Bebeklerde emzik ve biberon kullanımı

Bebeğimiz için emzik ve biberon seçimi yaparken nelere dikkat etmeliyiz? Emzik kullanımının faydaları ve zararları nelerdir? Emzik çeşitleri nelerdir? Emzik ne zaman bırakılmalı? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. İdil Yenicesu, bebekler için emzik kullanımını yazdı!..

Bebeklerde emzik ve biberon kullanımı 

Emzik kullanımının yarar ve zararı her bebek için ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Bu nedenle anneler emzik kullanımının artı ve eksilerini değerlendirerek bebekleri için karar vermelidir. Unutmayın doğru bilgilendirme eşliğinde verilmiş bir ‘anne kararı’ tartışılmaz bebek için en uygun karardır. Öyleyse emziğin yarar ve zararları neler? önce bunları gözden geçirelim.

Emzik kullanmanın yararları

• Emzik emzirme aralarında bebeği rahatlatır. Mutlu olmasını sağlar.
• Emzik, bebeğinizin daha hızlı uyumasına ve kendi başına nasıl uykuya dalacağını öğrenmesine yardımcı olabilir.
• Uyku saatinde emzik emmek ani bebek ölümü sendromu (SIDS) riskini azaltmaya yardımcı olabilir. 
• Emziği bırakma zamanı geldiğinde onlardan kolayca kurtulabilirsiniz. Fişi çekme yetisi sizindir. Çocuğunuz parmaklarını emmeyi tercih ederse, bırakmak daha zor olabilir. 
• Uçuş sırasında hava basıncı değişikliklerinin neden olduğu rahatsızlığı azaltmak için kullanılabilir.
• Aşı enjeksiyonu, testler için kan alma gibi işlemler sırasında dikkati dağıtmak için kullanılabilir.

Emzik kullanmanın zararları

• Emziriyorsanız, bebeğiniz 1 aylık olana ve bir emzirme rutini oluşana kadar bekleyebilirsiniz. Süt miktarı bebeğinizin emmesine bağlıdır. Emzik ile çok zaman geçirmesi memede az zaman geçirmesi ve süt üretiminin az uyarılması anlamına gelir. Bununla birlikte sağlıklı ve zamanında doğan bebeklerde emziğin emzirmeye olumsuz bir etkisi olmadığı da gösterilmiştir.
• Bebeğiniz emziğe bağımlı hale gelebilir. Uyumak için bir emzik kullanıyorsa, ağzından düştüğünde uyanabilir.
• Kulak enfeksiyonu riskini artırabilir. Ancak SIDS riskinin yüksek olduğu ve kulak enfeksiyonu riskinin nispeten düşük olduğu ilk 6 ayda bebeğinizin emziğe ilgisi ve ihtiyacı daha fazladır.
• Uzun süreli emzik kullanımı diş problemlerine yol açabilir. En sık görülen  etkisi, ön açık kapanış veya ön üst ve alt dişler arasındaki boşluk oluşmasıdır(kapanma kusuru). Çocuklar ayrıca maksiller daralma (çarpık, çapraşık ve çıkıntılı dişler) riski altındadır. En iyi çözüm 2 yaşına geldiğinde emzikten ayırmaktır.

Emzik kullanacaksanız aşağıdaki unsurlara dikkat etmelisiniz; 

• Emziği sadece beslendikten sonra veya beslenme aralarında kullanın.
• Uyurken emziği vermeye çalışmayın.
• Tek parçalı emzikleri kullanın.
• Bebeğinizi emzik kullanımı için zorlamayın. 
• Emzikleri temiz tutmalısınız. İlk 6 ay sık sık kaynatın. Bulaşık makinası da bu amaçla kullanılabilir. Altıncı aydan sonra su ve sabun ile yıkamanız yeterlidir. Sakın kendi ağzınızda temizlemeye çalışmayın.
• Emziği tatlı maddelere batırmayın(reçel, şekerli su vb.)
• Emzikleri sık sık değiştirin ve bebeğinizin yaşına uygun olan boyutları kullanın.
• Asla bebeğinizin boynuna dolanacak kadar uzun bir emzik kayışı kullanmayın. Asla beşiğine, arabasına, oyun parkına veya bebek arabasına takmayın. Emzikler için tasarlanmış klipsler ve kayışlar, bebeğiniz uyurken kullanılmaz.
• Emzik vermeden önce çocuğunuzun aç olmadığından emin olun. Yemeği geciktirmek veya yemek yedirmek için kullanılmamalıdır.
• Asla biberon emziğini emzik olarak kullanmayın. Meme ucunun halkadan ayrılması boğulma tehlikesi yaratır.

Emzik çeşitleri

• Emziklerin çok sayıda çeşidi mevcuttur. Bebekler genellikle bir çeşidini tercih ederler. Eğer severek aldığı bir emzik keşfederseniz yedeklemeyi unutmayın.  
• Daha sağlam, daha uzun ömürlü, kokuları tutmadığı ve bulaşık makinesinde yıkanabilir (üst rafta) olduğu için silikonu tercih etmelisiniz. Lateks, daha yumuşak ve esnek olmakla birlikte, daha hızlı bozulur , süt dişleri tarafından parçalanabilir ve bulaşık makinesinde yıkanamaz. Ayrıca bebeklerinde , yetişkinler gibi latekse karşı alerjisi olabilir.
• Bazı emzikler tek parça olup tamamen lateksten yapılmıştır. Ancak bazıları, farklı şekillerde (kelebek, oval, yuvarlak, vb.) farklı renklerde (veya şeffaf) plastik kalkanlara (her zaman havalandırma deliklerine sahip olması gerekir) sahiptir. Yeterince geniş olduğundan ve  bebeğinizin ağzına sığamayacağından emin olmalısınız. 
• Bazı emziklerin arkasında halkalar varken diğerlerinde düğmeler bulunur. Halka tutacaklar, emziğin alınmasını kolaylaştırırken düğme tutacaklar bebeğinizin emziği kavramasını kolaylaştırır.  

Bebeğiniz emziği ne zaman bırakmalı?

Bebeğiniz büyüdükçe emzik kullanımının zararları ağır basmaya başlar. Çoğu çocuk 2 yaşına kadar emziği bırakır. Ancak yardıma ve takdire ihtiyaç duyacakları aşikardır.