Yazı İçeriği
Anne sütü arttırıcı bitkisel çaylar hangileridir? Anne sütü nasıl arttırılabilir? Bitki çayları nasıl hazırlanır? Diyetisyen İrem Uğur, yeni anneler için süt arttıran bitkisel çay tariflerini Anne Bebek Kulübü okuyucuları için yazdı.
Anne sütü arttıran çaylar hangileridir?
Anne sütü doğumdan itibaren bebeğin en temel besinidir. Bebeğin gelişmesi ve sağlığının korunması için son derece gerekli ve önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNICEF bebeklerin doğumdan itibaren ilk altı ay su dâhil hiçbir ek gıda almadan sadece anne sütü ile beslenmelerini önermektedir.
Emzirme sürecinde anne ile bebek arasında kurulacak olan bağ, çocuğun psikolojik olarak sağlıklı ruhsal gelişim göstermesi yani kendini güvende hissetme duygusuyla beraber annenin daha huzurlu olmasını sağlar.
Yenidoğan beslenmesinde en doğal ve en ideal ürün olan anne sütü, annenin aldığı besinlerin bir ürünüdür. Yeterli sütün salgılanması ve süt yapımının sürdürülmesi için annenin yeterli, düzenli ve dengeli beslenmesi, yeterli sıvı alımı, uyku süresi ve kalitesi, stresten uzak durması ve dinlenmesi, doğru emzirme tekniği ile bebeği sık sık emzirmesi ve memelerin boşaltılması çok önemli faktörlerdir.
Bunlara ek olarak uzun yıllardan beri süt miktarını artırmak için çeşitli yöntemlere başvurulmakta, geleneksel olarak bazı besinlerin tüketimine önem verilmekte ve yaygın olarak da bitkisel çaylar kullanılmaktadırlar.
Bazı bitkisel çayların kullanılmasının anne sütünü artırıcı etkisi olduğu ileri sürülse de, bitkisel çayların anne sütüne ve bebek beslenmesine etkisi bilimsel olarak kanıtlanmış değildir. Genellikle anneler rezene, ıhlamur, anoson, galaktagog bitki karışımı çayı, ayva yaprağı gibi bitkisel çayların anne sütünü artırdığını belirtmişlerdir. En sık kullanılan ürünler de çemen otu, keçisedefi otu, boğa dikeni, ısırgan otu, rezene, hatmi, anasondur.Bu bitkilerin bir kısmı süt yapan hormonu (prolaktin) artırarak etki gösterse de pek çoğunun etki mekanizması tam bilinmediği için kesin öneri yapılamamaktadır.
Eğer anne sütünün arttırılmasını gerektirecek bir durum varsa mutlaka doktor ve diyetisyen kontrolünde anne ve bebek yakından takip edilmelidir. Hem anne hem de bebek için potansiyel faydasını ve yan etkilerini değerlendirmek gereklidir. Ayrıca bitkisel ürünlerin normal miktarlarda kullansanız da kullandığınız bazı ilaçlarla ters reaksiyona girebileceği unutulmamalıdır.
Emzirme döneminde aslında anne sütünü arttıran ve azaltan en büyük faktörün duygular yani stres olduğu unutulmamalıdır. Bunun yanında en önemli faktörlerden biri yeterli su tüketimidir. Anne sütünün büyük kısmı sudan oluştuğu için günlük ortalama 3-3.5 litre sıvı alımı sağlanması gerekir. Bunun 2-2,5 litresi sudan gelirken, bazı bitki çayları, şekersiz kompostolar, ayran, süt, çorba gibi içecekler de kalan sıvı ihtiyacının karşılanması ve anne sütü arttırılması için etkili olabilmektedir. Ayrıca dereotu, koyu yeşil yapraklı sebzeler, yulaf, havuç, hurma incir gibi kuru meyveler, ceviz badem gibi kuru yemişler, barbunya nohut gibi baklagiller, tahin, susam, sütlaç gibi az şekerli ve şerbetsiz tatlılar da fayda sağlayabilmektedir.
