Yazı İçeriği
Pişik, hemen hemen her bebekte sıklıkla görülen ve rahatsızlık veren bir cilt problemidir. Bebeklerde pişik, çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Peki, bebeklerde pişik neden olur, nasıl geçer? Bebeklerde pişiğe iyi gelen şeyleri ve pişik konusunda yapılması gerekenleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ass. Dr. Mustafa Orhan Duyar, tüm detaylarıyla açıkladı.
Yenidoğan bebeklerin dış ortama ve dünyaya uyumu esnasında anne babaların en çok yaşadığı sorunlardan birisi de pişik sorunudur. Ne kadar dikkat edilirse edilsin, ne kadar özen gösterilirse gösterilsin kaçınılmaz bir sorun gibi anne ve babaları zorlayan pişik, çeşitli sebeplerden ötürü derinin hassaslaşması ve kızarıp kabarması şeklinde ifade edilebilir.
Pişikte yer yer döküntüler izlenebileceği gibi daha çok havasız ve nemli kalan cilt yüzeylerinde, genellikle kalça, uyluk ve genital bölgede ortaya çıkar. Özellikle havanın sıcak olduğu zamanlarda terlemeden kaynaklan tahrişler sıklıkla pişiğe yol açabilir. Pişiğin sebep olduğu tahriş, özellikle bez değişimlerinde bebeğinizin canını yakar, kaşıntı hissi oluşturabilir, gün içinde bu durum ruh haline de yansır, bebeğin huzursuz olmasına sebep olur. Öyleyse ebeveynler ve bebekleri için rahatsız edici boyuta gelebilecek pişik sorununa daha yakından bakalım.
Bebeklerde pişik belirtileri
Bez değişimi sırasında huzursuz olması
Bebeğiniz bez değişimi sırasında rutin davranışlarının dışına çıkıyor, daha çok ağlıyor, hareketleri ile kendisini ifade edemese de, her zaman alışık olduğunuzun dışında davranıyorsa, pişik aklınıza gelmelidir.
Ellerini devamlı bez bölgesine götürme çabası
Bebeğinizin ellerini sürekli kalça, uyluk veya genital bölgesine götürmeye çalıştığını, kaşıma hissi ile hareket ettiğini gözlemlerseniz, pişik aklınıza gelmelidir. Pişiğin yayılmaması ve tahriş bölgesindeki durumun daha da kötüye gitmemesi bebeğinizin bu çabasını engellemeye çalışmanızda fayda var.
Kızarıklık
Pişiğin en temel göstergelerinden birisi, bebeğinizin poposunda, genital ve uyluk bölgesinde kızarıklıklar fark etmenizdir. Bunu fark ettiğiniz vakit, pişik sorununu çözmeye yönelik önlemleri almaya başlayabilirsiniz.
Huzursuzluk
Bebeğinizin huzursuz davranışlarını fark ederseniz, mutlaka bu huzursuzluğun ne zaman, hangi zaman diliminde arttığını takip etmelisiniz. Pişiğin sebep olduğu yanma hissi, özellikle bez değiştirme esnasında ya da altını kirlettiği anlarda artacaktır.
İştahsızlık
Eskisi kadar iştahı olmaması, bebeğinizin pişik sebebiyle yaşadığı huzursuz ruh halinin bir yansımasıdır. Bu can sıkıcı duruma hak vermemek pek de elde değil. Pişiğin diğer belirtileri ile birlikte seyreden iştahsız olma durumu, muhtemelen pişik sorununu çözdüğünüz vakit azalacaktır.
