleri nelerdir? Kabızlık nasıl tedavi edilir? Ek gıdaya başlama döneminde kabızlık görülür mü? Yeni doğan bebeklerde kabızlık neden olur? Sadece anne sütü alan bebek kabız olur mu? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Eren Yıldız kabızlık tedavisini yazdı!..
Kabızlık nedir ?
Basitçe anlatmak gerekirse kabızlık dışkılamanın sert ve seyrek olması olarak tanımlanabilir. Buradaki en önemli nokta sert yapmadır, sertleşmiş dışkı bazen tıkaçlar oluşturarak bebeğinizi sıkıntıya sokabilir.
Yenidoğan döneminde kabızlık olur mu ?
Yenidoğan döneminde kabızlık çok beklenen bir şey değildir. Yaşamın ilk 24 saatinde mekonyum dediğimiz yenidoğan bebeğin ilk dışkısı çıkar yeşil veya sarı renklidir. Mukus ve safradan oluşur. Boşaltım, doğum sürecinden önce veya doğum süreci sırasında veya doğumdan biraz sonra olabilir. İlk 24 saat içinde, bazı yayınlarda ilk 48 saat içerisinde eğer ki mekonyum çıkışı olmaz ise bebekte bir problem olabildiğini göstermektedir. Mekonyum ileusu dediğimiz bu durumda cerrahi ve bağırsak ile ilgili nedenler araştırılmalıdır.
Anne sütü alan bebeklerde kabızlık olur mu?
Çok beklemeyiz. Fakat şöyle bir durum var, anne sütü alan bebekler başlarda her gün kaka yaparken sonrasında -1 ay civarında başlar- bir hafta yapmadığı görülebilir. Bu kabızlık olarak nitelendirilmez. Çünkü anne sütü bağırsaklardan bol bol emilip kaka olarak atılmaya fırsat bulunamıyor gibi düşünülebilir. 4 5 günlük ya da bir haftalık sürenin biriken kaka çıkar, ve çıktığı zamanda yumuşak kıvamlıdır, yumuşak kıvam var ise kabızlık değildir.
O zaman 4 5 gündür kaka yapmıyor diye başvuran, anne sütü alan bebeklere herhangi bir tedavi başlamıyorsunuz ?
Aynen öyle. Çünkü fizyolojik bir olay. Eğer ki çocuk bu kaka yapmadığı dönemde genel durumu iyi, karnı çok çok sert değil, kusması da yok ise endişe etmemek lazım. O kaka bekleyince çıkacaktır.
Sadece mama ile beslenen, ek gıdaya daha geçilmemiş bebeklerde peki kabızlık görülüyor mu?
Evet, mama ile beslenen bebeklerde görülme ihtimali daha olası. Çünkü probiyotik, prebiyotik ve lif açısından anne sütüne göre fakir bir beslenme şekli. Elbette ki dünyanın sonu değil, bu durumda kabızlık çeken bebekler için kullanılabilecek ( lif içeriği artmış, prebiyotiklerden zengin) mama ile değiştirmek gerekmektedir. Buna rağmen rahatlama olmaz ise prebiyotik tedavisi başlanabilir. Kısa süreli fitil tedavisi uygulanabilir. Bir de mama hazırlarken doğru oranda su katılıyor mu, bu gözden geçirilmeli. Gerekirse 1-2 cc mamaya ekstra su eklenebilir.
Ek gıdaya geçtikten sonraki süreçte bebeklerde kabızlık olabiliyor mu?
Ek gıda sürecinde gerçek kabızlığı görmeye başlıyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken beslenme dengesi. Muz, şeftali, pirinç, pirinç unu, patates ve havuç bazen kabız yapabilir. Makarna, hamur işi, ünlü mamüller ve paketli hazır gıdalardan bebeğimizi uzak tutmalıyız. Lif içeriği zengin besinler daha yumuşak kaka yamasını sağlar. Yulaf, kayısı, armut, kırmızı erik, balkabağı, kabak, semizotu ve kereviz gibi lifli gıdalara örnek gösterilebilir. Ek gıda ile beraber su içirmeye de başlıyoruz, öğün sonraları su içirmeyi de unutmamak lazım. 1 yaşına kadar inek sütü kesinlikle yasak, gereksiz antibiyotik kullanımı yasak. Bu dediklerim de bağırsak yapısını bozarak florayı etkiliyor, kabızlığı tetikleyebilir
Kabızlığın tek sebebi beslenme bozukluğu mudur?
Tabi ki hayır. Özellikle dirençli kabızlıklarda altta yatan bir bağırsak hastalığı ve tiroid bezinin az çalıştığı hipotiroidi hastalığı akla gelmelidir. 4 aylıkken başladığımız Demir desteği de bazen kabızlık yapabilmektedir, bu durumda Demir desteğine ara verip tekrar başlamayı öneriyoruz, halen devam ediyor ise bir başka Demir preparatına geçilebilir.
Tedavide neler yapılıyor?
Tedavide ana basamak beslenme alışkanlığının gözden geçirilmesidir. Gereksiz besinlerin öğünlerden çıkartılması, lif yönünden zengin gıdalar ile beslenilmesi ilk yapılması gereken. İlk 6 ayda ise bebeğin karnına yapılan özellikle sağ kaburganın altından başlayarak saat yönünde yapılan masajlar da kakanın çıkmasına yardımcıdır. Bunlara rağmen düzelmeyen kabızlıklarda ilaç tedavisi uygulamaktayız. Burada şöyle bir durum var, eğer ki sertleşmiş kaka tıkaç oluşturmuş ise ne yaparsak yapalım bu durumu çözemeyiz. Tıkaç var ise fitil uygulayarak boşaltmak lazım, sonrasında ağızdan tedavi uygulanabilir.
