Yazı İçeriği
Çocuklara vitamin takviyesi gerekli mi? Çocukların günlük besin ihtiyacı nedir? Çocuklarda beslenme nasıl olmalıdır? Vitamin fazlalığı hangi hastalıklara neden olur? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kerem Yıldız, vitamin takviyeleri konusunda merak edilenleri yazdı!…
Çocuklarımızın sağlık sorunları ile başa çıkabilmeleri için günlük olarak yeterli oranda vitamin almaları önemlidir. Dengeli beslenerek yeterli vitamin alınabilir ancak bazen seçici ve iştahsız olan çocuklarımızın vitamin takviyesi alması gerekebilir.
Çocukların günlük besin ihtiyacı nedir?
Bebeğin anne sütünden vücuduna yeterince D vitamini alamaması nedeniyle bebeklere doktor kontrolünde 10. Günden itibaren 1 yaşına kadar 400 ünite D vitamini takviyesi verilmesi önerilmektedir. Ayrıca bebeklerde kansızlığın önlenmesi amacıyla 4. aydan itibaren 1 yaşına kadar demir desteği verilmektedir.
2-8 yaş arası küçük çocukların her gün ortalama 1000-1400 kalori alması gerekir. 9-13 yaş arasındaki çocukların ise, günlük aktivitelerine bağlı olarak 1400-2600 kaloriye ihtiyacı vardır. Yeterince kalori almanın yanı sıra çocuğun vitamin ve mineralleri de günlük alması gerekir.
Kalsiyum: 700 – 1000 mg
Demir: 7 – 10 mg
A Vitamini: 300 – 400 mcg
B12 Vitamini: 0,9 – 1,2 mcg
C Vitamini: 15 – 25 mg
D Vitamini: 15 mcg
Kemikleri oluşturmaya ve beyin gelişimine yardımcı olan besinler çocuk yaşlarda oldukça önemlidir. Çocukların ihtiyaç duydukları besinleri almak için farklı türde yiyecekleri yemeleri gerekmektedir. Özellikle hayvansal ürün tüketimi az olan çocukların kalsiyum, demir, çinko, B12 ve D vitamin desteği almaları gerekebilir.
Ek besin takviyeleri ve vitaminleri çocuğumuz için kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.
Çocuklar için özel hazırlanmış besin takviyelerini seçmeye dikkat edin. Vitamin veya mineral takviyeleri fazla miktarda alındığında çocuklar için zararlı olabilmektedir.
Vitamin takviyesi yerine sağlıklı beslenme
Çocuklara gerektiğinden fazla verilen vitamin takviyeleri bazı sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu nedenle genel vücut sağlığı için gerekli olan vitamin ve minerallerin, doğal besinlerden karşılanması önem kazanmaktadır. Çocuklar için çeşitli besin öğelerinden yeterli miktarlarda oluşturan beslenme programları, hem okul başarısına hem de sağlıklı büyüme ve gelişime katkıda bulunmaktadır. Gerektiğinde vitamin desteği ise doktor kontrolünde sağlanmalıdır.
Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişimi için kalsiyum
Büyüme çağındaki çocukların sağlıklı gelişimi için gerekli olan kalsiyum, sağlam kemikler için de önemlidir. Çocukluk çağında günlük 800 miligram kalsiyum alınması gereklidir. Bu ihtiyacı karşılamak için çocuklara süt ve süt ürünlerini tüketme alışkanlığının kazandırılmalıdır.
Halsizlik ve yorgunluğa karşı sodyum ve potasyum
Sodyum ve potasyum, çocukların genel vücut sağlığı bakımından çok önemlidir. Aşırı terleme sonucu vücuttan atılan bu minerallerin eksikliği halsizlik, yorgunluk ve dolaşım bozukluğu gibi sorunları ortaya çıkabilir. Aşırı terlediğinde çocukların yeterli miktarda su, yiyeceklerden de fasulye, mercimek, bezelye, fındık, badem, ceviz ve yer fıstığı gibi sodyumdan zengin besinler tüketmeleri sağlanmalıdır. Potasyum kayıpları da yorgunluk ile birlikte gece krampları ve kas ağrılarına da neden olabilir. Potasyumdan zengin besinler yeşil mercimek, kuru hurma, ıspanak, avokado, mantar, ceviz, kayısı, enginar, patates ve muzdur.
