Hamilelikte folik asitin önemi nedir?

Hamilelikte folik asitin önemi nedir? Neden folik asit alımı yapmak gerekir? Sağlıklı bir hamilelik geçirmek ve bebeğini kucağına almak isteyen anneler için folik asit kullanımı ile ilgili merak edilenleri Uzman Diyetisyen ve Fonksiyonel Tıp Diyetisyeni Deniz Zünbülcan Adıtatar, Anne Bebek Kulübü okuyucuları için yazdı.

Folik aside dair her şey

Hamilelik dönemi keyifli ve bir o kadar da heyecanlı bir süreçtir. Bu süreci güzel geçirmenin en kolay yolu ise hem kendinize hem de bebeğinize iyi gelmek adına yapabilecekleriniz hakkında doğru bilgiye sahip olmaktır. Ben de bu yazımda sizlere sağlıklı bir süreç geçirip bebeğinizi sağlıkla kucağınıza almanızın en önemli aşamalarından biri olan folik asit hakkında merak edilenleri cevaplandıracağım.

Folik asit nedir?

Folik asit, suda çözünebilen B9 vitamini olarak da bilinen folatın sentetik formudur. Vücutta çok önemli görevleri vardır. Bu nedenle eksikliği görünüyorsa takviye olarak düzenli bir şekilde alınması gerekmektedir.

Hamilelik öncesi ve sırasında folik asit alımı neden önemlidir?

Planlı bir hamilelik dönemi yaşanıyorsa annenin ve bebeğin daha sağlıklı olabilmesi için anne öncesinde mutlaka vücudunu bu sürece hazırlamalıdır. Özellikle de folik asit kullanımı doktor kontrolünde gebelikten 3 ay öncesine kadar kullanmaya başlanabilir. Yeterli miktarlarda folik asit kullanımı bebeğin merkezi sinir sistemi anomalilerine engel olmaktadır. Yeterli miktarda folik asit alınmadığında yaşanabilecek problemlerden bir tanesi spina bifida yani açık omurga durumudur. Omurilik ve omurga bel kemiği tam olarak kapanamadığında gözlenir. İkincisi anensefali durumudur. Kafatası, kafa derisi ve beyin olması gerektiği şekilde bir araya gelemediğinde ortaya çıkar. Beynin gelişememe durumu beyin kusuru olarak da bilinmektedir. Sonuncusu ise ensefalosel, kafatasındaki bir açıklıktan beyin dokusunun dışarıya doğru çıkıntı yapması durumudur. Nöral tüp defekti olarak da bilinmektedir.

Hamilelikte folik asit kullanımı şart mı?

Hamileliğin ilk 12 haftalık döneminde beyin ve omurilik gelişiminin iyi olması, anomalileri engellemek için folik asit kullanılmasını tavsiye ediyoruz. Ancak tabii ki kendi uzmanlarının yönlendirmelerini dinlemeleri ve doğru miktarda folik asit kullanılması bu noktada oldukça önemlidir.

Folik asit eksikliği neden olur?

Yeterli miktarda beslenememeyi folat eksikliğinin en önemli nedenlerinden biri olarak söyleyebiliriz. Doğal olarak folat içeren besinlere yada folik asitle zenginleştirilmiş besinlere günlük beslenmede mutlaka yeterli miktarda yer verilmelidir. Yeterli alınıyorsa ve eksiklik yaşanıyorsa da Crohn, çölyak hastalığı gibi hastalık durumları düşünülebilir. Çünkü böyle bir durumda vücut aldığı vitaminden faydalanamıyor olabilir. Yine hemolitik anemi, bazı ilaçların kullanımı, MTHFR gen varyantı, aşırı alkol tüketimi, hamilelik dönemi de eksiklik yaşanmasına neden olabilir.

Folik Asit Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Folik asit eksikliğinde gorulebilecek belirtiler;

• Megaloblastik anemi
• Yorgunluk
• Düzensiz kalp atışı
• Nefes darlığı
• Konsantrasyon zorluğu
• Saç dökülmesi
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Depresyon
• Ağız içi yaralar
• Baş ağrısı ve baş dönmesi görülebilir.

Folik Asit, bebeklerde doğum kusurlarını önlemeye nasıl yardımcı olur?

Annenin gebelik döneminde hatta öncesinde folik asit kullanmaya başlaması bebeğin beyin ve omurilik gelişmesi döneminde anomaliliklerin önlenmesinde etkili olur. Omurilik ve omurga bel kemiğinin tam olarak kapanamaması, beyin kusuru yaşanması yada nöral tüp defekti gibi olumsuzlukları önler.

Hamileler için günde ne kadar folik asit tüketimi önerilir?

Hamilelik döneminde hatta planlı bir gebelik ise 3 ay öncesinden itibaren uzmanlarının kontrolünde günlük 400 mikrogram folik asit kullanımı yeterli olacaktır.

Folik asit eksikliği hamilelikte ne gibi sorunlara yol açabilir?

Folik asit eksikliği annede yorgunluk, nefes darlığı, düzensiz kalp atışı, saç dökülmeleri, baş dönmeleri gibi sağlık problemlerine sebep olabileceği gibi düşük, erken doğum riski, yeni doğan bebeğin ölümü, bazı anomaliler gibi sorunların yaşanmasına da neden olabilir.

Folik asit takviyeleri alırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Folik asit takviyesi alırken önerilen dozda düzenli kullanmak önemlidir. Alınan takviyenin folik asit formu da incelenmeli ve vücutta kullanım oranı iyi olan formları tercih edilmelidir.

Folik asit içeren besinler nelerdir ve günlük diyetimize nasıl dahil edebiliriz?

Özellikle ıspanak, lahana, roka, karalahana, nane, maydanoz, marul gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. Avokado, brokoli, ay çekirdeği, muz, kereviz, ceviz, brüksel lahanası, bamya, bal kabağı da diğer besin kaynaklarına sayılabilir. Özellikle yemeklerinizin yanında salata, çiğ sebze yada buharda sebze tüketiminizi arttırmanız folik asidi doğal olarak vücudunuza almanızı kolaylaştıracaktır. Faydalanmayı arttırmak için besinlerin aşırı pişirilmesinden kaçınılmalıdır.

Hamilelikte folik asit alımı bebeğin beyin ve sinir sistemi gelişimi üzerinde nasıl bir etki yaratır?

Bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişiminde folik asidin etkisi büyüktür. Spina bifida, anensefali, ensefalosel gibi sorunların yaşanma riskini en aza indirir.

Folik asit alımı, hamilelik dışında vücuda hangi faydaları sağlar?

Folik asit, oksijenin taşınmasını sağlayan kırmızı kan hücrelerinin ve beyaz kan hücrelerinin üretilmesinde görevlidir. Mental sağlığın iyileştirilmesinde ve depresyon riskinin azaltılmasında etkilidir. Kanda homosistein seviyelerinin artması kalp ve damar hastalıkları açısından risk taşır. Folik asit homosistein seviyelerinin düşürülmesinde etkilidir. Yani kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltabilir. Hücrelerin sağlıklı büyüme ve gelişmesinde görevlidir. Kanser riski olan hücrelerin iyileşmesinde dahi etkili olabilir.