Okumalısınız: Anne sütünü arttırmak için beslenme uzmanından öneriler
Anne sütü arttırıcı bitkisel çaylar
Peki anne sütü arttırıcı bitkisel çaylar nelerdir? İşte yeni anneler için süt arttırıcı bitkisel çay tarifleri:
Anason ve rezene
Benzer bileşenlere sahip olan anason ve rezenenin içerisindeki uçucu bileşenlerden anetolün östrojenik (kadın hormonuna benzer) etkisine bağlı olarak prolaktin seviyesini arttırarak süt salgısını artırdığı, adeti söktüğü ve doğumu kolaylaştırdığı bildirilmektedir. Doğumu kolaylaştırıcı etkisi nedeniyle hamileliğin son haftasından önce kullanılması hormonal dengesizliklere ve düşüklere yol açabileceği için önerilmemektedir. Rezene, bebeklerdeki gaz sorununu yatıştırmak için sıklıkla tercih edilse de, içeriğindeki östragol, bebekler için güvenli olmayabilir. Kanın pıhtılaşma sürecini geciktirebildiği için de kan sulandırıcı ilaç kullanan veya kanama bozukluğu olan kişiler rezene çayını tüketirken oldukça dikkatli olmalıdırlar.
Çemen otu ve tohumu
Hindistan ve Orta Doğu’da yaygın kullanılan çemen tohumunun içerisinde bulunan steroidal yapıdaki bileşenler, süt üretimini artıran hormonların biyosentezini artırarak anne sütünü artırıcı etki gösterebilmektedir. Ancak kan şekerini düşürücü etkisi olduğundan özellikle hipoglisemi şoku riskine karşı diyabetik annelerde dikkatli olunması gerekir. Ayrıca ter, idrar gibi vücut sıvılarında hoş olmayan kokulara yol açabilmektedir.
Keçi sedef otu
1900 yıllarda keçi sedef otu ile beslenen keçilerin sütünün artığı görüldükten sonra Avrupa’da yaygın kullanılmaya başlanmıştır.
Isırgan otu
Isırgan yapraklarının süt artırıcı etkisini, doğrudan prolaktin hormunu üzerinden ziyade anne sütü için gerekli vitamin minarel gibi temel besleyici elementleri sağlayarak gösterdiği düşünülmektedir.
Kimyon ve kimyon tohumu
Meme bezlerini uyarak süt üretiminin artmasına yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Papatya ve melisa
Annenin stres yaptığı, gerildiğini anlarda sakinleştirici etkisi ile anne sütünün korunması veya arttırılmasına fayda sağlayabilmektedir.
Bitki çaylarının hazırlanması
Porselen bir demliğe önce çayını yapacağınız bitkiyi koyun.100 derecelik bir ısıya sahip olan suyun, 80 dereceye kadar soğumasını bekleyin. Ortalama 1 tatlı kaşığı kuru veya bir avuç taze ot için 250 ml su ekleyin. Çayın demlenmesi için 2-5 dakika yeterlidir. Kök bitkilerden çay yapacağınızda aynı miktarda su ve bitkiyi birlikte cezveye koyup kaynatma yoluyla çayınızı yapabilirsiniz. Afiyet olsun.
Son olarak bitkilerin etkili maddelerinin de bir ilaç olduğunu, kullanılan bitkilerin toplandıkları zamana ve bölgeye bağlı olarak etkilerinin değişebileceğini ve çeşitli yan etkilerinin olabileceğini unutmamak gerekir. Emzirme döneminde kullanılacak bitkisel ürünlerin seçiminde kalite her zamankinden çok daha önemlidir. Çünkü ürünün kalitesi sadece annenin değil, yeni doğmuş bebeğin sağlığı ile de doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle bu bitkilerin kalitesine dikkat edilmeli, açıkta satılan veya aktar gibi yerlerden ziyade eczane gibi güvenilir kaynaklardan alınmalı, çevresel toksinler, tarım ve veteriner ilaçları kalıntıları, ağır metaller, mikrobiyolojik bulaşma gibi olumsuz etkenler bakımından kalitesi analiz edilmiş kalitesine güvenilen markalı ürünler kullanılmalıdır.
Yeni anneler tecrübelerini paylaşıyor! Anne sütü arttırıcı bitkisel çaylar hangisidir? Öğrenmek için Anne Bebek Kulübü Forum‘u ziyaret edebilirsiniz.
