Yazı İçeriği
Gelin-kaynana arasındaki problemler hem aileleri hem de çocukları olumsuz yönde etkiliyor. Gelmiş geçmiş bilinen en önemli iletişim sorunu gelin-kaynana arasında yaşanıldığını hemen hemen herkes bilir. Anlaşılması çözülmesi zor gibi gözüken bu problem için Uzman Aile Danışmanı Kimya Dumlu, gelin, kayınvalide iletişimine yönelik tavsiyelerini Anne Bebek Kulübü okuyucuları için yazdı.
Anne mi Kayınvalide mi; Kızım mı Gelin mi?
“Kaynanaların kaynana olduğu zamanda gelin oldum, gelinlerin gelin olduğu zamanda kaynana oldum..”
“Kızım sana söylüyorum, gelinim sen anla..”
“Oğlan anası kapı arkası, kız anası minder kabası..”
“Kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse, gelinin başını yarar..”
Toplumda gelin kayınvalide çatışması ciddi bir sorun olarak nesilden nesile farklılaşarak her dönemde görülmektedir. Gelin kayınvalide çatışmasının yoğunluğuna tıpkı, atasözleri, deyimler ve hikayelerde olduğu gibi toplumda geçmişten günümüze değin sıklıkla rastlanılmaktadır.
Nesil çatışması, birbirlerine tahammül edememe, anlayışsızlık, birinin diğerine üstünlük kurma isteği var olan pek çok nedenden yalnızca birkaçıdır. Özellikle geniş aile yapılarında bir arada yaşayan gelin ve kayınvalide ilişkilerinde; kayınvalideler evin ilk sahibi ve otoritesi olarak gücü ellerinde tutarlar ve eve gelen yeni gelinden sonra da otoritesinin devam etmesini isterler.
Gelin kayınvalide çatışması ile ilgili araştırma yaparken karşılaştığım bilgiler ışığında gelin kayınvalide çatışmasının tüm dünyada görülen ve oldukça eskilere dayanan bir olgu olarak karşımıza çıktığını ve ilk örneğini Yunan mitolojisinde tanrıça Afrodit ile gelini Psike arasındaki ilişkide de var olduğunu söyleyebilirim. Buda kadar gelin kayınvalide çatışmasının toplumun her alanında ve her zaman karşımıza çıkan popüler bir sorun olduğunu göstermektedir.
Gelin kayınvalide çatışmasında kişilerin eğitimlisinden eğitimsizine, kentlisinden köylüsüne, en hoşgörülüsünden en tahammülsüzüne kadar neredeyse kayınvalidesi ile problem yaşamayan geline rastlanılmamaktadır. Bu sorun bazen hem gelin hem kayınvalide tarafından kaynaklı olabildiği gibi bazen de yalnızca birinden kaynaklı olabilmektedir. Gelin ve kayınvalide çatışmasında sonradan gelinin aileye katılımı ile gerçekleşen bir akrabalık ve aslında oldukça yakın bir akrabalık biçimini içermektedir.
Anne-kız gibi olmak üzere kurgulanan bu ilişki beraberinde birçok sorunu da getirmiş ve gelin-kayınvalide çatışmasına dönüşecek boyuta kadar da ilerlemiştir.
Gelin-kayınvalide çatışması ilk bahsettiğim üzere otorite yani kültürel kodlardan kaynaklı olarak beklentilerin ve sınırların belirsizliğinden kaynaklanabilmektedir.
Türk aile yapısı artık daha çok çekirdek aile olarak görülse de aslında akrabalık ilişkilerinin yoğun olarak yaşanması sonucunda bağların kopmadığı ve geniş aile özelliklerinin de beraberinde görülebildiği bilinmektedir. Evlenirken gençlere “sadece eşinle değil ailesi ile de evleniyorsun” gibi öğütler de verilir. Bu nedenle sadece eşlerin değil ailelerin de anlaşması oldukça önemli hale gelir. Hatta bu ilişki içinde eşlerin ailesi ile iyi geçinmek belirleyici bir unsur olur. Bu nedenle gelinler için eşlerinin anneleri ile olan ilişkileri çok daha önemli bir hal almaktadır.
Hatta Türk aile yapısına genel olarak bakıldığı zaman; gelin kayınvalide arasındaki çatışma bazen yeni kurulan çekirdek ailelerdeki geçimsizliğin en önemli nedeni olarak da karşımıza çıkabilir. Hatta bu yüzden evliliklerde sorunlar, huzursuzluk, çözümsüz problemler ve hatta boşanmalara rastlanılmaktadır.
Aslında evlilik yoluyla genişleyen akrabalık sistemi içindeki ilişkilerin en hassas ve sorunlara en açık olanı gelin-kayınvalide ilişkisinde tarafların dikkat etmesi ile çözüme gidilebilir. Ailenin devamlılığının sağlanması açısından, gelin ve kayınvalidenin birbiriyle anlaşması yani birbirlerinin sınırlarına saygı duyması çok önemlidir. Zira yeni kurulan çekirdek aile ve kayınvalide arasındaki sorunlar genellikle ilişkideki en temel sorun olabilmektedir.
