Migren kendini 4-72 saat süren ataklarla gösteren idiopatik (sebebi tam olarak bilinmeyen), yineleyici bir baş ağrısı bozukluğudur. Migren patogenezinde beyindeki serotonin ve nitrik oksit adlı maddeler sorumlu tutulmaktadır. Migren ağrısı beyindeki damarların vazodilatasyonu (genişlemesi) ile ilişkilidir. Migrenin toplumda görülme sıklığı kadınlarda %16, erkeklerde %5’tir. Çocukluk çağı migreni ise kız ve erkeklerde eşit oranda görülür.
Migren belirtisi nasıl olur?
Migren baş ağrısının tipik özellikleri şunlardır;
1)Tek taraflı yerleşim (%60-70)
2)Zonklayıcı
3)Orta-ağır şiddette
4)Fizik aktivite ile kötüleşme
5)Bulantı (kusma)
Fotofobi-fonofobi (ışık ve sesten rahatsız olma)
Her bir migren atağı zamansal olarak dört döneme ayrılır ve bu dört dönem toplamda 1 haftadan uzun sürebilir. Bu dönemler;
1)Prodrom dönemi (iştah artışı, yorgunluk, kas ağrıları, vücutta ödem, odaklanma güçlüğü)
2)Aura (%10-30)
3)Baş ağrısı dönemi (sıklıkla 24-48 saat)
4)Rezolüsyon / Çözülme (iştahsızlık, yorgunluk, sersemlik, sık idrara çıkma)
Migren aurası her migren hastasında görülmez ancak migren teşhisi yönünden oldukça anlamlı belirtilerdir. Migren aurası; 15-20 dak içinde aşamalı gelişen ve tipik olarak 20-30 dak. süren fokal nörolojik semptomlardır. Aura semptomlarının bitişi ile baş ağrısının başlangıcı arasında en fazla 1 saat vardır. Aura en sık görseldir (yarım görme alanında parlak zigzaglar ve görme alanı defekti). Aura nadiren duyusaldır (tek kolda ve yüzün bir yarısında aşamalı gelişen uyuşma, karıncalanma)
Migren tipik olarak çocukluk ve ergenlik sırasında başlar. İlk atağın 50 yaşından sonra geçirilmesi beklenmez. Çocukluk çağındaki migren atakları baş ağrısının dışında baş dönmesi, sebebi bulunamayan karın ağrısı ve bulantı nöbetleri şeklinde kendini gösterebilir. Hatta sebebi bulunmayan bu ağrı ve kusma atakları çoğu defa hatalı bir şekilde psikolojik olarak yorumlanabilir.
Migren ağrılarını tetikleyen bazı faktörler vardır. Bunlar:
1)Yetersiz beslenme
2)Spesifik gıdalar (peynir,çikolata, alkol, nitrit içeren hazır gıdalar)
3)Uykusuzluk veya aşırı uyku
4)Baş boyun ağrıları
5)Aşırı efor / egzersiz / seyahat
6)İklim değişikliği (lodos)
7)Parlak ışık ve güçlü kokular
8)Menstrüasyon
9)Oral kontraseptifler (doğum kontrol ilaçları)
10)Gebelik (özellikle ilk trimester)
Migren tanısı anamnez (hastayı dinlemek) ve nörolojik muayene ile konulur. Tetkikler yalnızca baş ağrısının ikincil nedenlerini dışlamak için kullanılır. Çoğu zaman beyin MR’ı çekmek gereksizdir.
Migren tedavisi akut ağrı tedavisi ve ağrı ataklarının önlenmesini amaçlayan profilaktik tedavi şeklinde iki aşamadan oluşur. Akut ağrı tedavisinde basit ağrı kesiciler, bulantı kesiciler ve triptan türevi dediğimiz migrene özel ağrı kesiciler kullanılır. Profilaktik yani koruyucu tedavinin temelini migreni tetikleyen faktörlerden kaçınma oluşturur Profilaktik tedavinin ilaç kısmında ise beta bloker, kalsiyum kanal blokeri, antidepresan ve antiepileptik türü ilaçlar yer alır.
Gebelik ve emzirme döneminde ise migren tedavisi parasetamol türevi basit ağrı kesiciler ve metoklopramid türevi bulantı kesiciler ile sınırlıdır.
Migren tedavisinde son yıllarda kliniğimizde de uyguladığımız botoks tedavisi, mezoterapi ve akupunktur gibi alternatif tedavi yöntemleri ile başarılı sonuçlar alınmakta ve ilaç tedavisinden fayda görmeyen hastalara umut kaynağı olmaktadır.
