Yeni doğan bebekler günde kaç saat uyur? 

Yenidoğan bebekler günde yaklaşık 16-17 saat uyur. Bebekler büyüdükçe uykuya gereksinimleri azalacaktır. Her bebeğin farklı uyku gereksinimleri olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle her bebek için geçerli tek bir sihirli formül yoktur. 

Sağlıklı bir uyku büyüme, bağışıklık sistemi, beyin işlevlerinin düzenlenmesi ve enerji için gereklidir. Özellikle beyin gelişiminin kritik olduğu çocukluk yaş grubunda iyi bir uyku düzeni çocuğun büyüme ve gelişmesi üzerine olumlu etkiler yapar. 

Yeni doğan bebeklerde uyku saatleri nasıl olmalı? Uyku düzeni nasıl sağlanır? 

Annelerin en sık yakınmalarından birisi de bebeklerindeki uyku düzeni bozukluğudur. Uyku düzeni bebekler arasında farklılık gösterse de bebeklerin ilk 3 ayda günde 14-17 saat uyumasını bekleriz. Eğer bu dönemde 11 saatten daha az veya 19 saatten daha fazla uyuyorsa bir sorunu olabilir, doktor değerlendirmesi gerekir.

Yeni doğan bebeklerde gece uyku düzeni nasıl olmalı? 

Yenidoğan döneminde geceleri sık uyanan bebeklerde zamanla gece uyanma sıklığı 3-4. Aydan itibaren giderek azalır. Bebeklerin %90’ı 4. Aydan itibaren gece 6-8 saat uyur.

Yenidoğan döneminde anne ile tensel temas (kanguru bakımı), bebek masajı, uyku zamanı gürültünün azaltılması sağlıklı bir uyku düzeni oluşturmak için yararlıdır. Bebeğin doğumdan sonra gece-gündüz ritmini yakalamasına yardımcı olmak için geceleri daha loş aydınlatmaya geçilmesi gece uykularının uzamasına yardımcı olur.

Anne sütü ile beslenme de tüm beyin işlevlerinde olduğu gibi uyku düzeni üzerine de olumlu düzenleyici etki yapar. Anne sütü içeriği gece ve gündüz farklılık gösterir. Gece bebeğin daha iyi ve kaliteli uyumasına yardım eder.

Bebeği gece uyusun diye gündüz uyutmamak doğru mu? 

Gündüz uyku süreleri bebekler arasında farklılık gösterir ve 1-3 saat arasında değişir. Gece uykusunun daha uzun sağlamak için gündüz uyutmayalım diye düşünmek yanlıştır. Aksine aşırı yorulan bebeklerin uykuya dalması daha zor olur. 

Bebeklerin uyudukları oda çok sıcak veya çok soğuk olmamalıdır. Oda sıcaklığının gece 20-22 derece olması yeterlidir.

Yeni doğan bebeklerde uyku rutini nasıl oluşturulur?

Yeni doğan bebeklerde uyku rutini nasıl oluşturulur? 

Uykudan önce ılık banyo, masaj vb aktivitelerle bir uyku rutini oluşturmak hem uykuya geçişi kolaylaştırır hem de uyku düzeninin sağlar. 

Geceleri ışığın azaltılması, bebeğin emme veya bez değiştirme gibi ihtiyaçları sırasında da parlak ışık kullanılmaması, oyun oynanmaması bebeğin bir süre sonra gece-gündüz farkını öğretecektir.

Yapılan çalışmalarda, gece uyanmaları sırasında babaların da anneye destek olup bebekle ilgilenmesi aile içi güven, dayanışma ve sevginin artmasına ve bu huzurlu ortamdan bebeğin etkilenip daha iyi uyumasına neden olduğu gösterilmiştir. 

Annlerin dinlendikleri vakitler genelde bebeklerinin uyuduğu vakitlerdir. Uykusuz bebek anneleri dinlenemedikleri zaman lohusalık dönemleri de zor geçebilir. Bebeklerde uyku alışkanlığı kazandırmak bu sebeple önemlidir. Bebeğiniz için uyku eğitimi, uyku düzeni ve uyku arkadaşı gibi içerikleri okumanızı tavsiye ederiz. Sağlıklı bebekler için sağlıklı bir uyku olmazsa olmazlardandır.

Okumalısınız:  Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir?

Okumalısınız: Uykusuz bebekler nasıl uyutulur? Anneler için uyumayan bebekle baş etme yolları!..

Okumalısınız: Uyku eğitimleri çöpe atılsın mı?

