Vitamin ve mineraller çocukların büyümesinde ve gelişmesinde büyük rol oynuyor. Ancak tüm vitamin ve mineraller ayrıca çocukların bağışıklık sistemini güçlendiriyor; çocukların özellikle kış aylarında antibiyotik kullanmasını da engelliyor. Kış aylarını antibiyotik kullanmadan atlatmayı sağlayan vitaminler ve mineralleri araştırdık.
VİTAMİN A: A vitamini göze faydalıdır. Bunun yanında büyüme, üreme, kemik gelişimi, solunum, mide, ince bağırsaklarda önemli faydaları vardır. Vücutta depolanan bir vitamindir. En karakteristik bulguları göz bulgularıdır. Eğer A vitamini eksikse çocuklarda normal büyüme ve gelişme olmaz. Karaciğer, balık, süt ve süt ürünleri, yumurta sarısı, yeşil yapraklı sebzeler, sarı sebze ve meyvelerde A vitamini bolca bulunur.
Günlük A vitamini ihtiyacı
1-3 yaş 300 µg (1000 U)
4-8 yaş 400 µg (1300 U)
9-13 yaş 600 µg (2000 U)
VİTAMİN B: B vitamini vücuttan boşaltım sistemiyle atılır. Bu sebeple B vitamininden zengin beslenmek önemlidir. B vitaminleri gruplara ayrılmıştır. Örneğin B1 vitamini sinir sistemi, kardiyovasküler sistem ve kas fonksiyonu için gereklidir. B2 vitamini, enzim fonksiyonu, normal yağ asidi ve aminoasit sentezi için önem taşır. B3 vitamini, kolesterolün düşürülmesine, kan şekeri düzeyinin korunmasına, gıdalar yoluyla alınan yağın işlenmesine yardımcı olur. B6, beyin gelişimi ve işlevi için gereklidir. B12 vitamini; kan hücresi üretiminde özellikle alyuvar hücre oluşumunda kritik öneme sahiptir. Genel anlamda balık, karaciğer, buğday ruşeymi, işlenmeyen pirinç, kabak, cevizi fındık, fıstık, süt ürünleri, yumurta, et, bakliyat, pancar, antep fıstığı, ciğer, muz B vitamininden zengindir.
VİTAMİN C: C vitamini bağışıklık sistemine destek olur. Bunun yanında vücut dokularının büyümesi ve onarımı için gerekli olan kolajeni üretir. Kötü kolesterolü (LDL) dengeler. Soğuk algınlığı gibi hastalıklara karşı direnci artırır. C vitamini eksikliği kemik ve eklem ağrıları, yorgun hissetme, kas ağrıları, diş eti rahatsızlıkları, dilde yaralar, yaraların geç iyileşmesine neden olur. Kuru kekik, maydanoz, brokoli, kivi, portakal, limon, kırmızı lahana C vitamininden zengindir.
Günlük C vitamini ihtiyacı
7-12 ay: 50 mg/gün
1-3 yaş: 15 mg/gün
4-8 yaş: 25 mg/gün
9-13 yaş: 45 mg/gün
VİTAMİN D: D vitamini güneş ışınlarından karşılanır. Bunun yanında, yağlı balıklarda, karaciğerde, yumurta sarısında ve tereyağında da az miktarda bulunur. 3 yaşından büyük çocuklar ve yetişkinler güneşin çok yakıcı olmadığı saatlerde güneşe çıkmak suretiyle D vitamini ihtiyaçlarını karşılayabilirler. Buna karşın, hiçbir besinde 0-3 yaş arası çocukların ihtiyacını karşılayacak miktarda D vitamini bulunmadığı için dışardan takviye alınması gerekir. Ciddi D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm denilen kemik hastalığını tetikler. Bebeklerde dişler düzensiz ve geç çıkar, bıngıldak geç kapanır. Balık, soya sütü, istiridye, yumurta, süt ve süt ürünleri, mantar C vitamininden zengindir.
Günlük D vitamini ihtiyacı
1 yaş altı bebeklerde: 400 IU
1-5 yaş: 500-1000 IU
5-10 yaş: 1000 IU
10 yaş üstü: 1000-2000 IU
VİTAMİN E: E vitamini hücrelerin yenilenmesine, yaraların iyileşmesine ve kalp-damar hastalıklarının önlenmesinde yardımcı olur. E vitamini eksikse gözler bozulur, kolay yorulma meydana gelir. Bitkisel yağlar, tohumlar, kabuklu yiyecekler, yeşil yapraklı sebzeler E vitamininden zengindir.
MİNERALLER
DEMİR: Demir eksikliği ve fazlalığı sorunlara neden olabilir. Demir eksikliğinde anemi geliştiğinde yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, baş ağrısı, çarpıntı, çabuk yorulma, solukluk, dilde ağrı, tat alma duyusunda azalma, tırnaklarda kırılma ve çizgilenme, ağız köşelerinde yara gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Soğuk el ve ayaklar, baş dönmesi, dil ağrısı, diş şişmesi, göğüs ağrısı da demir eksikliğinde görülebilir. Dalak, karaciğer, kırmızı et, yumurta, balık, baklagiller, mercimek, pirinç, yulaf, yeşil sebze çiğ, patates, fındık, fıstık, meyve, süt, pekmez, bira mayası, buğday kepeği, kabak çekirdeği, ay çekirdeği, darı, maydanoz, yer elması, ceviz, tavuk demirden zengindir. Doktora sormadan demir takviyesi kullanılmamalıdır.
ÇİNKO: Çinko, bağışıklık sistemine büyük destek verir. Mikrop öldürücü etkisi vardır. Eğer yeterli miktarda çinko bağışıklık sistemi zayıflar, enfeksiyonlara karşı direnç azalır, yaraların iyileşmesi güç hale gelir. İstiridye, peynir, sığır eti, sütsüz çikolata, kuru fasulye, yumurta, mısır, Brüksel lahanası, karides ve brokoli çinkodan zengindir.
SELENYUM: Bu mineral bağışıklık sisteminde rol oynar. Selenyum eksikliği hastalıkla sonuçlanmaz fakat rahatsızlığı, hipotiroidizm ve zayıflamış bir bağışıklık sistemi olanlarda olumsuz tablolara neden olur. Ay çekirdeği, deniz ürünleri, tavuk-hindi eti, kırmızı et, yumurta, mantar selenyum içermektedir.
