Yazı İçeriği
Ergenlik dönemi hem aileler hem de ergenlik çağında olanlar için zorlu geçen bir dönem olarak ifade edilir. Hem sosyal hayatın içinde hem de çocukların kendi dünyasında yaşadığı değişiklikleri nasıl çözümleyebiliriz? Ergenlik dönemindeki çocuklara nasıl davranmalıyız? Ergenlik dönemi davranışları ile ilgili merak edilenleri Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Nagihan Saday Duman, Anne Bebek Kulubü okuyucuları için yazdı.
Biri Ergenlik mi Dedi?
“Bizim dönemimizde ergenlik mi vardı?
Bu cümleyi çok duyuyorum ve her duyduğumda üstüne tekrar düşünüyorum. Sonra aklıma Sokrates’in M.Ö 400 yıllarında gençler için söylediği sözler geliyor; “Bugünün gençleri lüks ve gösteriş düşkünü, saygısız, başkaldıran, geveze ve obur yaratıklardır.” Sokrates’in zamanının üzerinden yüzlerce yıl geçmiş olsa da ebeveynlerin gençler hakkındaki düşünceleri değişmemiş gibi görünüyor. Bizim dönemimizde de muhtemelen bizim ebeveynlerimiz aynı şeyleri düşünüyordu, şimdi de biz çocuklarımız için benzer cümleler sarf ediyoruz.
Yıllar geçse de üstünden, bu kalbimizin unutmadığı ergenlik nasıl bir şeymiş gelin konuşalım.
Ergenlik Nedir?
Ergenlik (adolescence) kelimesi Latince “adolescere” kelimesinden gelir ve anlamı da “büyüyüp gelişmek/olgunlaşmak”tır. Kelime anlamından yola çıkarak ergenliğin çocukluktan yetişkinliğe bir geçiş, bir olgunlaşma süreci olduğunu söyleyebiliriz. Geçiş süreci, içinde fiziksel değişimleri ve ruhsal gelişimi barındırır.
Gelişimin her basamağında olduğu gibi bu dönemde de atılması gereken adımlar ve ulaşılması gereken hedefler vardır.
Ergenlik dönemine adım atan gençler, fiziksel değişimlere uyum sağlamaya çalışırken bir yandan da sosyal ve toplumsal olarak yeni rolleri deneyimlemeye başlar. Bu dönemde gençler için bir gruba ait olma ihtiyacı belirginleşir ve arkadaş ilişkileri daha ön plana çıkar.
Fiziksel değişimlerin başlamasıyla beğenilme ve onaylanma ihtiyacı bedenleriyle aşırı uğraşmalarına yol açar. Toplumda ön plana çıkan beden imajları, sosyal medya gibi platformlarda çok sayıda beğeni alan kişilerin fiziksel özellikleri gençleri etkiler ve onlar gibi olmak isterler. Bu durum gençlerde beden algısı bozukluğu, anoreksiya nervoza ya da blumia nervoza gibi yeme bozukluklarının ortaya çıkmasına yol açar.
Okumalısınız: Ergenlik dönemi akne problemleri ve izleri
Ergenlik döneminin en önemli özelliklerinden biri gencin kendine yeni bir kimlik inşa etmesidir. Kimlik gelişimi sırasında gençler her kimliği denemek ister ve kendine en uygun kimliği bulmaya çalışır. Bir sabah uyanıp simsiyah giyinmeye karar verir, dünyadaki her olumsuzluğa isyan eder, ertesi gün içinden bir “arabesk kralı” ya da “Barbie girl” çıkabilir.
Kendini arayan gençler bu sürecin en önemli parçası olan kendi kararlarını verebilme ve ebeveyninden ayrışma deneyimleri içinde debelenip durur. Bir yandan sonsuz özgürlüğün hayalini kurarken diğer yandan bir yetişkinin korumasını hissettiği güvenli alanlara ihtiyaç duyar. Ergenlik dönemindeki gençlerle ebeveynlerinin en çok karşı karşıya kaldığı, ebeveynin ne yapacağını şaşırdığı durumlar tam da bu anlardır.
Okumalısınız: Ergenlik dönemi beslenmesi neden önemlidir?
Ergenlik döneminin gelgitleri içinde ebeveyn olarak biz çocuklarımıza nasıl yardımcı olabiliriz?
En temel tutunacağımız nokta; ilişkimiz.
Evdeki gencimiz ile ilişkimiz sağlam, güçlü, keyifli olmazsa onları fırtınanın içinde yapayalnız bırakmış oluruz. Biz çocuklarımıza her zaman sığınabilecekleri güvenli bir liman olmazsak dev dalgalarla boğuşurken her bir darbede daha çok uzaklaşırlar.
İlişkimizi güçlendirmenin ilk adımı, iletişim. Çocuğumuzla nasıl iletişim kuruyoruz?
Kontrolcü, endişeli veya eleştirel miyiz, yoksa şefkatli, demokratik ve kararlı mıyız? Onların büyüdüğünü kabul edebiliyor muyuz? Onlara güveniyor muyuz?
Çocuklarımıza yeni deneyimler yaşayabilecekleri özgürlük alanları oluştururken aynı zamanda güvenliklerini sağlayabilirsek, onlarla ilgili kararlar alırken fikirlerini sorabilirsek daha demokratik bir ilişki kurabiliriz. Giyimi, saçı, tarzını eleştirmek yerine, bu alanlarda kendi zevkimizi onlara dayatmak yerine sadece kendi aile değerlerimizi dile getirirsek daha çok iş birliğine çekebiliriz.
İlgi alanlarını küçümsemek, değersiz ve anlamsız bulmak yerine onlarla aynı müziğe kulak verebilirsek, izledikleri dizileri merak ederek birlikte izlemeye ve onlar için anlamını duygusunu hissetmeye çalışırsak iletişimimizi devam ettirebiliriz.
Bir yere gitmek istediğinde eğer çocuğumuz için endişeleniyorsak onlara “sana güveniyorum ama çevreye güvenmiyorum” demek yerine “orada seni rahatsız hissettirecek en ufak bir durum olursa, kendini güvende hissetmezsen, işler kontrolden çıkıyor gibi hissedersen beni arayabilirsin” diyerek yardım etmeye hazır olduğunuz ve onu güvende tutabileceğiniz mesajını vermek çocuğunuzu korumanızı kolaylaştırır. Aksi takdirde sizden gizli saklı yapması, yalan söylemesi kaçınılmaz olur.
Ergenlik dönemi hem çocuk hem de ebeveyn için yeni bir süreç ve uyumlanmak için zamana ihtiyaç var. Bu gelişim dönemini ve çocuklarımızı nasıl algıladığımız süreci yönetebilmenin önemli bir belirleyicisi. Onları sorumsuz, saygısız, tembel olarak nitelendirmek yerine, kendi kararlarını vermeye, düşüncelerini dile getirmeye çalışan ve hata yapsalar da yeni deneyimlerden öğrenme hevesiyle yanıp tutuşan bireyler olarak görebilmek size eğlenceli, enerjik, mutlu, iş birlikçi, gönülden bağlı bir ergenlik dönemi sunabilir.
İlişkisi ve iletişimi bol ergenlikler sizinle olsun.
Okumalısınız: Ergenlik dönemi ile başa çıkmada ebeveynlere öneriler
Ergenlik dönemi ve dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili dilerseniz forum sayfamızda tecrübeli annelerimizden destek alabilirsiniz! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!
