Kurban Bayramı’nda et tüketimi normal günlere oranla artıyor. Kesilen etler, kavurma ya da mangal usülü pişirmeyle sofralara geliyor. Ancak aileniz ya da sevdiklerinizle kurduğunuz bayram sofrasında tüketilen kırmızı et bazı tehlikeleri beraberinde getirebilir. Onkoloji ve Fonksiyonel Tıp Uzmanı Dr. Yıldıray Tanrıver kurban etinin sağlıklı tüketilmesi için önemli uyarılarda bulundu.
İki dini bayramdan biri olan Kurban Bayramı’nda tatlı tüketimiyle birlikte kırmızı et tüketimi artar. Özellikle obezite, diyabet, yüksek tansiyon, kalp ve mide rahatsızlığı bulunan kişilerin kanser hastalarının , kronik hastalıkları olan kişilerin beslenmelerine dikkat etmesi gerekir. Sindirimi en zor olan besinlerin başında kırmızı et yer alır. Özellikle yeni kesilen kurban etlerinin sindirimi oldukça zordur. Bunun yanında kırmızı etin doğru biçimde tüketilmemesi bazı tehlikeli hastalıklara kapıları açar. Bu nedenle aile sofralarında yenilen kırmızı eti tüketirken dikkatli olunması gerekir.
Mangalda kanser etkisi
Kırmızı etin pişirme şekli sağlık açısından çok önemlidir. Örneğin açıkta, ateş üzerinde mangal usulü ile pişirilen ette oluşan bazı kimyasallar DNA üzerinde kanser yapıcı etkide değişikliklere neden olduğu araştırmalarca ortaya konulmuştur. Zararlı maddelerin oluşumu ete ve pişirme şekline bağlıdır. Bu sebeple özellikle mangal tercih edilecekse riskleri göz ardı etmemek gerekir. Mangal yaparken, köz ve pişirilen etin arasında 15 santimetrelik mesafe dikkate alınmalıdır. Bunun yanında et asla harlı ateşte pişirilmemelidir. Çünkü yüksek ateş, ette kanserojen maddeleri açığa çıkartmaktadır. Eti kızarmış tercih edenler için de tehlikeler bulunmaktadır. Et kızartıldığı zaman yağ tüketimi artmakla birlikte, kızartma yağının yapısında da bozulma ortaya çıkmaktadır. Bu da kanserojen bileşenlerin açığa çıkması anlamına gelmektedir. Bu nedenle kırmızı eti haşlayarak ya da, ızgara ve fırında pişirmek kanser açısından olumsuz etkileri bertaraf etmektir.
Eti küçük parçalı tercih edin
Hayvansal yağlardan zengin beslenmek başta kalp damar hastalıkları olmak üzere, diyabet ve kanser gibi hastalıkların en önemli nedenlerinden biridir. Bu nedenle de kırmızı eti tüketirken görünürdeki yağlardan temizleyerek, kuyruk yağından ayırarak tüketmek en doğrusu olacaktır. Ayrıca büyük parçalı etler yerine küçük parçalı etlerin tüketimi daha sağlıklıdır. Çünkü büyük parçalı etlerin pişirme süresi daha uzundur. Bu da kanserojen madde riskini artırır. Bayramda piknik yapacak olanların vazgeçilmez gıdalarından biri de sucuktur. Ancak salam,sucuk gibi işlenmiş etlerde de kanser riski vardır. Bu sebeple bu tür etlerin kesinlikle tüketilmemesi gerekir. tüketiminden kaçınılması gerekir.
Bol yeşillikli salata tüketin
Kırmızı etin tek başına yenmemesi, yanında sebze ve yeşillik de tercih edilmesi gerekir. Sebzeler ve yeşillikler hem hazmı kolaylaştırır hem de fazla miktarda tüketimi engeller. Ayrıca sebze ve yeşilliklerin içinde C vitamini kanserojen maddelerin zararlı etkilerini minimale düşürür. Etle birlikte bol koyu yeşillikli salata yenilmesi faydalı olur. Her zaman için Akdeniz tipi beslenmeye özen gösterin.
Hastalıklar için Kurban Bayramı Beslenmesi
Bazı kronik hastalık sahibi kişilerin bayram gibi yiyecek ve içecekleri tüketirken dikkatli olması gerekmektedir. Hastalıklara göre beslenme önerileri şöyle sıralanabilir:
– Etli yemekleri akşam yemeklerindense öğle yemeklerinde tercih edin
– Kalp damar hastalıkları: Kalp-damar hastalığı, kalp yetmezliği ya da hipertansiyonu olan hastalar, uyguladıkları diyetlerine Kurban Bayramı süresince de devam etmeli, ağır yemeklerden kaçınmalı ve beslenme kurallarını bozmamalı. Kırmızı etteki görünen yağların ayıklanması, etin haşlama ya da fırında pişirilerek tüketilmesi gerekir. Etle birlikte tuz tüketimine dikkat etmek önemlidir. Tuz hipertansiyona neden olmaktadır. Kalp damar hastaları ilaçlarını da asla ihmal etmemelidir.
– Diyabet: Diyabette beslenme çok önemlidir. Fakat diyabetliler özellikle bayram gibi günlerde daha fazla dikkat etmelidir. Günde bir öğün, ızgara ya da haşlama et tüketmeli; etlerle birlikte bakliyat ve sebzelerden zengin beslenmelidirler. Tatlılardan ise uzak durmalıdırlar. Tatlı tercih edilecekse beslenmelerinden karbonhidratı çıkarmalı; tatlıyı mümkünse sütlü ve tarçınlı tüketmeliler.
Kanser: Kanser tedavisi gören hastalar bayramda da beslenmelerine dikkat etmeliler. Basit karbonhidratlardan ve şekerden kaçınıp, tam tahıllı ekmek, kurubaklagiller, sebze ve meyvelerin tüketilmesi tedavi gören hastalar için önemlidir. Özellikle kemoterapi gören hastaların hekimlerin belirttikleri tarzda beslenmeleri önemlidir.
Et tüketirken baharatlardan faydalanın
Eti rahat sindirmek için baharatlardan faydalanmak gerekebilir. Özellikle biberiye, kekik, sarımsak, adaçayı, köri, fesleğen, tarhun, hardal tozu ve tabii ki pul biber ete en çok yakışan aromalardır. Bunun yanında aşırı et ve tatlı tüketimiyle birlikte hazımsızlık sorunları yaşanabilir. Bunlarda da bitki kürlerinden faydalanmak mümkündür. Örneğin civan perçemi mide spazmıyla birlikte hazımsızlık sorununu çözerken, andız otu sindirim sistemi sorunlarında etkili roller oynamaktadır. Aşırı yemek tüketimine bağlı sorunlarında propolisin olumlu etkileri bulunmaktadır. Bağışıklığı da destekleyen propolisle birlikte nergis otunun da mide yangılarına iyi geldiği bilinmektedir. Bu otlarla hazırlanan çaylar mideyi rahatlatmakla birlikte bağışıklık sistemini destekleyerek hastalık oluşumunu engellemekte etkili olabilir.
