Yazı İçeriği
Sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmek ve bebeğin sağlığına katkıda bulunmak için, hamile kadınların beslenmelerine dikkat etmeleri son derece önemlidir. Bu süreçte bazı gıdalardan kaçınılması gerektiği gibi, aynı zamanda doğru besinleri almak da hayati bir öneme sahiptir. Peki hamilelikte yenmemesi gerekenler nelerdir? Yeni hamilelerin beslenme düzenlerinde özellikle dikkat etmeleri gereken bazı gıdalar bulunmaktadır. Bu dönemde özellikle çiğ veya az pişmiş deniz ürünleri, çiğ et ve yumurta gibi potansiyel riskli gıdalardan uzak durmak önemlidir. Uzman Diyetisyen Eda Çelik, Anne Bebek Kulübü okuyucuları için hamilelerin yememesi gereken gıdalar hakkında merak edilenleri yazdı!..
Hamilelikte yenmemesi gerekenler
Sanılandan fazla yiyecek sizin veya bebeğinizin sağlığını etkileyebilir. Hamileyken ne yememeniz gerektiğini öğrenmek çok önemlidir. Çoğu yiyecek ve içeceğin hamilelik sırasında tüketilmesi güvenlidir. Ancak dikkat etmeniz veya kaçınmanız ya da sınırlandırmanız gereken bazı şeyler var. Bunlara örnek olarak verilebilecek gıdalar ve nedenleri aşağıdaki gibidir:
Süt ve Süt Ürünleri
• Yumuşak olgunlaştırılmış keçi peyniri gibi pastörize edilmemiş sütten yapılan diğer gıdalar
• Pastörize edilmiş veya pastörize edilmemiş, kalıpla olgunlaştırılmış, dışı beyaz kaplamalı yumuşak peynirler, örneğin brie, camembert ve chèvre (dumanı tütene kadar pişirilmedikçe)
• Danish blue, gorgonzola ve rokfor gibi pastörize edilmiş veya pastörize edilmemiş yumuşak mavi peynirler (dumanı tütene kadar pişirilmedikçe)
• Pastörize edilmemiş inek sütü, keçi sütü, koyun sütü veya kreması
Kaçınılması gereken süt ve süt ürünü örnekleri yukarıdaki gibidir. Sebebi ise pastörize edilmemiş veya yumuşak olgunlaştırılmış süt ürünlerinin az da olsa Listeria bakterisi içerme ihtimali taşımasıdır. Bu listeriosis adı verilen bir enfeksiyona neden olabilir. Listeriosis enfeksiyonu düşük veya ölü doğuma yol açabilir veya yeni doğan bebeğinizi sağlıksız hale getirebilir. Dışı beyaz kaplamalı yumuşak peynirler daha fazla neme sahiptir. Bu bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırabilir. Peyniri dumanı tütene kadar pişirmek bakterileri öldürür ve listeriyoz riskini azaltır.
Et ve Kümes Ürünleri
• Çiğ veya az pişmiş et
• Karaciğer ve karaciğer ürünleri
• Vejetaryen pate dahil her türlü pate
• Kaz, keklik veya sülün gibi av etleri
Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus genel olarak tüketilen ürünün iyi pişirilmiş olmasıdır. Çiğ ve az pişmiş et yerseniz, düşüklere neden olabilecek toksoplazmoz hastalığına yakalanma riski az da olsa mevcuttur. Kürlenmiş etler (tuzlanmış/işlenmiş etler örneğin salam, pepperoni, pastırma) pişirilmez, dolayısıyla içlerinde toksoplazmoza neden olan parazitler bulunabilir. Karaciğer ve karaciğer ürünlerinde bol miktarda A vitamini bulunur. Bu, doğmamış bebeğe zararlı olabilir, aşırısı toksik etki yaratabilir. Ek olarak, av etleri kurşun saçma içerebilir. Bu sebepler dolayısıyla yukarıdaki et türlerinden kaçınılmalıdır.
Yumurta
• Güvenli ortam, koşul ve yemlerle üretilmeyen çiğ veya kısmen pişmiş tavuk yumurtaları
• Çiğ veya kısmen pişmiş ördek, kaz veya bıldırcın yumurtası
Güvenli ortam, koşul ve yemlerle üretilen tavuk yumurtalarının içlerinde salmonella bulunma olasılığı daha düşüktür. Organik ve 0 kodlu yumurtalar tercih edilmelidir. Salmonella’nın doğmamış bebeğinize zarar vermesi pek mümkün değildir, ancak gıda zehirlenmesi yaşayabilirsiniz. Genel olarak, yumurtayı yeterince pişirerek tüketmelisiniz ve çiğ yumurta ve/veya çiğ yumurta içeren gıdalardan kaçınmalısınız.
Balık
Sınırlandırılması dikkatli tüketilmesi gereken balıklar ve hususları aşağıdaki gibidir;
• Haftada 2 porsiyondan fazla somon, alabalık, uskumru veya ringa balığı gibi yağlı balık yememelisiniz.
• Haftada en fazla 4 orta boy kutu ton balığı (süzüldüğünde yaklaşık 140 gr) yememelisiniz.
