Çocuğunuz sağlıksız beslenip hızla kilo alıyor olabilir. Özellikle hazır ve işlenmiş şekerli gıdalar, uzun süren televizyon izleme, azalmış fiziksel aktivite çocuğunuzu kilo almasının nedenlerindendir. Yüksek kalorili ve yağ içeriği fazla besinlerin çocukların diyetlerinde daha fazla yer alması ile birlikte obezite gelişimi artmaktadır. Hızlı yemek yeme ve besinlerin az çiğnenmesi de obezite oluşumunda kolaylaştırıcı diğer faktörlerdir. Obez çocukların beslenme alışkanlığı incelendiğinde kahvaltının atlandığı ve öğlen yemeklerinde çok miktarda besin tükettikleri görülmüştür. Çocuğunuz sürekli şeker ve çikolata yiyorsa ona dur demenizin vakti gelmiştir çünkü obezite kapısını kısa bir süre sonra çalabilir. Televizyon izleme, belki de çocukluk döneminde obezitenin gelişimi üzerinde en iyi bilinen çevresel etkendir. Televizyon seyretmek için harcanan zamanın veya çocuğun yatak odasında bir televizyonun varlığının doğrudan çocuklarda ve ergenlerde obezite sıklığı ile ilişkili olduğu araştırmalarda gösterilmiştir. Sonuç olarak çocuklarda obezitenin sağlığa pek çok zararı vardır.
Obez çocuklarda görülebilecek sağlık sorunları nelerdir?
Obezite çocuk ve ergende birçok organ ve sistemi etkiler. Yüksek tansiyon, hiperlipidemi (kandaki yağ düzeyinin yüksek olması), solunum bozuklukları, şeker hastalığı, ortopedik bozukluklar ve psikososyal bozukluklar ortaya çıkabilir. Obez çocukların yüzde 10-30’unda hipertansiyon vardır. Obez çocuklarda kanda kötü kolesterolde (LDL-kolesterol) yükselme, iyi kolesterolde (HDL-kolesterol) ise düşme gözlenir. Yağların artmasına bağlı olarak; kalp- damar hastalıkları görülme oranında artış, karaciğer yağlanması, safra kesesi hastalıkları ortaya çıkabilir. Obezite sorunu olan kızlarda erken kemik gelişimine bağlı erken adet görme ortaya çıkabilir. Ayrıca adet görememe, çeşitli adet bozuklukları da obez çocuklar arasında sık görülen şikayetler arasındadır. Obez çocuk ve gençlerde ağırlık artışına bağlı olarak; eklemlere aşırı yük binmesi nedeni ile çeşitli ortopedik bozukluklar da ortaya çıkabilir. Aşırı kilo çocuklarda solunum fonksiyonlarını bozarak ve kalbe binen yükü artırarak hareket yeteneğini azaltır. Bu azalmaya bağlı ortaya çıkan hareketsizlik enerji tüketimini daha da azaltarak bir kısır döngü oluşturur. Hızlı kilo alma sık solunum yolu hastalıkları gelişimi açısından önemli bir risk faktörü olup ciddi obezitesi olanlarda uyku sırasında solunum durması gibi hayatı tehdit eden sorunlara yol açabilir. Ayrıca obezite bazı psikolojik bozuklukların ortaya çıkmasına da neden olur. Obez çocuklar sosyal ortamlarda çekingen davranarak daha içe kapalı hale gelebilirler.
Obez çocuk nasıl zayıflar?
Obezite tedavisi diyetisyen, hekim ve kişi işbirliği içinde yapılması gerekir. Tedavinin en önemli amacı, hayat boyu kilo kontrolünün sağlanması, düzgün beslenme ve sporun yaşam biçimi haline getirilmesidir. Bunun için de normal büyümeyi sağlayacak kadar enerji kısıtlaması yapmak gerekir. Beslenme düzenin oluşturulması ve yaşam biçiminin değiştirilmesi tüm aileyi kapsamalıdır. Sürekli kilo alıp vermenin de vücut şekline ve metabolizmaya zararlı etkileri vardır, bu nedenle kilo alıp-vermekten kaçınılmalıdır. Kilo verme ardından kilo alma vücutta kas kitlesini azaltır. Yeniden alınan kilo yağ olarak vücuda döner. Kilo alıp verme sakıncalı olduğu için sürekli ve yavaş kilo verme programına hazır olunmalıdır.
