Bir önceki yazımda anne sütünün ne kadar Mucizevi bir besin olduğundan bahsetmiştim. Bebeğiniz ilk altı ayını doldurdu. Peki şimdi bebeğimizi nasıl beslememiz gerekiyor? Ek gıdaya nasıl başlayabiliriz? Hangi ayda hangi mamaları tercih edebiliriz? İşte ek gıda ve bebek maması seçiminde dikkat etmeniz gerekenler…
6. ayda:
- Anne sütüne devam
- Yoğurt, devam mamaları, meyve-sebze suları ve püresi
- Pekmez ve yumurta sarısının ¼ ü verilebilmektedir.
- Şekersiz muhallebi (süt+pirinç unu)
- Meyve sebzelerin hijyenik olmasına,
- Yoğurdun evde yapılmış olmasına, özen gösterilmelidir.
7. ayda:
- Anne sütüne devam..
- Yoğurt
- Meyve suyu, sebze suları
- Pekmez
- Pirinç, pirinç unu, ekmek içi
- Yumurta sarısı(tam)
- Et (kırmızı et, tavuk eti,balık)
- Sebze püresi / sebze çorbaları
- Bitkisel yağlar
8. ayda:
- Anne sütü
- Yoğurt
- Pekmez
- Meyve-sebze suyu
- Et (kırmızı et, tavuk eti, balık), kuzu
- Bitkisel yağlar
- Püre halinde iyi ezilmiş ev yemekleri(kıymalı/sebzeler)
- Tam yumurta
- Peynir(pastörize)
- Tahıl, kırmızı mercimek, kuru fasulye.
- Devam mamaları
12. ayda:
- Anne sütüne devam..
- Yoğurt
- Meyve veya taze sıkılmış meyve suları, sebze suyu
- Pekmez
- Tam yumurta / pastörize peynir
- Çocuk artık aile sofrasına oturtulup ailenin yedikleri yemeklerden tüketilebilecek duruma gelmiştir.
- Bebeğinizi kızartma ve kavurma gibi yiyeceklerden uzan tutun.
- Bebeğinize en az bir yaşına kadar katkı maddeleri içeren ürünler vermemeye dikkat edin.
Tamamlayıcı besinlere başlarken nelere dikkat edilmeli?
- Gelişimi normal ve sadece anne sütü alan bebeklerde altı aydan önce tamamlayıcı besinlere başlanmasına gerek yoktur.
- Bebek altı aylık iken tamamlayıcı besinden elde edilen enerji toplam enerjinin %50’sini aşmamalıdır.
- Gluten içeren tahıl içeriği olan besinler altı aydan önce verilmemelidir.
- Allerji öyküsü olan ailelerin çocuklarına yumurta, balık, domates, çilek gibi allerjen olma riski yüksek besinler geç başlanmalıdır.
- Besin allerjisi olan bebeklerde yumurta, fındık ,fıstık, balık ve soyalı besinler ilk 12 ay verilmemelidir.
- Botulismustan korunmak adına 12. Aydan önce bal verilmemelidir.
- Tamamlayıcı beslenmede öğün sayısı bebeğin yaşına ve anne sütünden yararlanma durumuna göre farklılık göstermekte olup buna göre ayarlanmalıdır.
- Emzirme devam ederken , altıncı aydan itibaren küçük miktarlarda tamamlayıcı besinlere başlanmalı ve çocuk büyüdükçe besin miktarı ayarlanmalıdır.
0-1 yaş döneminde sakıncalı besinler;
Çay; süt çocukları ve çocuklara önerilmez. İçeriğindeki tanin den dolayı demir ve diğer mineralleri bağlayıcı özelliğinden dolayı demir eksikliğine neden olabilir. İçerisine eklenen ilave şeker ile hem iştahsızlığa hem de diş çürüklerine sebep olacaktır.
Bitki Çayları; papatya, yeşil çay vb. çaylarında demir emilimini azaltıcı etkileri olduğundan önerilmemektedir.
Şeker: şeker pancarından elde edilen bir besindir şeker vücuda enerji sağlar. Saf şeker boş enerji kaynağı olduğu için bebek beslenmesinde önerilmemektedir. Saf şeker yerine pekmez önerilmektedir. Fazla tüketimi iştahsızlık ve diş çürümelerine ve çağımızın hastalığı obeziteye neden olacaktır.
