Yazı İçeriği
Çocuklar için uyku arkadaşı güvenli mi? Çocuğa düzenli uyku alışkanlığı nasıl kazandırılır? Çocuklarda uyku bozukluğu durumunda neler yapılabilir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kerem Yıldız çocuklar için uyku arkadaşının güvenliğini yazdı!…
Uyku, çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimi açısından önemli bir yere sahiptir. Çocukların uyku ihtiyacı yaşa göre değişkenlik göstermektedir. 4-12 ay: 12-16 saat, 1-2 yaş: 11-14 saat, 3-5 yaş: 10-13 saat, 6-12 yaş: 9-12 saat, 13-18 yaş: 8-10 saat uyumaları önerilir. Ailelerin bir diğer merak ettiği konu gündüz uykusu ise beş yaşına kadar devam edebilir.
Beklentilerin aksine ilk iki yaşta kesintisiz uyku genellikle yoktur. Kimi bebek iki yaşından önce bu davranışı sergileyebilir, ancak bu her bebekten beklenemez. İlk altı aya kadar gecede 3-4 uyanma, 6-12 ay arası gecede iki, 12-24 ay arası gecede bir uyanma normaldir ancak farklılıklar olabilir. Özellikle anne sütü alan bebeklerin gece uyanıp emmeleri de normal ve beklenen bir durumdur.
Çocuğa düzenli uyku alışkanlığının kazandırılması önemlidir. 4-5 aylıktan başlayarak çocuğun aynı yerde ve saatte yatırılması uyku alışkanlığını kazanılmasını kolaylaştıracaktır. Uyku alışkanlığının kazanılması zaman ve sabır gerektirmektedir. Anne babanın kararlı tutum sergilemesi bu alışkanlığın kazanılmasına yardımcı olacaktır.
Çocuğun uyumak istememesinin birtakım nedenleri olabilir
Kontrol ihtiyacı, erken dönemde anne babanın tutumu, annenin yetersizliği veya yokluğu, ilgi çekme isteği, aile içi şiddet, anne-baba kavgaları, karanlık korkusu, kâbuslar, gece terörü, fiziksel duygusal ihtiyaçlarının karşılanmaması, çocuğun bir hastalığının olması, uyurgezerlik, uyurken diş gıcırdatma, uyku apnesi gibi sebepler çocuklarda uyku düzenini bozabilen sebeplerdir.
Çocuklarda uyku bozukluğu ve öneriler
Uyku alışkanlığının kazandırılması için anne babanın fikir birliği önemlidir. Anne baba kararlı ve tutarlı olmalıdır. Çocuk başlangıçta uyumak istemeyebilir, tek başına yatmak istemeyebilir. Bu durum karşısında anne baba kararlı bir duruş sergilemelidir.
Çocuğun tutarlı bir uyku saatinin olması önemlidir. Uyku saati mümkün olduğunca değişmemelidir. Bebekler uyku düzeni konusunda anne babalarını model alırlar. Anne babası geç saatte uyuyan bir bebek bir süre sonra geç uyuma eğilimi gösterebilir. Çocuk uyku saatinde odasına götürülmelidir. Uykuya dalıncaya kadar çocuğa masal ve hikâyeler anlatılması, rahatlatan müzik dinletilmesi uykusunun gelmesini kolaylaştırır. Çocuğu yatağa yatırdıktan sonra günü ile ilgili sohbet etmek çocuğa rahatlatıcı gelebilir. Çocuğun yatmadan önce hareketli oyunlar oynamaması, duygusal gerginlik yaşamaması önemlidir. Ilık bir banyo, loş sessiz bir oda çocuğun rahatlamasına yardımcı olabilir. Çocuğun fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanması uykuya dalmasını kolaylaştıracaktır. Çocukla kaliteli zaman geçirmek tüm alışkanlıkların kazandırılmasında olduğu gibi uyku alışkanlığını kazandırılmasında da önemlidir. Çocuğun kendi yatağında uyuması, yalnız başına uyuması zaman alabilir. Bu sürede öncelikle kendi başında uyumasına alıştırmak gerekir. Bir gece anne babanın yanında yatıyorsa diğer gece kendi başına yatmasına teşvik etmek, anne babanın yanına geldiğinde anne babanın çocuğu yatağına geri götürmesi, uyandığında çocuğun kendisini odasında ve yatağında bulması önemlidir. Uyumak istememesinin nedenlerini araştırmak bu nedenlere yönelik çözümler oluşturmak önemlidir. Örneğin, çocuk kötü rüyalar gördüğünü uymak istemediğini söylediğinde, bir süre yanında kalmak veya sevdiği bir oyuncağını vermek, uyku arkadaşı ile uyutmak çocuğu kaygısının azalmasına yardımcı olabilir.
Uyku arkadaşı gerekli mi?
Uyku arkadaşı çocuğun duygusal bağ kurduğu, sevdiği ve uyurken yanına almak isteyebileceği her hangi bir oyuncak olabilir. Çocuğun tercihine göre uyku arkadaşını isteyebilir veya istemeyebilir. Çocuklar bu oyuncak seçimini genelde yumuşak bir hayvan figüründen veya bir bebekten yana yaparlar. Ancak zaman zaman çok sevdikleri bir arabanın veya uçağın da uyku arkadaşı olduğunu görebiliriz. Çocuk aylar boyunca tek bir uyku arkadaşı ile uyumak isteyebileceği gibi, bazen de her gün farklı oyuncağı uyurken yanına almak isteyebilir. Çocuğu uyku arkadaşına alıştırmak, uykuları bu oyuncak ile uyutmak gibi zorunluluklar yoktur. Uyku öncesinde ve sırasında çocuğun ihtiyacı olan güven, sakinleşme, yakınlık ve şefkat hislerini vermek için kullanılabilir. Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken konu, bu oyuncağın uyku güvenliği veya uyaran olma açısından zararlı bir nesne olmamasıdır. Sivri kenarları olan, ses veya ışık çıkaran, ince çıkıntıları olan gibi uyku esnasında çocuğa zarar verebilecek veya uykusunu bölebilecek unsurlara sahip oyuncakların uyku arkadaşı olmamasına dikkat etmeliyiz. Çocuklarımızı sağlıkla uyuduğu günlerde büyütmek dileğiyle…
