Tüp bebek yöntemleri nelerdir? Tüp bebek tedavisi kimlere uygulanır? Tüp bebek tedavisinde başarıyı artıran teknikler nelerdir? Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Aykut Coşkun’a tüp bebek tedavisi ile ilgili en çok merak edilenleri sorduk…
Tüp bebek yöntemleri nelerdir?
Tüp bebek dediğimiz zaman zaten bir yöntem var. O da yapay döllenme. Mikroenjeksiyon daha çok tercih edilen bir yöntem. Ancak yapılan işlemlerde bir değişiklik yok. Aynı işlemler uygulanıyor.
Bunun dışında tüp bebek işlemleri sırasında yaptığımız iş şu şekilde farklılık gösterebilir; zaman zaman protokolleri değiştirip, farklı protokoller kullanıyoruz yumurtlama takibi için. Bu farklılık olabilir. Hastanın yaşına göre, kilosuna göre, kaç yıllık kısır kaldığına göre ve daha önceki denemelerin başarısına göre onu değiştirebiliyoruz. Onun dışında laboratuvar işlemindeyse gününe göre transfer işlemini değiştirebiliyoruz. Bazen ikinci gün, bazen üçüncü gün, bazen beşinci gün transfer yapabiliyoruz. Onun dışında embriyo transferinde günümüzde fazla embriyo koymuyoruz. Eskiden daha fazla embriyo koyuyorduk. Şimdi 1 veya maksimum 2 embriyo koyuyoruz. Bazı tüp bebek olgularında genetik tahlil yapıyoruz. Bu farklı bir protokol olabilir. Yani annenin ve babanın eğer bir sakat çocuğu var ise ikinci çocuğu sakat istemiyorsa, mutlaka tüp bebek yapıyoruz. Bunun iki amacı var; hem sakatlığı önlemek, hem de yeni oluşacak bireyin kardeşiyle ortak doku grubunu oluşturmak ki kardeşin tedavisine yardımcı olması.
Tüp bebek tedavisi kimlere uygulanır?
Günümüzde yardımcı üreme teknikleriyle sağlanan başarı oranlarının embriyo transferi başına %40 oranında olduğu gözlemlenmektedir. Bununla beraber, tekrarlayan implantasyon başarısızlığı (TİB) gözlenen alt hasta grubunun, intertilite problemi somut olarak ortaya konulamamış olmakla beraber embriyo gelişim kalitesinin artırılması yönünde yoğun çalışmalar gösterilmektedir. Başarılı bir implantasyonun oluşumuna engel olan henüz tanımlamamış birçok etken öne sürülse de bazı fizyolojik, immunolojik, genetik ve endokrinolojik faktörlerin bu başarısızlığa neden olduğu kanıtlanmıştır.
Toplumuzun neredeyse %15 inde çocuk sahibi olamama problemi vardır. Kısırlık sorunu olan bütün hastalara tüp bebek tedavisi uygulamıyoruz. Bu %15’lik kısmın sadece 10’da biri gerçekten tüp bebek tedavisine ihtiyaç duymaktadır.
Kimlere tüp bebek tedavisi uygulanıyor?
1- Kadınlara bağlı nedenlerden yapılan tüp bebek tedavisi: Örneğin kadınların rahime giden kanallarının her ikisinin birden tıkalı olduğu durumlarda ya da yumurtlama fonksiyonun bozuk olduğu durumlarda. Bu ki aşırı yumurtlama olabilir ya da az yumurtlama durumunda tüp bebek tedavisi uygulayabilmekteyiz. Veya halk arasında çikolata kisti dediğimiz endometriyoz denilen hastalık durumunda tüp bebek uygulaması yapılabilir. Endometriyoz dediğimiz rahatsızlık rahim içerinde olması gereken kılıfın, rahim dışarısında olması ve bu kişilerde yumurtalıklarla kanallar arasındaki foksiyonun bozulmasına neden olabilir.
2- Erkeğe bağlı faktörler: Sperm sayısının azlığı veya sperm hareketinin azlığı ya da morfoloji dediğimiz spermlerin baş şekillerine bakarak,kaliteli olup olmadığına bakabiliyoruz. Özellikle morfolojisi bozuk olan kişilerde tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır.
