Yazı İçeriği
Okulların açılması ile odaklanma sorunu gündemimizde. Odaklanma çocuğun okula adaptasyonunda, okulu sevmesinde ve başarısında çok önemli. Odaklanma olmadığında anlatılanları anlamada zorluk ve başarısızlık gelişebildiği gibi, öğretmenden tepki alma, sınıfa uyumsuzluk ve dışlanma da beraberinde gelebilmektedir. Çocuklarda odaklanma sorunu, günümüzde oldukça yaygın bir sorun ve birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Yenidoğan ve Çocuk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. İlknur Kılıç, çocuklarda odaklanma sorunu belirtileri ve çözüm önerilerini yazdı!..
Çocuklarda odaklanma sorununun nedenleri
Odaklanma sorununun nedenleri
Prof. Dr. Kılıç, çocuklarda odaklanma sorunlarının altında yatan bazı yaygın nedenleri ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini şöyle sıralıyor:
1. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
DEHB, çocuklar arasında oldukça yaygın bir nörolojik gelişimsel bozukluk olarak karşımıza çıkıyor. Dikkatini sürdürememe, hiperaktivite ve impulsif davranışlarla kendini gösteren bu bozukluk, çocukların akademik başarısını ve sosyal uyumunu olumsuz etkileyebiliyor. DEHB’nin yönetiminde davranışsal terapi ve eğitim desteklerinin yanı sıra, gerekirse ilaç tedavisi de uygulanabiliyor.
2. Çevresel Faktörler
Çocukların çalışma alanlarının düzenli ve sessiz olması, odaklanmalarını sağlamak için önemli bir adım. Gürültülü ve karmaşık bir çevre, çocuğun dikkatini dağıtarak verimliliğini düşürebiliyor. Bu nedenle, çalışma alanlarının düzenlenmesi ve gürültü engelleyici araçların kullanılması öneriliyor.
3. Yetersiz Uyku
Yetersiz uyku, çocukların gündüzleri yorgun ve sinirli olmalarına, dolayısıyla odaklanma güçlüğü yaşamalarına sebep olabiliyor. Çocuklar için düzenli bir uyku rutini oluşturmak ve uyku ortamını optimize etmek, bu sorunun çözümünde önemli bir yer tutuyor.
4. Beslenme
Dengeli bir diyet, çocukların enerji seviyelerini ve dikkatlerini olumlu yönde etkileyebilir. Yüksek şeker ve işlenmiş gıdalar yerine, sebze, meyve, tam tahıl ve protein açısından zengin besinler tüketmek, çocukların odaklanma kapasitesini artırabilir.
5. Stres ve Anksiyete
Stres ve anksiyete, çocukların odaklanma sorunlarını tetikleyebilir. Bu tür duygusal sorunlarla başa çıkmak için çocukların duygusal destek alması ve gevşeme teknikleri öğrenmesi önemlidir.
6. Bilgisayar ve Telefon Kullanımı
Ekran süresinin uzunluğu, çocukların dikkat sürelerini kısaltabilir. Çocuklar için günlük ekran süresini sınırlamak ve alternatif fiziksel aktiviteler sunmak, odaklanmalarını iyileştirebilir.
7. Zaman Yönetimi
Görevlerin planlanması ve zamanlayıcı kullanımı gibi zaman yönetimi teknikleri, çocukların görevlerini daha verimli bir şekilde tamamlamalarına yardımcı olabilir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu okul başarısını düşürebilir
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukların okul başarısını ve günlük yaşamını olumsuz etkileyebilen önemli bir nörolojik gelişimsel bozukluk olarak tanımlanıyor. Çocukluk döneminde başlayan bu bozukluk, bireylerin dikkatlerini sürdürememesi, aşırı hareketlilik ve impulsif (düşünmeden yapılan) davranışlarla kendini gösteriyor.
DEHB’nin etkili bir şekilde yönetilmesi, çocukların yaşam kalitesini artırmanın yanı sıra akademik ve sosyal başarılarını da destekleyebiliyor. Prof. Dr. İlknur Kılıç, bu bozukluğun erken tanı ve müdahale ile yönetilebileceğini, bu sayede çocuklar ve ailelerinin DEHB’nin zorluklarını aşarak daha başarılı bir yaşam sürebileceğini belirtiyor.
