Çocuklar sorumluluk aldıkça, ebeveynlere bağımlılıkları azalır, yapabildiğini gördükçe özgüveni ve benlik saygısı gelişir en önemlisi hayatı öğrenmekle ilgili çok büyük deneyimler elde eder.
Çocuğunuzu duyarlı bir birey olarak yetiştirebilirsiniz
Geleceğin yetişkinleri olacak çocukların, kendini ve isteklerini ifade edebilmesi, hakkını savunabilmesi, gereken durumlarda “hayır” demesini bilmesi, görevlerinin ve sorumluluklarının farkında olması, bağımsız ve kendine güvenen bireyler olması her ailenin arzusu.
Çocukluk döneminde ise okuluna önem vermesi, ev ödevlerini yapması, güzel notlar alması, kıyafetlerine ve temizliğine özen göstermesi, ev işlerinde yardımcı olması, çevresindekilere saygılı olması ve hata yaptığında fark edip düzeltmesi her ailenin istediği şeyler. Bunların gerçekleşmesi için çocuğa kazandırılması gereken en önemli beceri, sorumluluk duygusunun gelişimidir.
Doğal gelişim süreçleriyle birlikte çocuklar hayatın farklı noktalarında çeşitli becerileri edinirler; bu becerileri uygulayabilecekleri uygun alanlar yaratmak, ebeveynlerin dikkat etmesi gereken en önemli noktalardan. Çocuklar sorumluluk aldıkça, ihtiyaçlarını tek başlarına karşılayabildikçe; ebeveynlere bağımlılıkları azalır, yapabildiğini gördükçe özgüveni ve benlik saygısı gelişir en önemlisi hayatı öğrenmekle ilgili çok büyük deneyimler elde eder.
Çocuğunuzu kendinize bağımlı yetiştirmeyin
Bir beceriyi ne kadar çok deneyimleme şansımız olursa kendimizi o alanda o kadar çok geliştiririz gerçeğine dayanarak çocukların sahip oldukları becerileri kendi başlarına uygulayabilmelerine imkan vermek aslında sorumlu çocuklar yetiştirmektir. Fakat maalesef ki aileler bu yolda yaptıkları hatalara çocuklarının daha küçük yaşlarından itibaren başlıyor; yemeğini kendi yiyebilen çocuğa yardım ediyor, ayakkabılarını giydiriyor, odasını topluyor, ödevlerini yaptırıyor, kurs saatlerini hatırlatıyor her ihtiyacında yanında oluyor. Bu hatalı süreçle birlikte aslında arka planda çocuğun kendi becerilerini deneyimlemede eksik kalmasına, hep bir başkasına ihtiyaç duymasına, kendi kararlarını almada tecrübesiz olmasına, kendine güvensizliğine yol açıyorlar. Üstüne üstlük en önemli hayat tecrübelerinden olan başarı hissini tadamayacak dolayısıyla yeterlilik duygusu gelişemeyecek olmasına, davranışlarının sonuçlarına katlanmayı öğrenememesine ve en önemlisi kendi kendine yeten birey olma yolunda geride kalmasına yol açıyorlar.
Çocuklar küçük yaşlarından itibaren becerilerini sergileyip başardıkça ve bununla birlikte çevrelerinden takdir gördüklerini fark ettikçe kendilerine olan güven düzeylerinde artış görülür. Çocukluğun ilk yıllarında büyükler tarafından beğenilmek ve onaylanmak önemliyken yıllar ilerledikçe görev ve sorumluluğu başarmak daha anlamlı hale gelmektedir. Bu sebeple sorumluluklarını yerine getirme konusunda çocukları küçük yaşlarda onaylamak, motive etmek veya ödüllendirmek bu davranışların devamı için önemlidir.
Sorumluluk sahibi çocuklar yetiştirmek için beş altın öneri:
- Çocuklar söylediklerinizi değil yaptıklarınızı yaparlar, siz sorumluluk sahibi olursanız onlar da öyle olacaktır. Çöpü araba camından atan baba çocuğundan odasını temiz tutmasını beklememelidir.
- Her ihtiyaçlarını siz gidermeyin, onları kolaya alıştırmayın. Yapabildikleri her şey için onlara alan yaratın, sorumluluklarını düzenlemede kılavuzluk yapabilirsiniz ama sadece sonraki davranışlarında nasıl düzenleyebileceğini öğrenmesi için!
- Düşünebildiğiniz en erken yaşlardan itibaren onların bir birey olduğunu unutmadan saygı duyun. Alacağı sorumluluklar ile ilgili düzenli olarak yapacağınız hoş aile toplantılarında onun da fikirlerini alın. Kararlarına saygı duyun. Böylelikle çocuğunuzu hem benlik duygusunu geliştirecek hem de sorumluluklarına dair motivasyonunu arttıracaksınız.
- Sorumluluk bilinci aşılamaya başladıkça çabalarını önemsediğinizi mutlaka belli edin, sizin için basit olan bir beceri onlar için çok zor olabilir bunu görmezden gelirseniz çocuğunuzun motivasyonunu kaybetmesini sağlayabilirsiniz.
- Çocuğun sorumluluklarını yerine getirmemesinin, yaptığı yanlış̧ seçimlerin sonuçlarını yasamasına izin verilmelidir ki onlardan bazı dersler çıkarabilsin.
