Yazı İçeriği
Hamilelik testlerinden bildiğiniz beta HCG nedir? Beta HCG testi nasil yapılır? Kaç çeşit beta HCG vardır? Hafta hafta beta HCG değerleri nelerdir? Sorularının yanıtını Kadın Sağlığı Uzman Doktoru Evrim Koç, Anne Bebek Kulübü için yazdı.
Beta HCG nedir?
Beta HCG ya da hamilelik hormonu bayanların gebelik tespiti sırasında ana kimyasal belirteç olarak kullanılmaktadır.. Sıklıkla evde yapılan gebelik testi sonrası hastaneye başvuran kişide bu hormon testine başvurulur. Bu hormon; idrar ve kan tahlillerinde saptanmaktadır,ancak bunlarla beraber bu hormonun kan testi, kantitatif seri Beta HCG testi, kantitatif kan gebelik testi, kantitatif HCG testleri ile de değerlendirilmeye alındığı da bilinmektedir.
B-HCG hamilelik hormonu şeklinde isimlendirildiği bilinmektedir, ancak sadece hamilelik ile de ilgili olmadığını durumlar da vardır. Bazı durumlarda ise bu hormonun seviyesinin azalması veya da çoğalması çeşitli hastalıkların kişide var olduğunun işareti olmaktadır. Bu yüzden yapılan testlerin ve diğer uygulamalarında doğru ve dikkatli bir şekilde yapılması gerekmektedir.
Human koryonik gonadotropin (HCG) hormonunun iki çeşidi bulunmaktadır. Bunlar ise beta ve alfa şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Bu hormonun çeşitlerinden olan beta gebeliğin tespit edilmesinde kullanıldığı için beta HCG şeklinde isimlendirilmektedir.
Bu hormon gebelik belirtisi ve şüphesi olmayan kadınlarda genel olarak 0-10 mlU/ Ml aralığında seyrederken; gebelik belirtisi olan veya şüphesi olan kadınlarda 0 değerine yakın ya da 0 şeklinde seyretmektedir.
Kan testlerinde ve idrar testlerinde bu hormonun değerinin tespit edilmeye yardımcı olduğu bilinmektedir ancak yapılan idrar testleri bazı durumlarda çeşitli sebeplerde dolayı gebe kalmış kadını gebe şeklinde göstermemektedir. Bunun sebebi olarak ise kadının vücudundaki sıvı kaybı, testin yapılma şekli ve testin yapılma zamanı olduğu bilinmektedir.
Özellikle testin yapılma zamanı dikkat edilmesi gereken önemli bir durumdur çünkü test genel olarak erken yapıldığı için kişilere doğru bir sonuç vermemektedir.
İdeal olarak adet döngüsü gecikmesinin beklenmesi testin duyarlılığını arttıracaktır.
Beta HCG hormonu sperm ve yumurtanın birleşiminin ve zigt oluşumunun ardından salgılanmaya başlamaktadır.
Döllenmeden sonraki ortalama 10. gün sonrasında kan testlerinde bu hormonun değerinin yüksek çıktığı görülmektedir. Bu dönemden sonra ise yapılan idrar testlerinde de bu hormonun varlığının tespit edilebilmektedir. Yapılan kan testi ile gebeliğin var olup olmadığının tespit edildiği bilinmektedir ancak bununla beraber gebeliğin haftasının da kabaca tespit edilebildiği bilinmektedir.
Sözü edilen hormonun hamilelik testlerinin değerlendirilmesine yardımcı olduğu bilinmektedir ve bununla beraber gebelik süresince önemli yeri olan progesteron hormonunun salgılanmasına da yardımcı olmaktadır.
Progesteron hormonu bebeğin ana rahmine tutunmasını sağladığı ve bu yüzden de düşüğü engellediği için önemli görülmektedir.
HCG hormonu bazı zamanlarda değeri artış gösterirken bazı zamanlar da düşüş göstermektedir. Düşüş olası sağlıksız gebeliği gösterir, bir an önce hekime başvurulması önerilir.
Normal bir kadındaki human koryonik gonadotropin hormonunun düzeyinin 0- 10 mlU/ mL olduğu bilinmektedir.
Gebe olan kadınlarda ise bu değer artış göstermektedir. Bu yüzden de üreme çağında olan ve cinsel ilişkisi olan kadınların kanında bu hormonun değerinin artış göstermesi halinde ilk önce gebe olup olmadığına bakılmaktadır.
Gebeliğin olmaması halinde bir hastalığın olup olmadığına yapılan ileri testler ile karar verilmektedir.