Bebeklerde pişik nedenleri
• Aşırı terleme
• Bebeğin banyo sıklığının yetersiz olması
• Bebek bezinin yeterli sürede değiştirilmeyerek bekletilmesi
• Bebeğin cildinin nemli bırakılması, kurulamanın eksik yapılması
• Yanlış bebek bezi tercihi
• Bebek bezi bedeninin yanış seçilmesi sonucu oluşan sürtünme ve tahriş
• Bebeğin bez değişimi esnasında, poposunun güzel temizlenmemesi
• Bebeğin kilolu olması sebebiyle bakımında yaşanan zorluklar, cildinin havasız ve nemli kalması
• Pişiğe sebep olabilecek ek gıdaların tercih edilmesi
• Bebeği rahatsız edecek ölçüde dar beden kıyafet seçimi
• Kimyasal içerikli ıslak mendillerin sıklıkla kullanımı
• Kimyasal içeren şampuanların kullanılması ve durulamanın iyi yapılamaması
• Cilt enfeksiyonlarının sebep olduğu pişik izlenmesi
Bebeklerde pişik önleyici yöntemler
Pişiği tedavi etmekten daha çok oluşmasını önlemek gereklidir. Çünkü hem bebeğin konforu ve sağlığı için hem de en az sağlık sorununa yol açmak adına bu adımlar çok önemlidir. İşte bebeklerde pişiği önlemenin püf noktaları:
• Bebeğinizin bezini sık sık değiştirmeli, uzun süre kirli şekilde bekletmemelisiniz.
• Bez değişimleri esnasında, doğru adımları izleyerek, poposunun hava almasını sağlamalısınız.
• Doğru bebek bezi markasını, doğru bebek bezi bedenini seçmelisiniz. Bezi çok sıkı veya gevşek bağlamamalısınız.
• Kumaş bez kullanıyorsanız iyice yıkanmış ve durulanmış olduklarından emin olmalısınız. Yıkama esnasında katkısız bebek kıyafeti deterjanı kullanmaya özen göstermelisiniz.
• Bebeklerde pişik yapan yiyeceklerden uzak durmalısınız. Her bebek özeldir ve kendine has özellikleri, bünyesi vardır. Bebeğinizi iyi gözlemlemeli ve bu yiyecekleri her şeyden önce siz tespit etmelisiniz. Ancak genel olarak, baharatlı, asitli ve acı gıdalar pişiğe yol açabilir. İnek sütü, fındık, fıstık, kivi, portakal ve kakao gibi yiyecekleri tercih ederken iyi bir gözlem yapmalısınız.
• Pişik önleyici, doktor tavsiyesi olan, güvenilir ve kimyasal içermeyen, özellikle çinko içerikli kremler kullanabilirsiniz. Kullanacağınız bu kremler, bebeğin cildi üzerinde adeta koruyucu bir tabaka oluşturur. Bu sayede idrarın, bebeğin cildi ile temas etmesini engellemiş olursunuz.
• Doğru bebek bezi değişimi çok önemlidir. Belki de en önemli aşamayı en son maddeye bıraktım. Ayrıntıları ile bebek bezi nasıl değiştirmeli, ayrı bir başlık ile anlatmaya çalışacağım.
Bebek bezi değiştirirken dikkat edilmesi gerekenler
Bebek bezi değişimine ayrıntıları ile değinmek istedim. Çünkü çoğu ebeveyn için her ne kadar bez değişmek kuşaktan kuşağa aktarılan basit bir işlem gibi gözükse de pişiği önlemenin temel taşlarını oluşturan önlemlerin çoğunluğunu içinde barındıran, oldukça çok püf noktası olan bir uygulamadır. İşte ayrıntıları ile bebek bezi değiştirirken ebeveynlerin dikkat etmesi gereken noktalar…
• Bez değiştirme işlemini gerçekleştireceğiniz alana alt değiştirme örtüsü ya da bu işlem için belirlediğiniz bir bez serin. Bebeğinizi üzerine yerleştirin. Malzemeler size uzak olmasın ki, bez değişimi esnasında bebeğin idrarını yapması gibi bir kaza yaşanmasın. Bebeğinizin altındaki kirli bezi açın. Ayak bileklerinden tutup poposunu hafifçe yukarı kaldırın. Kirli olan bölgeyi kalitesine güvendiğiniz, kimyasal içermeyen bir ıslak mendille silin. Bu esnada kesinlikle arkadan öne doğru silmeyin. Yoksa idrar yolu enfeksiyonlarına davetiye çıkarırsınız. Özellikle kız bebeklerinde önden arkaya doğru silme noktasında daha da özenli olun.
• Mümkünse alt değişimlerinde, ılık su ile bebeğinizin poposunu sıklıkla yıkamaya çalışın. Ardından iyi bir kurulama ile bebeğinizin poposunun kirli kalmasının ve böylece pişik riskinin önüne geçmiş olacaksınız. Yine kimyasal olabilecek ıslak mendillerin riskini de en aza indirmiş, yine bu yıkama esnasında bebeğinizin poposunu havalandırmış olacaksınız. Yıkama şansınız yoksa da, ıslak mendille sildiğiniz popoyu her bez değişiminde birkaç dakika mutlaka havalandırın. Bu uygulama bebeğinizde pişik oluşumunu önlemede çok önemli bir püf noktadır.