Bakla: toksinli baklanın neden olduğu zehirlenme anemi yüksek ateşle karakterizedir. Toksinli bakla yenildikten 24-48 saat sonra etkisini gösterir. zehirlenme taze çiğ bakla yendiğinde gerçekleşir. Süt çocuğu döneminde önerilmez.
BEBEĞİNİZ İÇİN EK BESİNLER?
Bebeğinizin ek besine geçme dönemi anne sütünün yetmediği zamanlarda yani ilk altı ay bitiminde başlamaktadır. Ek besinler olarak yukarıda nelerden başlamamız gerektiğinden bahsettim. Şimdi mama çeşitlerine değinmek istiyorum. Mama çeşitlerinden bebeğiniz için hangi mama çeşidi uygundur acaba bir bakalım!?
Çocuk mamaları gıda tüzüğünde ‘bebek ve süt çocuğunun beslenmesi amacıyla hazırlanıp satışa çıkarılan gıda karışımıdır! Diye tanımlanmaktadır. Yasalara göre mamalar;
– Bebek ve çocukların yeterli besin öğesi gereksinimlerini karşılamaktadır,
– Sindirim bozukluklarına sebep olmaması,
– Patojen mikroorganizmaları içermemesi yasal koşullar olarak bildirilmiştir.
Mamalar, adapte amalar, yarı adapte mamalar, devam mamaları ve kaşık mamaları, hazır ek besinler olarak çeşitlendirilmektedir. Detaylı bir şekilde bakacak olursak;
ADAPTE MAMALAR;
- Yeni doğan fizyolojisine uygundur.
- Bebeğin ilk4-6 ay boyunca beslenme gereksinimlerini karşılamaktadır.
- Bileşimi anne sütüne yakın hale getirilmiş mamalardır.
- Bebek tarafından iyi tolere edilir.
- Tadı anne sütüne yakındır içerdiği laktoz bulunduğundan dolayı.
- Vitamin, mineral ve enerji miktarı ile ESPGAN ve uluslar arası standartlara uygun olmalıdır.
- Bitkisel yağ içermektedir.
- Elzem yağ asitlerinden linoleik asit içermelidir.
YARI ADAPTE MAMALAR
- Başlangıç mamasının yetersiz olduğu düşünülen bebeklerde yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayan doyurucu mamalardır.
- Bebek anne sütü almıyorsa 2. aydan itibaren kullanabilir.
- Adapte mamalardan devam mamalarına geçerken ‘Geçiş Maması’ olarak da kullnılmaktadırlar.
- İştahsız ve optimal kilo alması istenen bebeklerde başlanmaktadır.
DEVAM MAMALARI:
- 6. aydan itibaren ek besinlere başlanılan bebeklerde kullanılan mamalardır.
- Bu yaşlarda demir yetersizliği anemisi riski artığından dolayı demir ile zenginleştirilmiş formdadır.
- Doku işlevlerinin korunmasında, sağlıklı hücreler için a vitamini öncüsü b-karoten içermektedir.
- Elzem aminoaistleri içermektedir.
- Çinko, demir, c vitamini, kalsiyum, fosfor, elzem aminoasitlerden zengin besinlerdir.
KAŞIK MAMALARI, EK BESİNLER;
- 6. ayın sonundan itibaren ek besinlere geçiş döneminde kaşık mamaları, bebeklerin diyetlerine eklerek verilebilinmektedir.
- Hazır ek besinler; altıncı ayın sonundan itibaren ek besinlere geçiş döneminde kaşık mamaları, bebeklerin günlük diyetlerine eklenmektedir.
- Meyveli,sebzeli,tahıllı,sütlü vb. olanları mevcuttur.
- Sindirimi kolay bitkisel yağlar içerir.
- Kalsiyum ve demir desteği yapılmış olmalıdır.
- Yapay tatlandırıcı, arome ve katkı maddeleri içermemelidir.
- Sindirimi kolay bitkisel yağlar,biyolojik değeri yüksek süt proteinleri ve bitkisel proteinleri,süt mineralleri(kalsiyum-fosfor gibi) ve demir içermektedir.
- Sadece su ilave edilerek kolay bir şekilde hazırlanır.
