Corona virüs salgını nedeniyle okullar tatil edilmeli mi? 

Koronavirüs nedir? Covid-19 belirtileri neler, Türkiye’de vaka var mı? Türkiye’ye Corona virüs geldi mi? Corona virüsünün tedavisi var mı? Virüsten korunmak için neler yapılabilir? Corona virüs salgını nedeniyle okullar tatil edilmeli mi?  Anne Bebek Kulübü uzman kurulu, Corona virüsü ile ilgili ailelerin merak ettiği soruları yanıtladı…

Uzm. Dr. Dündar Yaykıran: İlk olarak Aralık 2019’da Çin’de ortaya çıkan ve hızla yayılan yeni corona virus (covid-19) salgını, Çin’den sonra dünyanın birçok ülkesine sıçradı. Ülkelerde çeşitli sayılarda ölümlere neden oldu.

Yazılı ve görsel basında ayrıca sosyal medyada sürekli gündemde olması nedeniyle insanlar arasında korkuya neden oldu. Bu tip virüs salgınları her zaman oldu. Yakın geçmişte İnfluenza virüsüne bağlı Kuş gribi ve Domuz gribi salgını daha sonra corona virüse bağlı SARS-Cov ve MERS-Cov salgınları oldu. Şu an etkili olan Covid-19 salgını da bu geçirilen salgınların aynısı değil ancak onlara benzer bir virüs salgını. Diğer salgınlarda olduğu gibi ilk çıktığında salgın, ölüm haberleriyle korku ve paniğe neden olacak ancak sonradan korku ve panik havası ortadan kalkacaktır.

Yaşlılar ve sigara içenler risk altında

Covid-19 nedeniyle ölenlerin büyük çoğunluğu yaşlı, sigara kullanımı olan, kronik bir hastalığı (kalp, akciğer, karaciğer, böbrek, şeker, tansiyon vb) olan vakalar.

6 Mart 2020 tarihi itibariyle ülkemizde tanısı konulmuş bir corona virüs vakası yok o yüzden ülkemizde okulların tatil edilmesine gerektirecek bir durum olduğunu düşünmüyorum.

Çocuklarımızın beslenmesine ve sıvı tüketimine dikkat edilmeli, sık sık su ve sabun ile el yıkanmalı, ateşli öksüren çocuklar okula gönderilmemeli ve okullarda genel temizlik kurallarına uyulmalı. Şu an için bunlara dikkat etmek yeterli.

Kendimi ve çocuklarımı corona virüsten nasıl korurum? 

Uzm. Dr. Görkem Astarcıoğlu: Koronavirüsler genel olarak yabani hayvanlarda hastalık

etkeni olmasına rağmen 2019’un son günlerinde insanları etkilemeye başlamış, Çin’den tüm Dünya’ya yayılmakta olan bir virüstür. CoVid-19 olarak tanımlanmaktadır.

Daha önce de bu virüsün farklı versiyonlarından salgınlar ile karşılaşılmıştır. 2003 ‘de misk kedilerinden insanlara yayılan SARS salgınına, 2012’de de hörgüçlü develerden insanlara yayılan MERS salgınına yol açmıştır. SARS da diğer Coronavirüslere benzer olarak ağır solunum yolu enfeksiyonu ve solunum yetmezliğine yol açmaktaydı. O dönem aşı geliştirme çalışmalarına süratle başlanmış ancak virüsün geçirdiği mutasyon bu defa işe yaramış ve kendi yayılımını kısıtlamıştır.

 

CoVid-19’un da insanlara bulaştığı şu 3. ayında mutasyon geçirdiği gözlenmiş, en başta %2 olarak hesaplanan ölüm hızı %3.6’lara yükselmiştir. Edinilen tecrübelere göre bulaşmanın ardından hastalık bulgularının ortaya çıkış süresi 10-14 gündür. Yaş arttıkça risk de artmaktadır. 9 yaş altında hiç ölüm vakası olmaması büyük bir şanstır.