Beta HCG Seviyesini Etkileyen Durumlar
Beta HCG hormonu kişilerin gebelik süreçlerinde kadına yardımcı olan hormonlar arasında bulunmaktadır. Bu hormonun testinin pozitif çıkması ile de gebelikte büyük yerinin olmasından dolayı ilk olarak gebelikten şüphe edilmektedir ancak bu hormonun değerlerinde olan değişikliklerin sadece gebelik ile ilgili olmadığı bilinmektedir.
Söz konusu olan hormonun değerinin değişiklik göstermesinin nedenleri arasında erken evrelerde görülen ve kadının fark edemediği düşük, bazı kanser türlerini var olması, kullanılan bazı antibiyotikler, kullanılan hormon içerikli ilaçlar ve kullanılan doğum kontrol hapları bulunmaktadır.
Yukarıda verilen durumlar ile beraber kısırlığın tedavisinde kullanılan ilaçlarda bu hormonun olduğu bilinmektedir. Bundan dolayı da yapılan testler sonucunda kadının gebe olmadığı görülebilmektedir.
Bununla beraber düşük sonrasında yapılan testlerde de gebeliğin tespit edilmediği görülmektedir. Bu yüzdende gebelik testinin sonucu değerlendirilirken kadının kullanmış olduğu ilaçların ve aynı zamanda da sağlık öyküsünün alınması gerekmektedir.
Dış Gebelik ve Beta HCG Değerleri
Beta HCG hormonunun değerleri genel olarak hamilelik sürecinden dolayı değişkenlik göstermektedir. Bundan dolayı ise yapılan testler sonucunda bu hormonun değerinde görülen farklılıklar halinde ilk olarak gebelikten şüphe edilmektedir.
Kadınlar evde idrar testleri yapabilmektedirler. Evde yapmış oldukları bu testin neticesinde çift çizgi görmeleri halinde gebe olduklarına karar vermektedirler ancak bazı durumlarda testin yanlış uygulanması veya da bazı farklı nedenlerden dolayı bu değerin yüksek çıktığı da görülmektedir.
Kadınlarda var olan dış gebelikte idrar testlerinde ve buna takiben kan testlerinde beta HCG değerlerinin değişkenlik gösterdiği görülmektedir ancak bu aşamada kadınlara ultranson muayenesinde gebeliğin belirtisinin olmadığı da söylenilebilmektedir. Bu yüzden de kadınların yapmış oldukları kan testleri dahilinde gebeye bilgi verilebilmektedir.
Kadınların yumurtlama tarihi itibari ile ve bu süreden 24 gün sonra veya da görülen son adet döneminin üzerinden ortalama 40 gün geçmesinin ardından ultrason görüntülenmesinde gebelik kesesinin görülmemesi halinde kadının dış gebelik geçirdiği düşünülebilmektedir.
Sözü edilen human koryonik gonadotropin hormonunun değerlerinin dış gebelikte normal gebelikten daha farklı seyrettiği saptanır. Bu yüzden de bu hormonda görülen küçük çaplı değişimlerde dış gebelikten şüphelenilebilmektedir.
Bu yüzden de bu süreçte kadının yakından takip edilmesi gerekmektedir ve kesin bir kanıt olana denk araştırmaların sürmesi gerekmektedir.
Beta HCG hormonu dış gebelikte sağlıklı gebeliği olan bir kadına göre istenilen düzeyde yükselmemektedir. Bu yüzden de kadından sürekli bir şekilde kan testinin alınması gerekmektedir çünkü tam teşhis koyulabilmesi için bu hormonun değerlerinin sürekli bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir.
Bu tespitler sonucunda hormonun az bir farkla değiştiği gözlendiğinde kadına tam teşhis koyabilmek adına seri HCG takibi ve vajnal yolla yapılan ultrasondan yararlanıldığı görülmektedir. Bu yapılan uygulamalar sonucunda kesin bir bilgi elde edilmesi halinde kadına gebe olup olmadığına karar verilmesi ve bu konuda da kadının bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Haftalara göre sağlıklı gebelikte olan B-HCG değerleri
- Gebeliğin 3. haftasında 5-50 mlU/mL
- Gebeliğin 4. haftasında 5-426 mlU/mL
- Gebeliğin 5. haftasında 18-7.340 mlU/mL
- Gebeliğin 6. haftasında 1.080-56.500 mlU/mL
- Gebeliğin 7 ve 8. haftasında 7.650-229.000 mlU/mL
- Gebeliğin 9 ve 12. haftasında 25.700-288.000 mlU/mL
- Gebeliğin 13 ve 16. haftasında 13.300-254.000 mlU/mL
- Gebeliğin 17 ve 24. haftalarında 4.060-165.400 mlU/mL
- Gebeliğin 25 ve 40. haftalarında 3.640- 117.000 mlU/mL aralığında tespit edilen Beta HCG değerleri normal olarak kabul edilir.
