İnsanların bir şeyi merak ettiklerinde, daha çok öğrendiklerini ve daha iyi olduklarını açıkça gösteren pek çok araştırma var. Hatta bazı araştırmalar ebeveynlerinin soru sormaya teşvik ettiği çocukların bilimde daha başarılı olma olasılıklarını ortaya koyuyor.
Merak, aynı zamanda yaratıcılığa yön veriyor. Uzmanlar, yaratıcılığın ‘merak odaklı bir hayatın’ doğal yan ürünü olduğunu söylüyor. Meraklı bir çocuk yetiştirmek için onların sorularına dikkat edin ve yanıtlar konusunda samimi olun. Onlara gerçek ve üzerine daha fazla düşünmelerini sağlayacak yanıtlar verin. Hatta yeni sorular için ufuklarını açın. Bir yaşındaki bir çocuk her şeye “Bu nedir?” diye yaklaşıp, tat, koku gibi hislerini geliştirirken dört yaşlarına geldiklerinde konunun nedenlerini sorgulama başlar. “Neden aynı anda su içip nefes alamıyorum?, “Güneş neden sadece yazın ısıtıyor?”, “Su ısındığında neden üzerinde baloncuklar çıkıyor?”, “Bu yumurtayı yere bıraktığımda ne olacak?”, “Bu düğmeye basarsam ne olacak?” Biliyoruz bazen bu bitmeyen sorular bilgilerinize ve sabrınıza meydan okuyor. Ancak onların merakını beslemek için belki de verebileceğiniz en iyi yanıt “İyi soru. Hadi bulalım” olabilir.
Uzmanlar, çocuklarda merak duygusunu geliştirmek için anne ve babalara şunları öneriyor:
Keşfedin
Çocukların oyunları nasıl oynayacağıyla ilgili hiçbir yerde net kurallar yazmaz. Siz de yazmayın. Meyve suyu kutusunu ters çevirdiğinde ne olacağını merak ediyorsa sokağa çıkmasına ve bunu yapmasına izin verin. Duvarlara resim çizmek nasıl bir duygu diye merak ediyorsa odasında bir duvarı buna ayırın. Çocuğunuzun yeni oyunları kendi kendine keşfetmesine izin verin. Ona yeni bir oyuncak aldığınızda nasıl oynanacağını göstermek yerine yol gösterici olun ve kenara çekilin. Kim bilir belki de çocuğunuz o oyunun kurallarını yeniden yazacak.
Bakın
Bilgi çağında birçok ‘neden’ sorusunun cevabını cebimizde taşıyoruz. Fakat sorular geldiğinde hemen telefona sarılıp, yanıtı ezbere söylemek yerine önce ona “Bu konuda sen ne düşünüyorsun?” diye yönlendirin ve onun yanıtını dinleyin. Ardından konunun net açıklaması için telefonunuza danışın. Verdiği cevap üzerinden haklı olduklarını gördüklerinde konuya ilgileri ve merakları daha da çok artacaktır.
Bir uzmana danışın
Meraklı çocuğunuzun, bilgilerini paylaşmaya istekli uzmanlarla çevrelendiğini fark edin! Nasıl mı? Mesela sebzelerin meyvelerin oluşumuyla ilgilenen bir çocuğunuz varsa belki onu büyükannesinin bahçesine götürebilirsiniz! Burada ondan alacağı bilgiler ve gözlemler onu emin olun fazlasıyla mutlu edecektir. Arkadaşlarınız ve ailenizin ağını çocuğunuzun merakları konusunda kullanmaktan çekinmeyin. İnanın onlar da becerilerini, hobilerini ve yaşam deneyimlerini çocuğunuzla paylaşmaktan keyif alacak.
