Yazı İçeriği
Çocuklar için sağlıklı içecekler nelerdir? Çocuk beslenmesinde sınırlandırılması gereken içecekler nelerdir? Diyetisyen Emirhan Bağbek, çocuklar için sağlıklı içecek önerilerini yazdı!..
Çocuklar için sağlıklı içecekler nelerdir?
Çocuklarımızın sağlıklı ve besleyici yiyecekler yemesini sağlamak kolay değilken sağlıklı ve içecekler içmesini sağlamak da bir o kadar zor olabilir. Çocukların çoğu henüz süt dişlerine sahipken şekerli içecekler içmeye eğilimlidir. Ancak genel sağlıkları için besin içeriği açısından daha yeterli ve dengeli içeceklere yönlendirilmelidirler. Çocukların tercih edebileceği sağlıklı içeceklerden bazıları şunlardır:
Su
Çocuğunuz size susadığını söylediğinde diğer içecekler yerine öncelikle her zaman su vermelisiniz. Bunun nedeni suyun sağlık için kritik olması, çocuğunuzun vücudundaki sıcaklığı düzenlemesi ve organ işlevleri dahil olmak üzere sayısız hayati süreç için gerekli olmasıdır. Aslında vücut ağırlığıyla da bağlantılı olarak, çocukların hızla büyüyen vücutları ve daha yüksek metabolik hızları nedeniyle çocuklar yetişkinlere göre daha fazla suya gereksinim duyarlar. Diğer içeceklerin aksine, su vücuda enerji sağlamaz. Bu da çocuğunuzun tok hissetmesini ve katı yiyecekleri reddetme olasılığını azaltır. Çocuğunuz yemek seçiyorsa bu özellikle önemli olabilir. Yeterince su içmek sağlıklı vücut ağırlığının korunmasını, diş çürüğü riskinin azalmasını ve beyin fonksiyonlarının gelişmesini sağlar. Ayrıca dehidrasyon, çocuğunuzun sağlığı için birçok yönden olumsuz etkilere sebep olabilir. Beyin işlevlerini azaltabilir, kabızlığa ve yorgunluğa neden olabilir. Dolayısıyla su, çocuğunuzun sağlığı için oldukça önemlidir ve günlük sıvı alımının çoğunu su oluşturmalıdır.
Doğal olarak aromalandırılmış su
Tadı olmadığı için çocuklar bazen sade suyu sevmeyebilirler. Suyu daha tüketilebilir kılmak için şeker eklemeden taze meyve ve sebzeler ile doldurup tatlandırabilirsiniz. Böylelikle çocuğunuz su tüketirken aynı zamanda taze meyve ve sebzelerden çözünen vitamin ve mineralleri de alacaktır. Aşağıda ikililer çocukların yaygın olarak sevdiği meyve ve sebze kombinasyonlarıdır:
- Ananas ve nane
- Salatalık ve karpuz
- Yaban mersini ve ahududu
- Çilek ve limon
- Portakal ve limon
Ayrıca çocuğun su tüketimini arttırmak için çocuğun sevdiği bardak veya şişeler kullanılmaya özen gösterilmelidir.
Smoothie
Smoothieler meyveleri, sebzeleri ve diğer sağlıklı besinleri çocuğunuzun beslenmesine eklemek için oldukça kullanışlı bir yoldur. Hazır smoothieler şeker ilaveli oldukları için çocuğa verilen smoothienin ev yapımı olmasına özen gösterilmelidir. Özellikle yemek seçen çocuğu olan ebeveynler için yararlı olabilir. Çocuğun normalde sevmediği veya tüketmediği birçok besini bu sayede tüketmesini sağlayabilirsiniz. Smoothie yaparken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise baz olarak kullanılan sıvının da sağlıklı ve besleyici olmasıdır. Süt ve kefir gibi sıvılar smoothie yaparken hem lezzetli hem de besleyici olacaktır. Birden fazla besin içerdiğinden dolayı enerji değerleri yüksek olan smoothilerin ölçülü tüketimi de bir o kadar önemlidir.
Şekersiz süt
Çocukların çoğu çikolatalı veya çilekli gibi şeker ilaveli sütleri tercih etseler de sade süt çocuklar için en sağlıklı seçimdir. Katkısız süt oldukça besleyici olmakla beraber büyüme ve gelişme için önemli olan birçok besin öğesini de sağlar. Özellikle büyümekte olan çocuklar için kemik sağlığı çok önemlidir ve süt; protein, kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi besin öğelerini içerir. Ek olarak süt genellikle kemik sağlığı için önemli olan D vitamini yönünden zenginleştirilir. Birçok ebeveyn çocuklara yağsız süt verme eğiliminde olsa da sütün içerdiği yağ asitleri çocuğun uygun beyin gelişimi ve genel büyüme ve gelişmesi için oldukça önemlidir. Bununla birlikte metabolizma hızının artması nedeniyle çocukların yağa olan ihtiyacı yetişkinlere göre daha fazladır. Öte yandan çok fazla süt tüketimi çocukların tok olmasına ve öğünlerini daha az tüketmelerinde neden olabileceğinden ölçülü olarak tüketilmelidir. Süt besleyici bir içecek olsa da bazı çocukların süte karşı intoleransı olabilir. Süt intoleransının belirtileri şişkinlik, ishal, gaz, deri döküntüleri ve karın kramplarıdır. Süt intoleransından şüphelenildiğinde mutlaka doktor ve diyetisyene danışılmalıdır.
