Bebeklerin ateşi nasıl düşürülür? Ne zaman doktora gitmek gerekir?

Bebeklerde yüksek ateş belirtileri nelerdir, yüksek ateş nasıl anlaşılır? Yüksek ateş durumunda ne yapılmalı? Bebeklerin ateşi nasıl düşürülür? Ne zaman doktora gitmek gerekir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Buğra Han Acar, bebeklerde yüksek ateş durumunda yapılması gerekenleri Anne Bebek Kulübü okuyucuları için yazdı!..

Çocuğumun ateşi yüksek, şimdi ne yapmalıyım?

Ateş her ne kadar aileleri tedirgin etse de, vücudumuzun vermiş olduğu doğal bir yanıt aslında. Ateş mekanizması ile vücutta eğer bir enfeksiyon varsa, o enfeksiyona sebep olan bakteri, virüs ya mantarın yok edilmesini sağlıyoruz. Böyle bir durumda ateşimizin yükselmesi savunma mekanizması olarak sadece bunu sağlamıyor. Aynı zamanda bağışıklık sistemimizin diğer elemanlarının daha aktif çalışması için uyarıda bulunuyor. 

Yani ateş aslında bizim istediğimiz bir “koruma ve savunma mekanizması”. Fakat belirli bir noktadan sonra dikkat etmemiz gereken bir savunma mekanizması..

Bebeklerde yüksek ateş kaçtır? 

Vücudumuzun her zaman dış dünya ile uyumda olduğu bir ısı var. Yani normal vücut ısısı dediğimiz bir değerimiz var. Bu değer 36.5 – 37.2°C arasıdır.

Biz neye ateş diyoruz o halde? Vücudumuzun ölçülen yere göre 1°C ve daha üzerinde bir ısısı olması durumuna “ateş” diyoruz. 

Peki bu ateş durumunu yöneten bir yer mı? Evet var. Ve burası beynimizde bulunan “hipotalamus” adlı bölgenin “set-point” noktası. 

Bildiğimiz gibi ateşin yükselmesine özellikle enfeksiyonlar sebep olur. Ama bununla birlikte bazı başka hastalıklar da , örneğin romatizmal hastalıklar da ateşin yükselmesine sebep olabiliyor. Ayrıca bazen ateş yüksekliğinde altta yatan bir neden bulunamaz ve bu konu ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekir. 

Ateşi nasıl ölçüyoruz?

1. Yüzeyel (alın)
2. Kulaktan (timpanik)
3. Koltuk altı (aksiler)
4. Ağızdan (oral)
5. Makattan (rektal)

Bu ölçüm yöntemlerinin birbirlerine göre üstünlükleri var. Örneğin rektal ve oral ölçümler vücut iç ısısını daha iyi yansıtırlar. Aksiler ölçüm ana damarlara uzak olması nedeniyle dış ortam ısısından çabuk etkilenebilir. Timpanik ölçüm hipotalamusa en yakın yer olduğu için bize iyi sonuç verir. Yüzeyel ölçüm ise özelikle alından yapıldığında Carotis arterin dallarından beslenen alandan yapıldığı için doğru sonuçlar verir. 

Ateş değerleri de bizim için önemli bir konu. 36.5-37.2°C arası normal dediğimiz vücut ısısı olup; 

37.2- 38.3°C subfebril ateş 38-38.5°C hafif ateş 38.5-39°C orta ateş 39-40°C yüksek ateş 40°C üzeri hiperpreksi dediğimiz ateş aralığıdır. 

Bebeklerde yüksek ateş nasıl düşürülür? 

Şimdi gelelim, çocuğumuzun ateşini yüksek saptadığımızda sırasıyla neler yapmamamız gerektiğine;

• Öncelikle kaygı ile müdahale etmiyoruz.
• Genel durumunu kontrol ediyoruz , başka bir şikayeti olup-olmadığına dikkat ediyoruz.
• Kıyafetlerini inceltiyoruz, mümkünse ince çamaşırlarla bırakıyoruz. Çocuğumuza bu şekilde müdahale ederken konforuna da mutlaka özen gösteriyoruz.
• Ateşini sık aralıklarla ölçmeye devam ediyoruz.
• Isı yüksekliği nedeniyle ağız içi ve dudakta kurumalar olacağı için nemlendirmeye özen gösteriyoruz ve uygun balsam ile dudak bakımı yapıyoruz.
  
• Sıvı alımını mutlaka destekliyoruz. Hem ısı ile sıvı kaybını hem de vücutta var olan enfeksiyon için vücut sıvı dengesini sağlıyoruz.
• Ateş ve enfeksiyon nedeniyle çocuklar keyifsiz ve halsiz olabilirler. Dinlenmelerine özen gösteriyoruz fakat ekstra bir aktivite kısıtlamasına gerek duymuyoruz.
• Mutlaka beslenmesine özen gösteriyoruz. Beslenmesi bizim için her anlamda önemli bir konu. 
• Vücut yüzeyini buzlu su, sirkeli su ile kesinlikle silmiyoruz. Bu kısa süreli vücut dış yüzeyinizin ısısını azaltır ama iç vücut ısısı yüksek devam eder.
• Ateşi dirençli seyreden çocuklarda ılık pansuman ile özellikle koltuk altına , kasıklarına ıslak havlu, bez koyarak ateşine müdahale ediyoruz. Fakat bunun için de bir süre kuralımız var. En az 5 dakika bu işlemi yapıyoruz ve en fazla 30 dakikaya kadar devam ediyoruz.
• Çocukluk çağında kullanılabilen ateş düşürücü ilaçlar “parasetamol” ve “ibuprofen” içerir. Ateşin dirençli devam ettiği durumlarda , ayına göre uygun ilaç seçilerek , kilosuna göre uygun dozda verilmelidir. Kombine ve dönüşümlü, ateş yükselmesin diye tekrarlayıcı kullanılmamalıdır. İki ateş düşürücü ilaç arasında en az 4-6 saat olması gerekmektedir. 

Bu şekilde adım adım ilerleyerek çocuğumuzun ateşine doğru müdahale ediyoruz ve ateşi avantajımıza çeviriyoruz. 

İlk 72 saat boyunca yakın ateş takibine devam etmeli, çocuğumuzun genel durumunu kontrol etmeli ve ekstra başka bir şikayetinin olup-olmadığını gözlemlemeliyiz. Ateşine doğru müdahale ederek, ateşi çocuğumuzun yararına çevirmeli, çocuk doktorumuz ile irtibatta olmalı ve gerekli durumlarda çocuk doktorumuza başvurmalıyız. 

Okumalısınız: Bebekler için en iyi ateş ölçer markası hangisi?

En iyi ateş ölçer markaları için Anne Bebek Kulübü Forum‘u ziyaret edebilirsiniz.