Gebelikte son haftalar

Gebelikte son haftalar neler olur? Hamilelik döneminde vücutta belirli değişiklikler olur. Bu değişiklikleri takip etmek için hamilelik gelişimine bakılır ve her üç aylık dönem 1. Trimester, 2. Trimester, 3. Trimester olarak adlandırılır. Peki gebeliğin son haftalarındaki değişikler nelerdir?  Öğr. Ebe Berfin Aydın, Gebeliğin son haftalarında anne ve bebekte meydana gelen değişiklikler ile ilgili merak edilenleri Anne Bebek Kulübü okuyucuları için yazdı.

Gebeliğin son haftalarında anne ve bebekte meydana gelen değişiklikler

Anne vücudunda son haftalara doğru değişiklikler meydana gelir. Beklenen doğum tarihi yaklaştıkça annede birkaç değişiklik fark edilir. Bu haftada rahim  bebeği tutabileceği tüm alanı kapladığı için anne adayının karnı en yüksek şişkinliğe erişir. Daha önceki haftalarda oluşmaya başlayan çatlaklar gerilmeden dolayı daha fazla belirginleşir. El ve ayaklar daha fazla şişer.

Bazı anne adaylarında bu zamanda PUPPP – Polimorfik gebelik patlaması (PEP) olarak adlandırılan kaşıntılı ürtikeryal papüller ortaya çıkabilir. Genellikle hamileliğin son evrelerinde gelişen bu durumda döküntü karın çevresindeki deri ile çatlaklarda pembe sivilceler olarak başlar. Bu sivilceler sonraki aşamalarda toplanarak çok kaşıntılı kabarcıklar veya plaklar oluşturur. Bu kaşıntılı kabarcıklar anne adayının gövdesine yayılarak nadiren de olsa göğüs bölgesine de geçebilir. Bebek doğduktan birkaç hafta sonra ise rahatsızlığın semptomları giderek azalır. Bu değişikliklere ek olarak anne vücudunda aşağıda yer alan yaklaşan doğum belirtileri görülür: 

Braxton Hicks kasılmaları

Yalancı doğum sancıları olarak da bilinen bu kasılmalar, doğuma yaklaşıldığının bir belirtisidir. Doğum zamanı yaklaştıkça anne vücudu bu sürece hazırlanır ve bir çeşit prova yapar. Anne adayı bu süreçte birkaç kısa süreli ve hafif kasılmalar hissedebilir. Bu kasılmalar yaklaşık 30 saniye ile 2 dakika arasında sürer. Pozisyon değiştirildiğinde veya mesane boşaltılıp biraz su içildiğinde bu kasılmalar azalmaya başlar. Gerçek doğum sancısında ise kasılma sıklığı ve yoğunluğu zaman ilerledikçe artış gösterir. Bebeğin doğumu için bu doğum kasılmalarının ilkini takip etmek gerekir. 

Servikal dilatasyon (Silinme)

Bu haftada serviks, bebeğin rahmi terk etmesine izin vermeye hazırlanmak için küçülür ve incelir. Anne adayı hissetmese de serviks de açılmaya başlar. Bu süreç, doğum kasılmalarının başlangıcından ve aktif kısmından sonuna kadar ilerlemeye devam eder.

40. hafta çoğu hamileliğin doğum haftasıdır. Bu aşamada anne karnındaki bebek yerine sığamamakta ve rahimden çıkmaya hazırlanmaktadır. Bu süreçte anne adayı karnında bebeğinin çok fazla yuvarlanma, kıvrılma ve dürtme hareketlerini hisseder. Bebekler 1 saat içinde bu etkinliklerin tümünü gerçekleştirir.

Pelvik ağrısı (Kasık ağrısı)

Bu haftada bebek rahmin alt kısmında rahim ağzına daha yakın durur ve rahim ağzına doğru baskı yapar. Bu durum anne adayının pelvik bölgesinde baskı hissetmesine yol acır. Bu durum bazen sinir hücrelerinin dürtülmesine ve biraz acı ve rahatsızlık oluşmasına sebep olur. 

İshal

Gebelik sürecinde yaşanan kabızlık bu haftada yerini ishale bırakabilir. Bu durum gerçek doğum kasılmalarının yaklaştığını gösterir. Bütün bu işaretlerden sonra bebeğin doğma zamanı gelir.

40 haftalık hamilelikte, gebeliğin sonuna gelinmiştir. Kafatası kemikleri dışında bebeğin kemikleri sertleşmiştir. Ancak kafatası kemikleri doğum yaparken, doğum kanalından geçebilmek için esnek kalır. Bu sebeple doğumdan hemen sonra yeni doğan bebeğin kafatası şekli biraz uzamış olabilir. Kemik sertleşmesinin dışında bebeğin beyni hızlı bir şekilde büyümeye ve gelişmeye devam eder. Böylece bebeğin rahim dışındaki hayata uyumu daha kolay hale gelir. Bu haftada bebekler anne karnında uzuvlarını esnetebilir. Bebeğin vücudunu kaplayan ince tüyler (lanugo) artık neredeyse tamamen yok olmuştur, ancak bazı bebeklerde doğduklarında küçük lekeler olabilir.

Bu hafta doğum haftası içinde olduğu için ideal olarak bebekler zaten doğum pozisyonunda bulunur ve başı aşağıyı gösterir. Bebeklerin yüzde 96’sı doğum öncesi baş aşağı pozisyona geçer ve başı pelvis içine yerleşmiş olur.  Eğer bebek ters duruyorsa, doğum zamanına kadar beklenmelidir. Hamileliğin sonuna kadar bebek baş pozisyonuna dönmezse doğum şekli sezaryene dönebilir. 

40 hafta hamilelikte anne adayının memesinden sızmalar başlayabilir. Ancak bu sızmalar henüz anne sütü değil, ilk birkaç gün emzirilen bir bebeğin yemeği olacak olan kalın, yağlı sarımsı bir sıvı olan kolostrumdur. Bu sıvı yeni doğan bebeğin ilk aşısı olma özelliği taşır. Bebek doğmadan önce anne adayları emzirme pedi kullanabilir.

Hamileliğin sonu olan 40. haftada doğum yaklaştıkça rahim içindeki bebek kasıklara ve mesaneye daha çok baskı yapar. Bu baskı sonucu anne adayı gece ve gündüz çok sık idrara çıkma ihtiyacı hisseder. 

Peki ne zaman doktora başvurmalıyız?

• Kasılmalar düzenli ve ağrılı ise; 
• Amniyon suyu gelmişse
• Aktif vajinal kanama durumunda
• Bebek hareketlerinin azalması durumunda hemen doktorunuza bilgi verilmesi gerekir. 
• Nişan denilen hafif kanlı ve mukuslu bir akıntının gelmesi tamamen normal bir durumdur ve doğumun yaklaştığının bir göstergesidir. Bu acil bir durum değildir. 
• Bu durumlar içindeki en acil durum aktif vajinal kanamadır. Bu durumda doktora haber verilerek en kısa zamanda hastaneye gidilmesi çok büyük önem taşır. Zamanında müdahale anne ve bebek hayatını kurtarır. Çünkü aktif vajinal kanama plesentanın zamanından önce ayrılması yani, dekolman plasenta belirtisi olabilir. 

Anneler burada buluşuyor! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!