Ayran
Süt ürünü olmasından dolayı ayran da oldukça besleyici ve sağlıklı bir içecektir. Ancak sodyum içeriğinden dolayı ölçülü olarak tüketilmelidir.
Kefir
Mayalanmış süt ürünü olduğu için besleyici, sağlıklı ve sindirim sistemini koruyucu bir içecektir. İçerdiği prebiyotik ögelerden dolayı bağırsaklardaki probiyotiklerin çoğalmasını ve işlevlerini sürdürmelerini sağlar. Hazır meyveli kefirler şeker ilaveli olduklarından dolayı sade kefir evde meyve ile tatlandırılarak tüketilebilir.
Bazı bitkisel çaylar
Çay genellikle çocuklara uygun bir içecek olarak düşünülmese de bazı bitki çayları çocuklar için güvenli ve sağlıklıdır. Nane-limon, rooibos, papatya ve ıhlamur gibi bitki çayları, kafeinsiz oldukları ve tatları hoş oldukları için şekerli içeceklere alternatif olarak tüketilebilirler. Bununla birlikte bitki çayları besleyici faydalar sağlar ve hasta çocuklar için rahatlama sağlayabilir. Örneğin papatya hem çocuklarda hem de yetişkinlerde mide bulantısı, gaz, ishal ve hazımsızlık gibi bağırsak semptomları için doğal bir tedavi olarak kullanılabilir. Araştırmalar papatyanın antienflamatuar özelliklere sahip olduğunu ve bağırsak iltihabı ile ilgili semptomları azaltmaya yardımcı olabileceğiniz göstermektedir. Bazı bitki çayları çocuklar için güvenli kabul edilirken, çocuğunuza herhangi bir çayı vermeden önce mutlaka çocuk doktorunuza ve diyetisyeninize danışınız. Ayrıca bitkisel çayların bebekler için uygun olmadığını ve yanmayı önlemek için çocuklara güvenli bir sıcaklıkta servis edilmesi gerektiğini de unutmayın.
Sınırlandırılması gereken içecekler
Çocukların ara sıra şekerli içeceklerin tadına bakması gayet normal olsa da şekerli içecekler düzenli olarak tüketilmemelidir. Soda ve sporcu içecekleri gibi şekerli içeceklerin sık tüketimi çocuklarda obezite ve diş çürükleri gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Soda ve şekerli içecekler
Çocukların beslenmesinde spor içecekleri, şekerli sütler, tatlı çaylar ve diğer şekerli içeceklerin yanında sınırlandırılması gereken en önemli içeceklerin başında sodalı içecekler gelir.
Şekerli içecekler çocuklarda tip 2 diyabet ve karaciğer yağlanması gibi hastalık risklerinin artmasına neden olur. Ayrıca çok fazla şekerli içecek içmek çocuklarda kilo alımına ve çürüklere neden olabilir. Bununla birlikte aromalı sütler gibi pek çok şekerli içecek, yüksek fruktozlu mısır şurubu içerdiğinden çocukların tüketmesinden sakınılmalıdır.
Meyve suyu
Bütün ve taze meyvede bulunan lifler meyve suyunda bulunmadığından çocukların meyve suyunu tüketmeleri daha kolaydır. Bu yüzden aşırı meyve suyu tüketimi çocuklarda obezite riskinin artması ile ilişkilidir. Ayrıca taze meyvede bulunan vitamin ve mineraller meyve suyunda çok az miktarda bulunur. Bu nedenlerden dolayı çocuklara mümkün olduğunca meyve suyu yerine bütün ve taze meyve verilmelidir.
Kafeinli içecekler
Kafein çocuklarda gerginliğe, hızlı kalp atışına, yüksek tansiyona, anksiyeteye ve uyku bozukluklarına neden olabileceği için kafein içeren içecekler çocuklarda kısıtlanmalıdır.
Özet
Çocuklarınız susadığında onlara sunabileceğiniz birçok alternatif var. Sade su, aromalı su, süt, ayran, kefir ve bazı bitki çayları çocuk dostu içeceklere örnektir. Bu içecekleri sodalar, şekerli sütler ve sporcu içecekleri yerine kullanabilirsiniz. Çocuğunuz en sevdiği şekerli içecek yerine daha sağlıklı bir seçeneği tüketmekten hoşlanmasa da siz çocuğunuz için en doğrusunu yaptığınızdan emin olabiliriniz.