Rezmi kayıtlara göre Türkiye’de henüz corona virüs görülmemiştir

Dünya’ya süratle yayılan bu virüs; doğu komşumuz İran ile batıda İtalya arasında bizi sıkıştırmıştır. TC Sağlık Bakanlığı resmi kayıtlarına göre ülkemizde henüz Covid-19 enfekte olduğu kanıtlanmış kişi bulunmamaktadır.  Tabi bu ülkemize bulaşmayacağı anlamına gelmemektedir. Burada Coronavirüsün kendisinden daha büyük bir toplumsal sorun “Corona virüs Korkusu”olmuştur.

Bazı Avrupa ülkelerinde ve Amerika’da süpermarketlerin boşaltıldığı, insanların evlerinden çıkmamak üzere sokakları neredeyse tamamen boşalttıkları bilinmektedir.

Ancak unutulmaması gereken şudur ki; tüm virüsler özellikle kış aylarında potansiyel sağlık tehditi oluşturular.  Eşlik eden astım, KOAH, diyabet gibi kronik hastalığı olanlar ve 65 yaş üzerindekiler için her virüs risk teşkil etmektedir.

Tüm virüslerden korunma yolları için alınacak tedbirler ortaktır.

1) El yıkamak, mümkünse sabunla 30 sn, sabun bulunamıyorsa su altında tüm parmak aralarını ovalayarak 60sn.

2) Alkol bazlı el dezenfektanı ile el hijyeni sağlamak

3) Hasta olduğu bilinen bir kişiye 1,5-2 metreden yakına sokulmamak

4) Hapşırık ve öksürük durumlarında ağzımızı kolumuzla kapatmak

5) Topluma açık bir yerde bulunuyorsak ellerimizi yüzümüze götürmemeye çalışmak

6) Zorunda olmadıkça kalabalık ve kapalı ortamlarda bulunmamak

7) Kendiniz hasta iseniz; çevrenizi korumak maksadıyla maske takmak

(Kişi hasta değilken maske takarsa hastalanma riskini azaltmamakta, sürekli aynı maskeyi solumak ve eliyle düzeltmek suretiyle hastalanma riskini dahi artırmaktadır)

Okulların Corona virüs salgını nedeniyle tatil edilmesi gündemde olan bir önlem değildir. Ülkemiz için geçerli değildir. Çocuklarımıza el hijyeni eğitimi vermek en faydalı seçenektir.

Corona virüs nedir, nasıl bulaşır?

Uzm. Dr. Latife Ceylan: 2019 Yeni Coronavirüs (nCoV) Dünya’da çoğu Çin Halk Cumhuriyetinde olmak üzere 6 bine yakın kişide bulgu verdi ve ölümlere neden oldu. Bu sayının giderek artmasından endişe edilmekte.

Coronavirüs enfeksiyonu 2002 yılından bu yana görülmeye başlandı. Daha önce 2003’de SARS ve 2012 de MERS adı ile salgınlar yaptı. SARS salgınında öldürücülüğü %11, MERS salgınında ise %35-50  iken şu anda gördüğümüz 2019-nCoV salgınında öldürücülüğü %2 civarında.

Coronavirüs hayvanlarda hastalık yapan bir virüstür ancak zaman içinde mutasyona uğrayarak, insanlarda da enfeksiyona neden olduğu görüldü. İnsandan insana damlacık yolu ile bulaşır.

İnkübasyon süresinin (virüsün vücuda alınmasından hastalık oluşuncaya kadar geçen süre) şu ana kadar alınan veriler ışığında 2-14 gün arasında olduğu düşünülmektedir.

Corona virüs belirtileri nelerdir? 

Belirtileri diğer gribal enfeksiyonlarda olduğu gibi kesik kesik kuru öksürük, yüksek ateştir. İleri aşamada ise hızlı ilerleyen solunum yetmezliği ve böbrek yetmezliği ile ölüme neden olabilir.

Solunum yolunda virüsü taşıyıp, hastalık belirtisi göstermeyen asemptomatik kişiler bulaştırıcı değildir.

Coronavirüs dahil birçok virüs, herkesi aynı şekilde etkilemez. Çünkü genetik harita, bağışıklık sistemi, yaş, kronik hastalığa sahip olma gibi birçok önemli faktör burada belirleyicidir.