Çatışma Çözüm Yolları Nelerdir?
Kayınvalidenize eşinizi kesinlikle kötülemeyin!
Hangi anne çocuğunun kötü olmasını ister? Birileri gelip sizi annenize kötülese anneniz ne yapardı? Eşinizi kötüleyerek nasıl bir çözüm ulaşmak istiyorsunuz bunları düşünün. Hem kendi çekirdek ailenize hem de geniş ailenize karşı yeni sorunların yeni problemlerin oluşmasına sebep olabilirsiniz. O anda kayınvalidenizin sizi savunması sizin haklı olduğunuzu göstermez.
İlişkinizde yaşadığınız problemlerde kimseyi hakem rolüne getirmemelisiniz. Bu yüzden kayınvalidenize eşinizi kötülemek yerine, içinden çıkamadığınız durumu nasıl hissettiğiniz yönünde danışabilirsiniz. Mutlaka söze “ben bir yerlerde hata yapıyorum” diye başlamak objektif bir çizgiye geçmenize yardımcı olacaktır.
Gelininizi başkalarına kötülemeyin!
Kayınvalidelerin de dikkat etmesi gereken önemli bir nokta; hiçbir akraba ve tanıdığına gelinini kötülememeleri olacaktır. Gelininizle ilgili problem yaşadığınız zamanlar muhtemelen olacaktır. Bu problemleri sadece ve sadece gelininizle konuşarak çözümleyebilirsiniz. Dedikodunun yarattığı negatif atmosfer gelininizle aranızdaki iletişimi olumsuz yönde etkileyecektir. Ayrıca gelininizi kötülediğiniz kişiler bunu gelininize söyleyebilir ve durum daha farklı çözümsüz bir noktaya getirebilir. Unutmayın ki, gelininiz artık sizin ailenizdir. Sorunları ertelemeden karşılıklı konuşarak çözümleyebilirsiniz.
Tavırlarınızda yapmacıklık ve aşırı abartılı sevgi gösterilerinden kaçının!
Sınırlarınızı belirlemenizin bir şeklidir “hayır” demek. İstemediğiniz konular da “hayır” demekten korkmayın ancak “hayır” derken karşınızdakinin kişilik özelliklerine saldırmak veyahut tutarsızlık şeklinde olmamalıdır.
Kayınvalidenize sizi sevmesi için sürekli her konuda evet demek sizin değerlerinizi ve sizi yansıtmadığı gibi ilerde sizin de bu durumdan rahatsız olmanıza neden olacaktır. Bu hem size hem de ilişkinize zarar verecektir. Kendinizi olduğunuz gibi yansıtmak sizi daha iyi hissettirecek ve ailenizin sınırlarını daha iyi ifade etmiş olacaksınız.
Düşünceli olun ve zaman tanıyın!
Kayınvalidenize, gelininize yani gelin kayınvalide rolü içinde ilişkinize biraz zaman tanıyın. Yapılan tek bir olay ile aranıza kesin çizgiler çekmeyin. Her ilişki de olması muhtemel problemlerin olabileceğini, kayınvalidenizin de bir zamanlar gelin olduğunu ve sizin de ilerde kayınvalide olacağınızı göz önünde bulundurun.
Empati ve anlayışlı olmanın ilişkiler de ki pozitif yansımalarını; zamanla her ilişkinin yoluna gireceğini bilin. Yaşadığınız muhtemel sorunları sorunu yaşadığınız kişi ile çözme alışkanlığı edinerek hem kendinize hem de insan ilişkilerindeki sorunların çözümlenme anlaşılma ve kabul görme ihtimalini arttırın. Kendinizi doğru ifade etmek ve karşınızdaki kişiyi tanımak için hem fırsat verin hem de zaman verin.
Son olarak; karı kocanın anne babaları ve her iki taraftan akrabalar, evlilik ilişkisinde ve hayatta geniş aile gücünü ve desteğini sağlayan kaynaklar olabileceği gibi birer stres faktörü de olabilirler.
Eşlerin aileleriyle ilgili anlaşmazlıklar özellikle evliliğin ilk yıllarında daha fazla sorun olabilmektedir. Ancak eşlerin her ikisinin de öncelikle kendi evliliklerinin kıymetini bilerek ve ilişkilerine sahip çıkarak geliştirecekleri çözümcül yaklaşımlar, bu konuda yaşanan çatışmaları azaltabilir.
Olaylara bakış açınız ve çözümlenme stratejiniz sizin geniş aile ve çekirdek ailenizle olan ilişkinizin şeklini belirleyecektir. Çekirdek ailenizin sınırlarını çizmekte sorun yaşadığınız ve çözümsüz kaldığınız noktalarda sorunları ertelemek yerine çözümlemeli gerekirse profesyonel bir destek alarak sağlıklı ilişkiler kurabilirsiniz.
Anneler burada buluşuyor! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