3-Hem kadına hem de erkeğe bağlı faktörler: Bir kısım hastamızda ise bu bir tür şanssızlıktır aslında hem kadına bağlı hem de erkeğe bağlı problemler görülebilir. Bu tarz sorunları olan hastalar da tüp bebek adayıdır. Ayrıca yapılan tüm tetkiklerde kadına ya da erkeğe bağlı bir problem görünmüyorsa eğer biz buna açıklanamayan intertilite durumu diyoruz. Bu kişiler eğer yeterli tedavi görüp, hala gebe kalmamışlarsa eğer tüp bebek tedavisi için uygun çiftlerdir.
Tüp bebek tedavisinde başarıyı artıran teknikler nelerdir?
Tüp bebek tedavisinde başarıyı artıran özel teknikler yoktur. Hastanın durumuna, yaşına, teşhisine, ve özel durumuna göre seçilmiş yöntemler vardır. Tüp bebek tedavisinde mucize teknikler yoktur. Doğru olan, doğala en yakı yöntemi tercih etmektir. Eğer doğala en yakın yöntemi terch ederseniz, bu en başarılı yöntemdir. Bu nedenden dolayı basında, medyada ya da herhangi bir mecrada duymuş olduğunuz başarıyı artırıcı yöntemler, başarıyı artırmak için değil daha çok pazarlama amaçlı ortaya sürülen tekniklerdir. Tüp bebek tedavisinde doğala en yakın yöntemlerle gerçekleştirilen tüp bebek tedavisi en başarılı yöntemdir.
Kişiye özel tüp bebek tedavisi nedir?
Kişiye özel tüp bebek tedavisi, günümüzde sıkça kullanılan bir terimdir. Bizim bütün tedavilerimizi kişiye özeldir. Her hastaya sonuçta aynı tedaviyi uygulamadığımız için, tedavilerin tümü kişiye özel yapılır. Tedavi programları hastadan hastaya farklılık gösterir. Bu nedenle her hasta ayrı bir vaka olarak değerlendirilir ve her hastaya ayrı bir tedavi yöntemi uygulanır.
Hamile kalmak isteyen kadınlara ne önerirsiniz?
– Rahat olun, strese girmeyin. Gebe kalamayacağınız korkusuna kapılmayın.
– Adet düzeninizi takip edin. Gebe kalabileceğiniz muhtemel günlerde cinsel ilişkide bulunmaya özen gösterin.
– Eşinizin sigara ve alkolü bırakmasına sağlayın, hayatını düzenlemeye yardım edin.
– Eşinizin kalın ve sıkı pantolon, iç çamaşırı giymesini engelleyin. Sauna ve sıcak banyolardan kaçınmasını tavsiye edin.
– İlişkiden önce sert bir kahve içmesi sperm hareketlerini uyaracaktır.
– En uygun pozisyonda cinsel ilişkiye girin.
– İlişki sonrası belinizin altına yastık koyup, bir saat yataktan kalkmayın. Yatak odasının fazlaca sıcak olmamasıa özen gösterin.
– Sabah erken saatlerde cinsel ilişkiye girmeye çalışın. Sabahları sperm kalitesi en iyi durumda olmaktadır.
– Cinsel ilişkiyi bir ev ödevi olarak görmekten vazgeçin. Eşininzi gerçekten isteyerek ve arzulayarak, cinselliği keyifli bir hale getirin. Unutmayın ki kadınların orgazmı yaşaması vajinanın ph derecesini değiştirir ve spermin rahim ağzından geçişini hızlandırır.
– Hamile kalmak için sık sık cinsel ilişkiye girmeyin. Cinselliği zorunluluk olarak görmeyin.
– Daha önce gebelikten korunmak için çeşitli yöntemlere başvurmuşsanız bu yöntemlerin olası etkileri için doktorunuza danışın.
– Adet düzensizliği var ise gereken tedavi ile adet düzeninizi normale dönmesini sağlayın.
– Servikal mukus gereğinden koyu ise inceltici özel ilaç kullanmak gerekebilir.
– Günlük beslenmenize dikkat edin. Dengeli ve düzeni beslenin. Süt ürünlerinin içindeki galaktose ismi verilen madde yumurtlama fonksiyonunu artırmaktadır. Bol miktarda süt, süt ürünleri ve yoğurt tüketin. Enginar ve taze fasülyeyi tüketmeyi unutmayın.Aşırı kırmızı et ve yağlı yemek tüketmeyin, östrojen düzeyini olumsuz yönde etkileyebilir.
– Aşırı olmamak şartıyla hafif egzersiz yapın.
– Doktorunuzun haberi olmadan hiçbir ilaç kullanmayın.
