Yazı İçeriği
Bebek ve çocuklarda yüksek ateş nasıl düşürülür? Yüksek ateş kaç derecedir? Evde ateşlenen bebeğin ateşi nasıl düşürülür? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Suna Nilay Sökmen Canatar, bebeklerde ve çocuklarda ateş nasıl düşürülür konusunda Anne Bebek Kulübü okuyucularına tavsiyelerde bulundu…
Ateş nedir, nasıl düşürülür?
‘Çocuğum ateşlendi, eyvah!!! Ne yapmalıyım? Havale geçirir mi? Ilaç mı içireyim? Duşa mı sokayım? Acile mi götüreyim?’ İstisnasız her anne babanın karşılaştığı bir durumdur ve hemen her zaman endişe ve panik uyandırır. Acil servis başvurularının %30-40’ını oluşturur. Peki ateş nedir ve neden olur?
Ateş, beden ısısının günlük oynamalarının üzerine çıkmasıdır. Genellikle enfeksiyon hastalıklarında görülen bir bulgudur yani teşhis değildir. Vücudun hastalık ile mücadele ettiğini gösterir. Unutulmaması gereken nokta ateşin önemli bir vücut savunma mekanizması olduğudur.
Çocukların ateşli olup olmadığını nasıl anlarız?
Çocuğumuz bize her zamankinden daha sıcak geliyorsa eğer ateşini mutlaka ölçmeliyiz. Her çocuğun vücut sıcaklığı farklıdır ve yaş, aktivite, ortam sıcaklığı gibi faktörler ile değişkenlik gösterebilir. Ateş farklı yollarla ölçülebilir ve ölçüm yerine göre ateş sınırının değiştiğini bilmek gerekir. Koltuk altı ve kulak (timpanik) ölçümünde 38 derece, ağızdan ölçümde 38,5 derece, rektal ölçümde ise 39 derece üzeri ateş olarak kabul edilir. Cilt ölçümü (dermal ) ise sıklıkla yanlış sonuçlar verebilmektedir çünkü ortam ısısı ile direk ilişkilidir. Ayrıca yenidoğanlarda 37.5 derece üzerindeki vücut sıcaklığının 1 saat ve üzerinde seyretmesi de ateş olarak kabul edilir.
Çocuklar neden ateşlenir?
En sık neden enfeksiyon hastalıklarıdır. (grip, nezle, boğaz enfeksiyonu, kulak enfeksiyonu, ishal, idrar yolu enfeksiyonu gibi)
- Aşılamalar
- Sıvı kayıpları
- Yüksek ortam ısısı, sıcak çarpması
- İlaçlar
- Romatolojik, onkolojik hastalıklar
Panik olalım mı?
Çocuğumuz ateşli ise dikkat etmemiz gereken ateşin derecesinden ziyade çocuğumuzun genel durumudur. Basit viral enfeksiyonlar 39-40 derece ateşe sebep olabilirken ciddi bakteriyel enfeksiyonlar çok yüksek ateşlere sebep olmayabilir. Özellikle de 5 yaş üzerindeki çocuklarda, eğer çocuğumuz uyanık ve aktifse, oyun oynuyorsa, yiyip içebiliyorsa, rahat uyuyorsa, nefes alıp vermesi normalse korkmamıza gerek yok.
Evde neler yapabiliriz?
Çocukların ateşinin düşürülmesi enfeksiyonu tedavi etmez. Sadece daha rahat olmalarını sağlar. Ateş düşürücü ilaçları kullanmadan önce çocuğunuz kendini çok kötü hissetmiyorsa ılık duş aldırabilirsiniz. Daha ince kıyafetler giydirilebilir ve bulunduğu ortamın havalandırılması sağlayabilirsiniz. Ateşli çocukların sıvı alımı mutlaka arttırılmalıdır. Bebekleri daha sık emzirmemiz, 6 aydan büyük olanlarda ise daha sık su içirmeye çalışmamız gerekmektedir. Bu önlemler ile gerilemeyen ateşi olan çocuklara yada ateşli havale riski olan (yani 5ay-5yaş arasındaki) çocuklara ateş düşürücü ilaçlar verilmelidir. Ilk tercih edilmesi gereken parasetamol grubu ilaçlar olmalıdır. Diğer ateş düşürücü şurupları doktorunuzun uygun bulduğu şekilde kullanmanız gerekir.
Hangi durumda doktora başvurulmalı?
- Bebek ve çocuklarda 39-40derecenin üzerinde görülüyorsa,
- Özellikle 0-3 ay arası bebeklerde ateş varsa,
- Ağlama, inleme ve dokunulduğunda huzursuzlanma varsa,
- Ememiyorsa ya da hiçbir şey yemek istemiyorsa,
- Ateşin yanında uyku eğilimi varsa,
- Bilinç değişiklikleri gözlemliyorsanız,
- Ciltte mor döküntüler oluşuyorsa,
- Zor nefes alıp verme başlıyorsa,
- Yutkunma güçlüğü çekiyorsa,
- Daha önce “havale” geçirmiş ise,
- Genel görünümünde kötülük varsa,
- Devamlı kusma, diyare (ishal) oluyorsa,
- Ateş 3 günden uzun sürmüşse hiç beklemeden h doktorunuza başvurun.
Bilmemiz gerekenler!!!
– Soğuk duş aldırmak ateşi düşürmez.
-Alkol veya sirke ile silmek ateşi düşürmez.
-Kıyafetleri inceltmek üşümesine sebep olmaz.
-Sadece çok yüksek derecelerde (39-40derece) değil düşük derecelerde de (37,5-38derece) ateşli havale görülebilir. Önemli olan daha önce havale geçirip geçirmediği yada anne babada çocukken geçirilmiş havale öyküsünün varlığıdır.
Kısaca ateşin tek başına varlığı yerine ateşin sebebinin, çocuğun yaşı ve genel durumunun, ateşli havale öyküsü varlığının değerlendirilmesi gerekir. Amaç ateşin düşürülmesi değil, sebebin tedavi edilmesi olmalıdır. Ayrıca her ateş düşürülmek zorunda değildir. Unutmayalım ki ateş esasında vücudun savunma mekanizmasıdır.