Olası vaka; Nedeni tespit edilemeyen ağır solunum yolu enfeksiyonu olan, bulgular ortaya çıkmadan önceki 14 gün içinde Çin, İran, Tayland, Japonya, Güney Kore, İtalya vb ülkelere seyahat eden, bu hastaların tedavi altına alındığı merkezlerde çalışan sağlık personeli, son 14 gün içinde tanısı kesinleşmiş vaka ile temas öyküsü olan kişiler.

Kesin Vaka; Olası vaka tanımına uyanlardan laboratuvar testleri ile virüsün gösterilmiş olduğu kişiler.

Corona virüs enfeksiyonundan korunmak için alınacak önlemler de diğer viral enfeksiyonlar ile aynıdır. Bugün için Corona virüse yönelik geliştirilmiş bir aşı bulunmamaktadır.

Korunmada Dünya Sağlık Örgütü’nün de önerdiği gibi hijyen, kalabalık ortamlardan uzak durma, beslenme ve uyku düzeni önemli.

Coronavirüs dış ortamda saatlerce canlı kalamaz. Virüsü almış olsanız bile el yıkama, ağız ve burun temizliği koruyucudur.

Hasta çocukları okula göndermeyin

Coronavirüs tedavisinde birtakım semptomatik tedaviler kullanılabilir ancak, gereksiz ilaç kullanımından da kaçınmak gerekir. Her antiviral her virüse etki etmez, bunu bilmek gerekir.

El yıkama çok önemlidir. Maske takmak özellikle hasta insanlarda koruyucudur. Sağlıklı insanlarda da kapalı ortamlarda kullanılabilir ancak açık alanlarda gerekmemektedir.

Vahşi ya da çiftlik hayvanları ile temasın engellenip, hayvansal gıdaların iyi pişirilip yenmesi önemlidir.

Çin‘den başlayan 2019-nCoV salgını, bakanlık verilerine göre bugüne kadar ülkemizde tespit edilmemiş olup gerekli tedbirler alınmış bulunmaktadır. Okullarda bu konuda bakanlık tarafından gerekli bilgilendirme yapılmıştır.

Hasta çocukların okula gönderilmemesi, sınıfların düzenli havalandırılması, el yıkama konusunda bilgilendirme çok önemlidir.

Uzm. Dr. Abdurrahman Yıldırım: Yeni Koronavirüs (COVİD 19), ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’nde Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür. Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine yayılmıştır.

Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesi ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek risklidir.

2019 Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler ülkemizde mevcuttur. Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında yapılmaktadır.

Corona virüsün tedavisi var mı?

Hastalığın virüse etkili bir tedavisi yoktur. Hastanın genel durumuna göre gerekli destek tedavisi uygulanmaktadır. Bazı ilaçların virüs üzerindeki etkinliği araştırılmaktadır. Ancak şu an için virüse etkili bir ilaç yoktur. Antibiyotikler virüslere etki etmez, sadece bakterilere karşı etkilidir. Yeni Koronavirüs (COVİD – 19) bir virüstür ve bu nedenle enfeksiyonu önlemek veya tedavi etmek amacıyla antibiyotikler kullanılmamalıdır.

Virüsün kuluçka süresi 2 gün ile 14 gün arasındadır. Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı bilinmemektedir. En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.

Elde edilen veriler doğrultusunda ileri yaş ve eşlik eden hastalığı (astım, diyabet, kalp hastalığı gibi) olanlarda virüsün ağır hastalık oluşturma riski daha yüksektir. Bugünkü verilerle hastalığın %10-15 olguda ağır seyrettiği, yaklaşık %2 olguda da ölümle sonuçlandığı bilinmektedir.

Hastalanan kişilerle ilgili yayınlanmış verilere göre hastalık nispeten yavaş bir seyir göstermektedir. İlk birkaç gün daha hafif şikayetler (ateş, boğaz ağrısı, halsizlik gibi) görülmekte sonrasında öksürük, nefes darlığı gibi belirtiler eklenmektedir. Hastalar genellikle 7 günden sonra hastaneye başvuracak kadar ağırlaşmaktadır. Dolayısı ile sosyal medyada yer alan, birden bire yere düşüp hastalanan veya ölen hastalarla ilgili videolar gerçeği yansıtmamaktadır.

Corona virüsle ilgili olarak ülkemizde hangi önlemler alınmıştır?

