Yazı İçeriği
Yeni doğan bebeklerde görülen ve bebekte çeşitli huzursuzluklara sebep olan pamukçuk neden olur? Pamukçuk belirtileri, tedavisi ve geçmesi için evde yapılabilecekleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Zeynep İbişoğlu Baştan açıkladı.
Pamukçuk veya ağız mantarı (candida albicans); ağız boşluğundaki herhangi bir bölgede gelişebilen, beyaz-sarı renkli plak ve döküntülerle karakterize olan, genellikle yeni doğmuş bebekleri ve çocukları etkileyen bir mantar enfeksiyonudur.
Oral pamukçuğa neden olan C. Albicans adlı mantar, normal şartlarda tüm sağlıklı bireylerin ağız içi florasında belirli bir miktarda bulunan, diğer bakteri ve mantar türleri ile denge içerisinde yaşayarak ağız florasını oluşturan bir canlıdır.
Antibiyotik kullanımı, diş çıkarma, annenin bir mantar enfeksiyonu varsa doğum kanalından, kirli meme ucundan, iyi temizlenmemiş emzik ve biberon kullanımından ya da vücut direncinin azaldığı diğer durumlarda bu mantar türünün üremesinin kontrolden çıkması, pamukçuk hastalığının ortaya çıkmasına neden olur. Yine uzun süre emzik ya da meme emmek cildi tahriş ederek pamukçuk oluşumunu kolaylaştırabilir.
Pamukçuk belirtileri nelerdir?
Pamukçuk her yaşta ortaya çıkabilen bir durum olmakla birlikte, sıklıkla bebeklik veya erken çocukluk döneminde görülen bir rahatsızlıktır.
Oral pamukçuk, ilk oluştuğu aşamalarda çok hafif seyreder ve çocuklarda herhangi bir belirtiye yol açmadığından fark edilmesi de mümkün olmayabilir. Fakat hastalığın fark edilmemesi, kendiliğinden iyileşmemesi ve tedavi edilmemesi durumunda enfeksiyon ilerleyerek birtakım belirtilerle kendini göstermeye başlayabilir.
Pamukçuğun yaygınlığı ve şiddetine bağlı olarak sıklıkla görülen klinik belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
• Ağız içi, yanaklar, diş etleri, dil, bademcikler veya dudaklarda sarı-beyaz renkli plaklar ve döküntüler
• Plakların kaldırılması sonrası sızıntı şeklinde kanama (plaklar temizlendiğinde altta kanama yoksa pamukçuk değil süt lekesidir)
• Ağıza, dile ya da damağa süt değince ağrı veya yanma hissi
• Bebeklerde emmeyi reddetme (memeyi ağzına almaması) ve huzursuzluk
• Ağızda kötü tat hissedilmesi veya tat kaybı
• Yutma güçlüğü
Pamukçuk nasıl anlaşılır?
Pamukçuk hastalığı, oluşturduğu beyaz lezyonlar ile bebek ve çocuklarda çok yaygın olarak görülmesi ve ebeveynler tarafından bilinen bir hastalık olması sebebiyle kişiler tarafından kolaylıkla fark edilebilir.
Hastalığın ebeveynler tarafından fark edilmesi durumunda derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Hekim tarafından yapılacak olan muayene ile ağız içi ve dil yüzeyi detaylı bir şekilde incelenerek hastalığın teşhis edilebilmesi mümkündür.
Pamukçuk için evde yapılabilecekler neler?
• Bebeğin ağız temizliği
• Annenin emzirme öncesi el temizliği
• Annenin meme ucu temizliği, bakımı ve ıslak kalmaması (göğüs pedi kullanılması)
• Emzik, biberon ve diş kaşıyıcılarının temizliği, sterilizasyonu
• Bebeğin giysilerinin temizliği (60 derecede yıkanmalı)
Pamukçuk nasıl tedavi edilir?
Tedavinin en önemli parçası temizliktir.
Lezyonlar kesinlikle elle temizlenmemelidir (Steril gazlı bez ya da temiz bir tülbent kullanılabilir).
Kaynatılmış soğutulmuş su içerisine karıştırılan az miktarda karbonat ile bebeğin ağzı ve meme ucu silinebilir fakat geçmiyorsa mutlaka doktora başvurmak gerekir.
Doktor kontrolü altında pamukçuk için ilaç kullanılır. Bir mantar enfeksiyonu olduğu için antifungal damlalar 7-10 gün süreyle bebeğe verilir. Annenin göğsünde de enfeksiyon varsa bebek için kullanılan mantar önleyici ilaçlar göğüs ucuna sürülebilir.
OKUMALISINIZ: Bebeklerde pamukçuk nasıl geçer?