• Pudra kullanımını önermiyorum. Hem bebeğinizin cilt gözeneklerini tıkayabilir, hem de havaya saçılan tozları bebeğiniz nefes alırken soluyabilir. Eğer sürmek istiyorsanız, kimyasal içermeyen, nemlendirici özellikte, kalitesi ve güvenilirliği ispatlanmış bir kremi çok ince tabaka halinde uygulayın, iyice emildiğinde emin olun.
• Ardından bebeğinizin altının kuruduğuna kanaat getirdiğinizde, ayak bileklerinden tutarak hafifçe tekrar havaya kaldırın. Temiz bezi bebeğinizin altına yerleştirin. Cırt cırtları çok dar ya da çok bol şekilde sabitlememeniz pişiği önlemede en önemli yardımcımız olacaktır. Bezin bacak bölgelerini düzeltin.
• Bebeğiniz yenidoğan ise beziniz yenidoğanlar için özel üretilmiş bez sınıfına dahil olmalı. Bezin karın kısmına denk gelen bölgeyi göbeğin aşağısından bağlamalı ve öne doğru katlamalısınız. Böylece göbek kısmının temiz ve kuru kalmasını sağlamış olacaksınız. Bezin bebeğiniz için bol ya da dar olmadığından emin olduktan sonra bez değişimi işlemi tamamlanmış olacaktır.
Bebeğiniz pişik olduktan sonra neler yapmalısınız?
• Pişik sorunu geçene kadar bir beden büyük bez kullanabilirsiniz.
• Altında bez olmadan geçirdiği süreyi uzatmanız tedavi sürecinin kısalması konusunda işe yarayacaktır.
• Bez değiştirirken izlenmesi gereken adımlara dikkat etmelisiniz.
• Doğru bebek bezi markası ve bedenini bulmalısınız.
• Bebek bezini sık değiştirmelisiniz. Özellikle yenidoğanlar için bu sıklık daha da fazla olmalıdır.
• Gece uykusunda bebeğinizin bez değişimini uzun süre ertelemeyin. Gece mutlaka bez değişimi yaparak bebeğin cildinin temiz ve kuru kalmasını sağlamalısınız.
• Pişik olan bölgeyi daha fazla tahriş etmemek adına bastırmadan silmelisiniz.
• Pişik tedavisi sürecinde bebeğinizin altını mümkün olduğunda bol ılık suyla temizleyin.
• Kimyasal içeren şampuanlar ve ıslak mendiller kullanmamalısınız.
• Yaşına uygun boyutta, vücudunu fazla sıkmayan, dar gelmeyecek kıyafetleri tercih etmelisiniz.
• Cide temas eden kıyafetlerinde ve özellikle kumaş bez kullanıyorsanız, mutlaka bebek kıyafetleri için özel üretilmiş makine deterjanlarını tercih etmelisiniz.
• Saf zeytinyağı içeriğinde yer alan A ve E vitaminleri sayesinde bebeğin cildine sürdüğünüz vakit, cildini tahrişlerden koruyacaktır. Ancak piyasada satılan zeytinyağlarının çoğunluğunun saf olmadığını bilmelisiniz.
Bebeklerde pişik ne zaman tehlikelidir?
• Kırmızı döküntüler yayılım göstermeye, bez bölgesinin dışındaki deride de yaygınlaşmaya başlamış ise,
• Pişiğe eşlik eden bir yüksek ateş mevcut ise,
• Uyguladığınız pişik tedavisi işe yaramıyor, 2-3 gün olmasına rağmen pişik daha da kötüye gidiyorsa,
• Bebekte ciddi iştahsızlık ve kilo kaybı izleniyorsa,
• Yaranın aşırı derecede su topladığını ve iltihabi bir görünüme büründüğünü fark etmişseniz mutlaka doktorunuza başvurmalı, uzman görüşü almalısınız.
OKUMALISINIZ: Bebek bezi nasıl seçilir? 6 adımda doğru bebek bezi tercihi