DEHB Nedir?
Prof. Dr. İlknur Kılıç’a göre DEHB, genellikle çocukluk çağında başlayan ve dikkatin sürdürülmesi, hiperaktivite ve kontrolsüz davranışları içeren bir bozukluktur. DEHB’nin ortaya çıkışında genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin etkileşimi önemli rol oynuyor.
Belirtiler
DEHB’nin belirtileri genellikle üç ana grupta toplanıyor:
- Dikkat Eksikliği: Görevler üzerinde dikkati sürdürememe, detayları gözden kaçırma, unutkanlık ve organizasyon sorunları gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Hiperaktivite: Yerinde duramama, sürekli hareket halinde olma ve sessiz ortamlarda bile aşırı hareket etme gibi davranışlar hiperaktivitenin belirtileridir.
- Impulsif Davranışlar: Düşünmeden harekete geçme, başkalarının sözünü kesme ve riskli hareketler yapma gibi ani ve düşünülmeden yapılan davranışlar bu gruba girer.
Tanı ve Değerlendirme
Prof. Dr. İlknur Kılıç, DEHB tanısının genellikle bir çocuk psikiyatristi veya çocuk psikoloğu tarafından konulduğunu ve tanı koyulmadan önce çocuğun belirtilerinin en az altı ay süredir devam ediyor olması gerektiğini ifade ediyor. Tanı sürecinde çocuğun aile öyküsü, okul performansı ve davranışsal gözlemlerinin dikkate alınması gerektiğini vurguluyor.
Yönetim ve Müdahale Stratejileri
Prof. Dr. İlknur Kılıç DEHB’nin yönetiminin genellikle multidisipliner bir yaklaşımı gerektirdiğini belirtiyor. DEHB’nin yönetiminde çeşitli stratejiler kullanılıyor:
- Davranışsal Terapi: Çocuğun dikkat ve organizasyon becerilerini geliştirmeyi amaçlayan davranışsal terapiler, olumlu davranışları teşvik ederken olumsuz davranışları azaltmayı hedefler.
- Eğitim Destekleri: Özelleştirilmiş eğitim planları ve öğretim yöntemleri, DEHB’li çocukların öğrenme süreçlerini desteklemek için kullanılabilir. Eğitimciler, dikkat dağıtıcı unsurları minimize ederek ve çocuğun güçlü yönlerine odaklanarak stratejiler geliştirir.
- İlaç Tedavisi: DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlar, çocuğun dikkatini artırabilir ve hiperaktiviteyi azaltabilir. Bu ilaçlar, uyarıcı ve non-uyarıcı ilaçlar olarak ikiye ayrılır ve bir sağlık uzmanı tarafından dikkatli bir şekilde izlenmelidir.
- Aile Eğitimi ve Destek: Ailelerin, DEHB’li çocuklarla etkili bir şekilde başa çıkabilmeleri için eğitim ve destek alması önemlidir. Bu süreçte aileler, davranış yönetimi stratejileri ve iletişim teknikleri hakkında bilgilendirilir.
- Çevresel Düzenlemeler: Çocuğun yaşadığı çevrede dikkat dağıtıcı unsurları azaltmak ve düzenli bir çalışma alanı oluşturmak, çocuğun odaklanmasını artırabilir.
Uzman yardımı gerekebilir
Eğer yukarıda belirtilen yöntemler yetersiz kalıyor veya dikkat sorunları ciddi bir boyuta ulaşıyorsa, bir çocuk psikologu, pedagog veya nörolog ile görüşmek faydalı olabilir. Prof. Dr. İlknur Kılıç, DEHB’nin etkili bir şekilde yönetilmesinin, çocuğun yaşam kalitesini ve akademik başarısını önemli ölçüde iyileştirebileceğini vurguluyor. Profesyonel bir değerlendirme, çocuğun ihtiyaçlarına uygun bir tedavi planı oluşturulmasına olanak tanır. Ayrıca, erken tanı ve müdahale ile DEHB’nin olumsuz etkilerinin en aza indirilebileceğini belirtiyor.
Çocuklarda odaklanma sorunu nasıl çözülür? Dilerseniz forum sayfamızda tecrübeli annelerimizden destek alabilirsiniz! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
