Akraba evliliğinin riskleri ve bebeklere etkileri nelerdir?

Akraba evliliğinin riskleri ve bebeklere etkileri nelerdir? Akraba evliliği sonucu oluşan hastalıklar nelerdir? Akraba evliliğinin zararları nelerdir? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı-Perinatolog Prof. Dr. Sevtap Hamdemir Kılıç, akraba evliliğinin çocuklar için zararlarını yazdı!..

Akraba evliliği nedir?

Akraba evliliği toplulumuzun bazı kesimlerinde kabul edilmiş hatta belki kural edinilmiş bir alışkanlıktı bir zamanlar. Günümüzde de hala devam etmekte olan akraba evliliği nedir? 

Akraba evliliği, en genel tanımı ile aynı kandan olan kişilerin evlenmesidir. 3. Veya 4. Kuşak akraba evliliklerinde doğacak çocuk için sakıncalı olsa da en büyük risk 1.kuşak akrabaların evlilikleridir. Kuzen evlilikleri gibi… 

Akraba evlilikleri nedeniyle ölü doğum sıklığı arttı

Genetik hastalıkların sıklığını olumsuz etkilemesi nedeni ile üzerinde önemle durulması gereken ve üzerinde ciddi tartışma gerektiren akraba evliliklerinin ülkemizdeki sıklıkları Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün 1983 yılında yaptığı çalışma da %21,10 olarak bildirilmiştir.

Ölü doğum sıklığının normal evliliklere ve normal gebeliklere oranla yaklaşık iki kat daha arttığı söylenmektedir. Düşük ve ölü doğumlar ile birlikte ele alındığında yine aynı artış dikkat çekmektedir. Yenidoğan kayıpları doğumdan sonra görülmektedir. Neredeyse yarı yarıya bir artış da yenidoğan ölümlerinde izlenmektedir. Doğumsal kusurlar yaklaşık %10 daha fazla görülebilir. Çekinik ve çok faktörlü kalıtım gösteren hastalıkların görülme sıklıkları artış göstermektedir. Kan gruplarını genel de halkımız şöyle nitelendirir, kan uyuşmazlığı olmadığı için herhangi bir risk söz konusu değildir. Hayır böyle bir tutum yanlıştır. Anne babanın kan gruplarının uyuşması risk olmadığını göstermez. Kan uyuşmazlığı ile akraba evliliğine bağlı riskler tamamen ilgisizdir.

Akraba evliliği yapmış çiftlerde muayene ve özgeçmiş

Öncelikle ailenin en az 3 kuşaklık aile ağacı çizilmeli ve her birey hakkında bilgi alınması gerekebilir. Herhangi bir hastalığın belirtileri saptanırsa bu durumlarla ilgili bireylere ulaşılması gerekebilir. Ailedeki hastalıklar ve belirtiler de mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Doktorun anemnez esnasında sorduğu soruların tamamına hasta doğru ve net cevap vermelidir. 

Akraba evliliği olan bir çiftin bebeği için gebelik takibinde nelere dikkat edilmelidir ve nasıl olmalıdır?

Bu aileler de gebeliklerinde takipleri daha kontrollü olmalıdır. Gebelikte biyokimyasal tarama testi, ayrıntılı ultrasonografi ve bebeklerinin doğduğunda değerlendirilmesi, metabolik hastalıklar açısınan araştırma yapılması gerekir. Normal gebelikler de yapılan ikili dörtlü test ve ayrıntılı ultrasonografi bu gebelikler de de yapılmaktadır.Ya da farklı bir seçenek anneye daha güvenli tanı testleri önerilebilir. 

Akraba evliliklerinde bebeğin anomalili olma ihtimalinden ziyade sağlıklı bir bebek dünyaya gelebilir mi?

Elbette gelebilir ancak akraba evliliği yapanlarda diğer evliliklere göre sağlıksız bebek olma riski artıyor. Ailenin daha önceki gebeliklerinde sağlıklı bir bebeğin dünyaya gelmesinin daha sonraki ilerleyen dönemlerdeki gebelikler de ise sağlıksız ya da sağlıklı bir bebeğin dünyaya geleceğinin garantisi yoktur. Bu çiftlerde sağlıksız bebek doğma riski de artış göstermektedir ancak doğan çocıuklarında nredeyse %95’i tamamen sağlıklı bir  şekilde hastaneden çıkışı yapılmıştır. Aynı anne babadan aynı evlilikte sağlıklı bebek dünyaya gelebilir ancak ikinci bir denemede yine de  bunun garantisi bulunmamaktadır.