Ülkemizde Yeni Koronavirüs (COVİD 19) hastalığı Sağlık Bakanlığı verilerine göre henüz saptanmamıştır. Yeni Koronavirüs (COVİD 19) Bilim Kurulu oluşturulmuştur. Yeni Koronavirüs (COVİD 19) hastalığına yönelik Risk Değerlendirme ve Bilim Kurulu toplantıları yapılmıştır ve süreç yakından takip edilmektedir. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bünyesindeki Halk Sağlığı Acilleri Operasyon Merkezi’nde 7/24 esasına göre çalışan ekipler oluşturulmuştur. Ülkemizde, Dünya Sağlık Örgütü’nün önerileri ile paralel olarak gerekli önlemler alınmıştır. Havalimanları ve deniz giriş noktaları gibi Ülkemizin giriş noktalarında riskli bölgelerden gelebilecek hasta yolcuların tespitine yönelik önlemler alınmış ve hastalık şüphesi varlığında yapılması gerekenler belirlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile direkt uçuşlar durdurulmuştur. Başlangıçta ÇHC’den gelen yolcular için uygulanmakta olan termal kamera ile tarama uygulaması, 05 Şubat 2020 itibariyle diğer ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir.

Hastalığa yönelik tanı, olası vakada uygulanacak prosedürler, korunma ve kontrol önlemleri ile ilgili bir rehber hazırlanmıştır. Tespit edilen vakalara yönelik yönetim algoritmaları oluşturulmuştur ve ilgili tarafların görev ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Ayrıca olası vaka tanımına uyan kişilerden solunum yolu numunesi alınarak numune sonucu çıkana kadar sağlık tesisi koşullarında izole edilmektedir.

Termal kameralar, ateşi olan kişileri tespit etmek ve diğer kişilerden ayırarak hastalık taşıyıp taşımadıklarına yönelik ileri incelemeleri yapmak amacıyla kullanılmaktadır. Elbette o esnada ateşi olmayan hasta kişileri veya henüz kuluçka evresinde olup hastalanmamış kişileri bu şekilde tespit etmek mümkün değildir. Ancak tarama amacıyla kullanılabilecek hızlı ve daha etkili başka bir yöntem henüz bulunmadığından tüm ülkeler, termal kameraları kullanmaktadır.

COVİD 19 virüsüne karşı henüz geliştirilmiş bir aşı bulunmamaktadır. Teknolojideki gelişmelere rağmen insanlar üzerinde güvenle kullanılabilecek bir aşının en erken bir yılda üretilebileceği bildirilmektedir.

Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) için de geçerlidir. Bunlar;

– El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.

– Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.

– Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).

– Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık yıkanmalıdır.

– Bugün için ülkemizde sağlıklı kişilerin maske kullanmasına gerek yoktur. Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kağıt mendil ile örtmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir.

Yurtdışına seyahat edenlerin aşağıdaki kurallara uymasında büyük yarar vardır;

– Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
– Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
– Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.

Genel olarak bu virüsler yüzeylerde kısa süre canlı kalabildikleri için paket veya kargo ile bulaşma olması beklenmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün de bu konuda kısıtlaması yoktur.

Ülkemizde halen vaka saptanmamıştır. Dünya’daki birçok ülke gibi ülkemizde de vakaların görülme ihtimali bulunmaktadır.

Çin’den başlayan yeni koronavirüs enfeksiyonu (COVİD 19) bugüne kadar Sağlık Bakanlığı verilerine göre Ülkemizde tespit edilmemiştir ve hastalığın ülkemize girişini önlemeye yönelik gerekli tedbirler alınmıştır. Çocuğunuz okulda grip, nezle ve soğuk algınlığına neden olan virüsler ile karşılaşabilir ama yeni Koronavirüs (COVİD 19) dolaşımda bulunmadığından karşılaşması beklenmemektedir. Bu kapsamda okullara hastalık konusunda gerekli bilgilendirme Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.

Okulların  temizliğine dikkat!

Okulların temizliğinde su ve deterjanla standart temizlik yapılması yeterlidir. Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler kapı kolları, bataryalar, trabzanlar, tuvalet ve lavabo temizliğine dikkat edilmelidir. Bu virüse özel olarak etkili olduğu öne sürülen bir takım ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur.