Yazı İçeriği
“Bebeklerin ilk dişi ağız içinde görüldüğü andan itibaren dişleri fırçalamaya başlamak gerekir” diyen Pedodonti Uzmanı Fatma Varol Çalışkan, bebeklerde diş temizliği ile ilgili anne babalara çok önemli tavsiyelerde bulundu, konu hakkında merak edilen sorulara yanıt verdi.
Pedodonti Uzmanı Fatma Varol Çalışkan
Bebeklerin diş çıkarma ayları değişken olduğundan; bazı bebekler dört aylıkken diş çıkarmaya başlayabilir; bazıları daha da geç diş çıkarabilir, bu sebeple belli bir ay söylemek mümkün değildir. Ancak ek gıdaya geçişin ardından (ağızda diş olmasa bile) özellikle gece yatmadan önce bebeklerin diş etlerinin nemli bir gazlı bezle temizlenmesi uygundur.
Yeni doğan bebek ağız bakımı nasıl olmalı?
Zannedilenin aksine bebeklerin ağızları bakteri için oldukça müsaittir. Beslenme şekline bağlı olarak süt ya da mama kalıntısının bebeğin ağzında kalması durumunda mikroorganizmalar üreyebilir. Bu sebeple bebeğe zarar vermeden ağız temizliğini yapmak önemlidir. Özellikle mantar sporları, bebeğin ağzında pamukçuğa neden olabilir.
Bebeklerin ağız temizliği aslında çok kolaydır. Yapılması gereken tek şey; içme suyunu kaynatıp soğutmak ve daha sonra bu suya tülbent ya da gazlı bez batırarak parmağınıza dolayıp bebeğinizin damağını, dilini ve yanaklarını nazik bir şekilde temizlemektir. Unutmayın ki bebeklerin ağız mukozaları çok hassas, bunun için de bastırmadan temizlemek gerekiyor.
Bebeklerde diş temizliği neden önemli?
Her bebeğin beslenme alışkanlıkları, ağız şekli ve çürüğe yatkınlığı farklıdır. Örnek vermek gerekirse burun tıkanıklığından veya geniz etinden dolayı burundan nefes alamayıp sürekli ağzı açık uyuyan bebeklerde çok erken zamanda, hatta süt dişlerinin tamamı sürmeden önce 1-2 yaş civarında bile yaygın çürüklere rastlanabilmektedir.
Ancak gözle görülen bir çürük veya diş ağrısında diş hekimine başvurulduğundan ve süt dişleri nasıl olsa dökülecek diye düşünüldüğünden maalesef diş hekimi muayenesine geç kalınıyor.
Bebeklerde diş çıkarma belirtileri nelerdir?
• Tükürük salgısında artış
• Huysuzluk
• Uyku problemleri
• İştahsızlık
• Kabızlık veya ishal
• Ağız etrafında döküntüler
Bebeklerde diş çıkarma hangi ayda başlar?
Bebeklerin diş çıkarma ayları değişkendir. Bazı bebekler dört aylıkken diş çıkarmaya başlar, bazıları ise daha da geç diş çıkarır. Bu sebeple belli bir ay söylemek mümkün değildir. Ancak ortalama 6 aylık iken kesici dişler ile başlayan diş çıkarma 3 yaş civarında azı dişleri ile sona erer.
Bebeklerde diş çıkarmayı kolaylaştırmak için ne yapılabilir?
Bu süreci her çocuk farklı geçiriyor olsa da ağız bakımına erken dönemde başlamak ve diş etlerine parmak fırçalar ile masaj yapmak diş çıkarmayı kolaylaştırır.
Biberon çürüğü nedir, hangi problemlere neden olur?
Literatürde biberon çürüğü denilen bir çeşit diş çürüğü tanımlanmıştır. Yani biberonla uyuyan bebek ve çocuklarda, gece beslenmesi ileri yaşlara uzayan çocuklarda (buna anne sütü de dahil) biberon çürüğü dediğimiz yaygın çürüklere rastlanır. Bu çocuklarda görülen yaygın diş çürüklerine bağlı; beslenme, büyüme gelişim, konuşma bozuklukları ve hatta dış görünüş ile ilgili özgüven eksikliği görülebilir.
Bebeklerde diş çıkarma ağrısına ne iyi gelir? Diş çıkarma ağrısı nasıl geçer?
Buzdolabında soğutulmuş emzik, diş kaşıyıcı veya biberon başlığı vermek soğuğun rahatlatıcı etkisinden yararlanmamızı sağar. Ayrıca ellerimizi yıkadıktan sonra parmağımızı soğuk suda tutup veya dolapta beklettiğiniz temiz bir gazlı bezle dişetlerine masaj yapmak da rahatlamaya yardımcı olmaktadır. Ek gıdaya geçmiş çocuklarda dolapta soğutulmuş parmak gıdalar vermek bir alternatiftir. Hafif soğutulmuş su da içirilebilir. Tüm bunlara rağmen gerçekten aşırı ağrılı ve bol ağlamalı geçiriyor ise pediatriste ya da diş hekiminize danıştıktan sonra onların reçete edeceği bir ağrı kesici şurup verilebilir.
2014 yılında FDA, ağız içine lidocaine jel preparat uygulanan, yaşları 5 ay ile 3.5 yaş arasında değişen 22 vakada bu jellerin yutulmasına bağlı olarak ölüme kadar giden ciddi yan etkiler yaşandığını rapor ettiğinden diş etini uyuşturan jellerin kullanımı önerilmemektedir.
Bebeklerde diş çıkarma ateş yapar mı?
Diş çıkarma bebeklerde çok hafif ateş belirtisi gösterse de bu ateş 38.5’i geçmez. 38.5’i geçen durumlarda var olan bir enfeksiyonu atlamamak adına mutlaka pediatriste danışılmalıdır.
Okumalısınız: Gebelikte sigara içen anneler dikkat: Bebeğinizin dişleri çürüyebilir!
Bebeklerde diş çıkarma sıralaması nasıldır?
Bu konuda belli bir kural olmamak ile beraber ortalama aylar şu şekildedir;
• 6-12 ay arasında ön kesici dişler,
• 10-16 ay arasında yan kesici dişler,
• 14-18 ay arasında ilk azı dişler,
• 17-24 ay arasında köpek dişler,
• 24-30 ay arasında ikinci azı dişler çıkar.
Bebeklerde süt dişleri ne zaman tamamlanır?
Tüm süt dişlerinin tamamlanması ve ağızda 20 tane süt dişi olması 3 yaşı bulabilmektedir.
Bebeklerde diş çıkarırken beslenme nasıl olmalı?
Bebeklerde diş çıkarma sürecinde diş etleri çok hassaslaşır ve bu durumda bebekler yemek yemeyi reddederler. Bu olumsuz durum bebeğin kilo alımını da yavaşlatabilmektedir.
Hassas diş etleri yüzünden yemek istemeyen bebeklerinizi anne sütü ve mama takviyeleri ile normal kilosuna ulaştırılabilir. Yoğurt, gibi yumuşak ve serin besinler bebeğinizin diş etlerine iyi gelecektir.
Diş çıkarma döneminde beslenme için dondurulmuş meyveler ve sebzeler tüketilebilir. Bu sebze meyveleri kemirirken hem kaşıntısına iyi gelir hem de soğuk etkisi ile diş etleri rahatlayabilir.
Bebeğimde diş çürüğü oluşmasını nasıl engelleyebilirim?
Doğru beslenme, etkili ağız bakımı ve düzenli diş hekimi kontrolü ile bebeklerde diş çürüğü gelişimi engellenebilir.
Bebeklerde diş temizliği nasıl yapılır?
Ağızdaki diş sayısına göre gazlı bezler, parmak fırçalar, silikon diş fırçaları ve bebek fırçaları kullanarak yutulabilir, bebek macunları ile fırçalamak uygun olacaktır.
1 yaş bebek diş bakımı
Ön kesici dişleri ağız içinde görmeye başladığımızda temizlik için içme suyuyla ıslatılmış bir gazlı bez yeterli olacaktır. Ancak dişlerin yüzeyinde yemek, mama, süt kalıntısı kalmaması çok önemlidir. Ön dişler çıktıkça ve ağız içinde belirgin bir hal aldıkça, yetişkinlerin temizliğe parmaklarına takacakları bir parmak fırça ile ya da silikon fırçalar ile devam edilmesi daha uygun olur. Ağızda kesici dişlerin tamamlandığı bu dönem 1 yaş civarına denk gelmektedir.
2 yaş diş bakımı
Arka dişler çıkmaya başladığı 2 yaş civarı dönemde çocuk diş fırçalarına geçip onlarla dişleri temizlemek en idealidir.
Çocuk diş fırçaları mutlaka yaşına uygun seçilmelidir. Fırçanın baş kısmı ve fırça sapı uzunluğu yaşlara göre değişkenlik göstermektedir.
Bebekler diş macunu kullanabilir mi?
Bebeklerde diş macunu kullanımı önerilmekledir. Ancak önerilen diş macunu kişiye özeldir. Diş çürüğüne yatkın olmayan bebeklerde yutulabilir organik diş macunları uygun iken; diş çürüğü riski yüksek olan çocuklarda farklı macunlar önerilmektedir. Bu sebeple ilk diş hekimi muayenesi büyük önem taşımaktadır.
Bebeğimin dişlerini günde kaç kez fırçalamalıyım?
Günde 2 kere en az 2 dakika ağız bakımı uygulamak önerilmektedir.
Çocuğumu ne sıklıkla diş hekimine götürmeliyim?
Yılda 2 kez diş hekimi kontrolü önerilmektedir. Ancak pandemi koşulları sebebi ile maalesef sağlıklı kontroller oldukça aksamıştır.
Okumalısınız: Çocuklarda diş çürükleri nasıl önlenebilir?