İyot, çinko ve demir eksikliği tedavi edilmeli
Çocuklarda, eksikliği en sık görülen mineraller demir, iyot ve çinkodur. İyot eksikliği, çocukluk çağında beyin hasarına yol açan ve önlenebilir en büyük nedendir. İyot eksikliği zeka geriliğine yol açmaktadır ve okul başarısını da olumsuz etkilemektedir. Okul çağında çocukların eğitim başarısını düşüren bir başka neden de demir eksikliğidir. Demir eksikliğine bağlı kansızlık, çocuklarda mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Demir tedavisi alan çocuklarda gereksiz çinko kullanımı ise demir emilimini azaltarak tedaviyi geciktirmektedir. Bu nedenle tedavinin doktor kontrolünde ve belirlenen süre devam etmesi önemlidir.
B12 eksikliği de okul başarısızlığı sebebi
En çok kırmızı et, balık, tavuk ve süt ürünlerinde bulunan B12 vitaminin eksikliğinin de çocuklarda gelişimsel, davranışsal bozukluklara ve okulda başarısızlığa neden olduğu bilinmektedir. B1 ve B12 vitaminleri ağrı ve yorgunluk giderici özelliğe sahiptir. Suda eriyen B vitaminlerinin vücut için zararlı etkiye neden olacak özelliği bulunmamaktadır.
Okul başarısı için C,D,E vitaminlerinden zengin doğal besinler
Okulların açıldığı ve mevsime bağlı hava değişikliklerinin başladığı bu dönemde çocukların bağışıklık sisteminin güçlenmesi için C, D ve E vitamini içeren doğal ürünlerle beslenmesi uygun olacaktır. Kırmızı ve yeşilbiber, brokoli, lahana, kereviz, turp, pazı ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler mutlaka tüketilmesi gereken ve bağışıklığı güçlendiren sebzelerdir. Balık ve ceviz içerdiği omega-3 yağları ile bağışıklığı destekler. Haftada bir kez balık ve her gün ceviz tüketilmesi önerilmektedir. Meyvelerden özellikle turunçgiller, portakal, mandalina, kivi ve limon C vitamini içeriği ile öne çıkmaktadır. Günde en az 1 portakal, 1 kivi ya da 2 mandalina okul çağındaki çocukların günlük ihtiyacı olan C vitaminini karşılar. Taze sıkılmış mevsim meyvelerinin suları şüphesiz vitamin desteği sağlasa da lifler ve diğer mineraller nedeniyle meyvelerin bütün olarak tüketilmesi tercih edilmelidir.
C vitamini fazlalığı kanseri, D vitamini ise böbrek taşı oluşumunu tetikler
C vitamininin grip ve nezleden koruduğu, E vitamini ve selenyumun pek çok kanser türünü önlediği bildirilmektedir. Aşırı C ve E vitamini alımının ise vücutta kanserojen madde üretimini artırdığı ileri sürülmektedir. D vitamini eksikliği çocuklarda kemik gelişimini olumsuz etkileyen bir faktördür. Ancak fazla miktarı böbreklerde taş oluşumu, kalsiyum yükselmesi ve kafa içi basıncın artmasına neden olur. Yine göz ve beyin gelişimi için gerekli olan A vitaminin fazlalığı, kafa içi basıncı artışına yol açabilir. Balık ve balık yağında bulunan omega-3 ise aşırı alındığında kemik gelişimini bozarak beklenenin aksine boy kısalığı yapabilir.
Çocuklarınıza hazırlayacağınız vitamin ve mineral deposu menüler ile birlikte sağlıklı günler dilerim.