Bunların haricinde kaçınılması gerekenler şu şekildedir:
• Kılıçbalığı
• Marlin
• Köpek balığı
• Çiğ kabuklu deniz ürünleri
• Soğuk tütsülenmiş veya kurutulmuş balık (örneğin füme somon veya suşi dahil gravlax), buharda pişirilene kadar pişirilmediği sürece
Listeria bakterileri ile kontamine olabileceğinden, yemeye hazır soğuk tütsülenmiş veya kurutulmuş balıklardan kaçınmalısınız. Bu bakteriler, düşük veya ölü doğuma yol açabilen veya yeni doğan bebeğinizin ciddi şekilde hastalanmasına yol açabilen listeriosis adı verilen bir enfeksiyona neden olabilir. Füme veya kurutulmuş balıkları buhar çıkana kadar pişirmek, mevcut olabilecek bakterileri öldürecektir.
Ton balığını sınırlandırmalısınız çünkü diğer balıklara göre daha fazla cıva içerir. Çok fazla cıva yerseniz doğmamış bebeğinize zarar verebilirsiniz.
Yağlı balıkları sınırlandırmalısınız çünkü içlerinde dioksinler ve poliklorlu bifeniller gibi kirletici maddeler bulunabilir. Bunlardan çok fazla yerseniz doğmamış bebeğinize zarar verebilirler.
Çiğ kabuklu deniz ürünlerinden kaçınmalısınız çünkü içlerinde zararlı bakteri, virüs veya toksin bulunabilir. Bunlar sizi rahatsız edebilir ve gıda zehirlenmesine neden olabilir.
Yüzey balıklarının tercih edilmesi dip balıklarından ziyade daha sağlıklı bir seçim olacaktır. Bunun sebebi de dip balıklarının tüketilmesinin ağır metal alımına sebep olabilmesidir.
Okuma önerisi: Ay ay hamilelikte beslenme
Hamilelikte yenmemesi gereken yiyecek ve içecekler
Hamilelik süreci, annenin ve bebeğin sağlığı açısından kritik bir dönemdir. Bu süreçte, anne adaylarının beslenme alışkanlıkları büyük önem taşımaktadır. Gebelik döneminde özellikle aşağıdaki besin ve içeceklerden uzak durmak gerekir;
Kafein
Kafein alabilirsiniz, ancak günde 200 mg’ı geçmeyin. Düzenli olarak bu miktardan daha fazlasını içmek, düşük doğum ağırlığı ve hatta düşük yapma gibi hamilelik komplikasyonları riskinizi artırabilir.
Bitki Çayları
Kafein içeriği, farklı bitkisel çay markaları arasında oldukça büyük farklılıklar gösterebilir. Bazıları hiç kafein içermezken bazıları oldukça yüksek düzeyde olabilir.
Bir markanın ne kadar kafein içerdiğini görmek için paketin üzerindeki içerik etiketine bakılmalıdır. Bitki çayında kullanılan bazı şifalı bitkiler, eğer hamilelik sırasında çok fazla tüketilirse, potansiyel olarak tehlikeli olabilir; özellikle 1 ila 12. haftalar arasında (ilk üç aylık dönem).
Alkol
Hamilelikte alkol içmek bebeğinize uzun vadede zarar verebilir. Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız en güvenli yaklaşım hiç alkol almamaktır. Bu, bebeğinize yönelik riskleri minimumda tutar.
Meyve, Sebzeler ve Salatalar
Meyve, sebze ve salatalara dikkat edin çünkü üzerlerinde toprak kalabilir ve bu da sizi rahatsız edebilir. Tüm meyve, sebze ve salata malzemelerini iyice yıkadığınızdan emin olun.
Vitamin Takviyeleri
Yüksek dozda multivitamin takviyesi veya içinde A vitamini bulunan herhangi bir takviye almayın.
Genel olarak, şu şekilde özetleyebiliriz,
• Cıva oranı yüksek deniz ürünlerini yemeyin
• Çiğ, az pişmiş veya bozuk deniz ürünlerini yemeyin
• Deniz ürünlerini iyi pişirin
• Az pişmiş et, kümes hayvanları veya yumurta yemeyin
• Tüm etleri ve kümes hayvanlarını yemeden önce tamamen pişirin
• Yumurtaları, yumurta sarıları ve beyazları sertleşinceye kadar pişirin.
• Hazır etli salatalar veya deniz ürünleri salataları yemeyin
• Pate çeşitlerini yemeyin
• Pastörize edilmemiş yiyecekleri yemeyin
• Yıkanmamış meyve ve sebzeleri yemeyin
• Çok fazla kafein almayın
• Bitki çayı tüketmeyin
• Alkol içmeyin tüketmeyin
• Doktorunuza danışmadan vitamin takviyeleri kullanmayın
Okuma önerisi: Hamilelikte sağlıklı beslenmenin anne ve bebek açısından önemi
Hamile anneler tecrübelerini paylaşıyor! Hamilelikte beslenme nasıl olmalı? Öğrenmek için Anne Bebek Kulübü Forum‘u ziyaret edebilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
ANNE BEBEK KULÜBÜ FORUM: Tıklayın, sohbete katılın!
Faydalı olabilecek bilimsel referanslar:
Hamilelikte gıda güvenliğinin önemi – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2920771/
