Yazı İçeriği
Çocuklar büyürken kendilerinin farkına varır ve kendi tepkilerini oluştururlar. Kimi zaman ebeveynleri taklit etse de kendi bağımsızlığının da farkına varmaya başlar. Bu anlamda ebeveynleri zorlayacak ve inatlaşacaktır. 2 yaş sendromu olarak bilinen bu dönemi ve dikkat etmeniz gerekenleri Psikolog Ebru BİLİCİ, Anne Bebek Kulübü için yazdı.
2 yaş sendromu nedir?
Psikososyal gelişimde önemli yer tutan 2 dönemi, bebeklikten çocukluğa geçiş dönemidir. İki yaşındaki çocuklar motor beceriler kazanır motor gelişimi arttıkça hareketlenen bebek, bağımsızlığının farkına varmıştır.
Kendisini ve çevresini keşfederken sınırlarını zorlayacaktır. 2 yaş çocuğu anlık geçişler yapar. Bu anlamda dengesiz bir dönemdedir. Bazen ne istediğini de bilmez ve kararsızlık yaşar.
2 yaş çocuğu en çok “hayır” kelimesini kullanırken bu kelimeyi anne-babasının kullanmasını asla istemezler. Ayrıca bu dönemde sosyal ve duygusal değişimlere uğrarlar. Kelime hazineleri gelişir, işleri kendi başlarına yapmaya istekli olurlar ve belli kurallara uymaları gerektiğini keşfetmeye başlarlar.
Anne ve çocuk arasında çekişmenin başladığı dönemdir 2 yaş dönemi çünkü 2 yaş dönemi bebekleri anne ve babadan bağımsız meraklı bir şekilde etrafı keşfedebildiklerini öğrenmiştir. Bu bebeklerde özerklik dönemidir.
İnatlaşma, ısrarcı davranma, huysuzlaşma, isteklerini zorla kabul ettirme gayreti öne çıkmaktadır.
Ancak 2 yaşındaki çocukların bir kısmı hala istedikleri kadar hızlı hareket edemeyebilir, ihtiyaçlarını ve duygularını açıkça ifade edemeyebilir. Bu da hayal kırıklığı ve öfkeye yol açabilir. Bunun sonucu olarak gösterdikleri hırçın davranışlar da 2 yaş sendromunun belirgin özelliklerindendir.
2 yaş sendromu kendini nasıl gösterir?
- Aşırı inatçılık
- Ağlama, isteklerini ağlayarak yaptırmaya çalışmak, öfke nöbetleri
- İştah azalması, uyku düzeninde değişme ve uykuya dalmakta zorluk, uykuya ikna olmama
- Huysuzluk, tepkisellik
- Elindeki oyuncak veya ev eşyalarını yere atma, fırlatma
- “Hayır” kelimesini sıkça kullanma
- Anne babaya ya da çevresindeki kişilere vurma
2 yaş sendromu yaşayan çocuğa nasıl davranılmalıdır?
- Öncelikle bunun sağlıklı ve yaşanması normal olan bir süreç olduğunu unutmayın.
- Bu dönemde özerkleşmek için yoğun çaba sarf eden çocuğunuzu engellemek onun gelişimi açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir.
- Çocuğunuz ne kadar nesneye dokunur, ne kadar soru sorarsa o kadar öğrenir ve keşfeder dolayısıyla soru sormasını ve öğrenmesini engellememeye çalışın. Unutmayın soru sormak öğrenmenin bir parçasıdır. Soru sorması engellenen çocuk ileride içine kapanık ve çekingen olabilir.
- Bazen ebeveynler olarak yoğun bir günün ardından yorgun ve mutsuz olabilir, dinlenmeye vakit ayırabiliriz. Böyle zamanlarda gelen soruları terslemek ve geçiştirmekten ziyade şu anda iyi hissetmediğinizi ve yorgun olduğunuzu dinlendikten sonra bu soruyu cevaplamaktan keyif alacağınızı çocuğunuza belirtin.
- Çocuğunuzun duyguları üzerine konuşmaya çalışın, duygu oyunları, kuklalar ve hikaye kitaplarından yararlanabilirsiniz.
- Öfke nöbetleri sırasında çocuğunuzu engellemeyin. Maalesef en sık karşılaşılan sorunlardan biri öfkesini kendine yönelten çocuklardır. Çocuklar öfkesini ellerini ısırarak, tırnak yiyerek veya kendine zarar vererek açığa çıkarmaktadır.
- Gün içerisinde çeşitli etkinliklerle varolan enerjisini atmasını sağlayabilir, spor veya müzik sanat çalışmalarına yönlendirebilirsiniz.
- Özellikle kendi başına yapabileceği şeyleri siz onun için yapmayın, kendi başına yapabilmesi için çocuğunuza alan yaratın. Bu süreçte asıl amacımız çocuğun keşfetmesine alan tanımaktır.
- Bazen konuşarak uzun açıklamalar yapmak işe yaramayabilir böyle anlarda dikkatini başka yöne çevirecek yaratıcı oyunlar ve hikayeler işinizi kolaylaştıracaktır.
- Çocuğunuzu en iyi siz tanırsınız dolayısıyla ilgi alanlarını keşfederek kriz anlarında o alana yönelmek ve dikkatini oraya çevirmesini sağlamak sağlıklı yöntemlerden biridir.
- Zaman zaman umutsuzluğa kapılabilir ve çocuğunuzu yanlış tanımlayabilirsiniz. Bu tutumunuz çocuğunuza da zamanla yansıyacaktır. Çocuklarda 2 yaş sendromu çoğu çocuk tarafından zorlu yaşanabilir fakat bu bir süreçtir bu süreci olabildiğince sabırlı geçirmeniz faydanıza olacaktır.
- Çocuğunuzu tehlikeye atacak bir davranışta bulunmak istiyorsa ona seçenekler sunup tercih hakkını ona vermeniz özerkliğini kazanmak isteyen çocuğunuz tarafından uzlaşmacı bir tutumla karşılanabilir.
Tekrar söylemekte fayda olduğunu düşünüyorum. Evet 2 yaş sendromu zorlu ve sabır gerektiren bir süreç fakat çocuğunuzun kişilik gelişimi açısından kritik bir süreç. Bu süreci verimli geçirmenizi diliyorum. Bol bol soruyla karşılaşmanız dileğiyle.
