Yazı İçeriği
HPV aşısı nedir, kimlere yapılır? HPV aşısı tipleri nelerdir? Çocuklara HPV aşısı ne zaman yapılabilir? Erkek çocuklara da HPV aşısı yaptırmak gerekir mi? HPV aşısının yan etkileri var mı? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Zeynep İbişoğlu Baştan HPV aşıları hakkında merak edilenleri yazdı!…
HPV aşısı nedir, kimlere yapılır?
Dünyada kadınlar arasında meme kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanser tipi serviks kanseridir. Her yıl yaklaşık 500.000 kadın serviks kanseri tanısı almakta, bunlardan 250.000’i bu nedenle ölmektedir.
Serviks kanserinin en önemli risk faktörlerinden biri insan papilloma virüs (HPV) enfeksiyonudur. Servikal kanserlerin %70’ine neden olan HPV tip 16 ve 18 yüksek riskli, HPV tip 6 ve 11 ise düşük riskli suşlar olarak bilinmektedir.
Serviks kanseri ile HPV enfeksiyonu arasında güçlü bir ilişki olması araştırmacıları HPV enfeksiyonuna karşı aşı geliştirmeye yöneltmiştir.
Aşılama, HPV enfeksiyonunun ve buna bağlı hastalıkların önlenmesinde en etkili yöntemdir.
HPV aşılamasının önerildiği yaş aralığı içinde 9-18 yaş arasında olanların izlemleri çocuk hekimleri tarafından yapılmaktadır. Hekimlerin önerisinin, ailelerin aşılama kararını etkileyen en önemli etken olduğu belirtilmiştir. Çocuk hekimlerinin ailelere aşıyı yönlendirmesi koruyucu hekimlik adına önemli rol oynamaktadır.
Aşılamada kilit rol oynayan, hekimlerin aşı hakkında doğru ve yeterli bilgi sahibi olmaları ve aşıyı hastalarına önermeleridir.
Yapılan bazı çalışmalarda, Türkiye’deki HPV aşılama oranının düşük olmasına dair en sık neden aşının çocuk hekimleri tarafından yeteri kadar önerilmemesi ve ulusal aşı takviminde yer almaması olarak saptanmış ve bunu aşının pahalı olması izlemiştir.
HPV için çocukluk çağında yapılan aşılama, ileride hayat kurtaracaktır.
HPV aşısı tipleri nelerdir?
HPV için üç aşı tipi geliştirilmiştir
1) Gardasil 4 (kuadrivalan aşı); HPV tip 6, HPV tip 11, HPV tip 16, HPV tip 18’e karşı geliştirilmiş aşılardır.
2) Gardasil 9 (nanovalan); HPV tip 6, HPV tip 11, HPV tip 16, HPV tip 18, HPV tip 31, HPV tip 33, HPV tip 45, HPV tip 52 ve HPV tip 58’e karşı geliştirilmiş aşılardır. (Türkiye’de yok)
3) Cervarix (bivalan aşı); HPV tip 16 ve HPV tip 18’e karşı geliştirilmiş aşılardır.
HPV aşısı yan etkisi var mıdır?
HPV aşısının en sık görülen yan etkisi çocukluk çağı aşılarında olduğu gibi hafif ateş, kısa süreli baş ağrısı, bulantı-kusma, aşı yerinde oluşan kızarıklık, hafif şişlik ve ağrıdır. Yapılan çalışmalarda HPV aşısının herhangi bir ciddi yan etkisi gözlenmemiştir. Bu özellikleriyle HPV aşısı zararsız ve oldukça güvenli bir aşıdır.
HPV aşısı nasıl uygulanır?
9 yaşından itibaren kız ve erkeklere HPV aşısı yapılabilir.
9-14 (14 yaş dahil ) yaş arası 2 doz HPV aşısı tavsiye edilir.
14-26 (26 yaş dahil ) yaş arası ise 3 doz HPV aşısı önerilmektedir.
HPV aşısı ilk doz sırasında kişi 9 – 14 yaş arasındaysa ( 14 yaş dahil)
İlk doz HPV aşısı: Belirlenen bir tarihte
İkinci doz HPV aşısı: İlk HPV enjeksiyonundan 6 ay sonra
HPV aşısı ilk doz sırasında kişi 15-26 yaş arasındaysa ( 26 yaş dahil )
İlk doz HPV aşısı: Belirlenen bir tarihte
İkinci doz HPV aşısı: İlk HPV enjeksiyondan 2 ay sonra (İlk dozdan sonra bir aydan önce olmayacak şekilde)
Üçüncü doz HPV aşısı: İlk HPV enjeksiyondan 6 ay sonra (İkinci dozdan sonra 3 aydan önce olmayacak şekilde)
Yeni çalışmalar sonrasında 27-45 yaş aralığındaki kadınlarda da HPV aşısının bu yaş grubunda etkili olduğu ortaya koymaktadır.