Okumalısınız: Güvenli Uyku İçin Doğru “Uyku Arkadaş”ını Seçin!

Okumalısınız: Çocuklar için uyku arkadaşı güvenli mi?

Okumalısınız: Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir?

Anneler burada buluşuyor! Siz de aklınıza takılanları, merak ettiklerinizi veya öğrenmek istediklerinizi bize Forum Anne Bebek Kulübü üzerinden yazabilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!

The post Yeni doğan bebeklerde uyku düzeni nasıl olmalı? first appeared on Anne Bebek Kulübü.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet Özcan

Sizi tanıyabilir miyiz?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanıyım. Evliyim ve 3 oğlum var. İzmir Bornova’da doğup büyüdüm. İlköğretimi İzmir’de tamamladıktan sonra Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdim ve İzmir’den Pediatri ihtisas eğitimim için ayrıldım. Kayseri Erciyes Üniversitesi’nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlığı eğitimimi tamamladıktan sonra özel hastanelerde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olarak çalışmaya başladım, Medicalpark Batman Hastanesi’nde Çocuk Doktorluğu görevime devam etmekteyim.

Uyku eğitimi almaya nasıl karar verdiniz? 

Hem Çocuk doktoru hem de sertifikalı uyku eğitmenisiniz. Uyku eğitimi almaya nasıl karar verdiniz? 

Birçok uyku danışmanı, kendi çocuğu ile ilgili uyku problemlerine çözüm ararken uyku danışmanlığına yönelmiş olan annelerdir. Benimse bebek ve çocuklarda uyku problemlerine ilgim şöyle başladı; Yaklaşık 20 yıllık meslek hayatımda işim gereği devamlı annelerle beraberim. Onların bebek ve çocuklarını uyutma konusundaki çaresizliklerine bizzat şahit oluyorum, polikliniğime çeşitli şikayetler ile gelen hastaların özellikle bir kısmında uyku problemleri ya primer şikayet olarak ifade edilmekte yada diğer problemleri arttıran bir öğe olarak karşıma çıkmakta idi. Doğrusu yıllardır bebek ve çocuklarla ilgilenmekte ve tedavilerini düzenlemekte olduğum halde; iş uyku problemlerine gelince annelere çokta yardımcı olamadığımı farkettim ve “uyku ilaçları vermeden yapabileceğim bir şeyler olmalı, bebek ve çocuklara uyku problemlerine ilaçsız nasıl yardımcı olabilirim ?” sorusuna cevap aramaya başladım. 

Birçok uyku danışmanının blog ve instagram sayfasını inceledim ve kafam daha çok karıştı. Bende profesyonel uyku danışmanı olabilmek amacı ile Türkiye’deki uyku danışmanları ile görüşmeler yapmaya başladım. Çok sayıda uyku danışmanı ile görüştükten sonra International Parenting and Health Institute kurumu ve Türkiye Uyku Koçu Eğitmeni @uyuyanbebekler Güliz Gülsever Özsaruhan ile tanışma fırsatım oldu. Güliz hanımın hem konudaki derinliği, pediatri literatürüne hakimiyeti, hemde kurumun eğitim doktrininin benim hasta takip ve tedavi yaklaşımıma çok benzemesi nedeniyle, eğitim alabilmek için kayıt yaptım ve yaklaşık 1 yıl süren eğitimim ve staj vakalarımı tamamlayarak sertifikamı aldım. 

Halen Medicalpark Batman Hastanesi’nde çocuk doktoru olarak çalışmaya devam etmekte ve ayrıca profesyonel uyku danışmanlığı yapmaktayım. Gündüz müsait olduğum vakitlerde uyku danışanlarıma whatsapp ile destek veriyor, akşam ise günlük görüşmelerle uyku günlüklerini analiz ederek sorunlara çözümler üretiyorum. 

İnsanlar için uyku neden önemlidir ? 

Kaliteli ve yeterli bir uyku sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır. Vücudumuzun şarj olması için vazgeçilmez bir öneme sahiptir uyku. Her 3 kişiden 1’i hayatlarının bir evresinde uykusuzluk çekmekte oldukları biliniyor. İsviçre’de yapılan bir araştırmada 3 yaşına gelmiş çocukların %22’si; 4 yaşına gelmiş çocukların %50 si haftada 1 gece uyku problemi yaşamaktadır. 2011 yılında yapılan bir araştırmada evlilik problemleri ile çocukların uyku problemleri arasında önemli ilişki saptanmıştır. 

Uyku sanıldığı gibi pasif bir dinlenme hali değil, tam tersine vücut ve beynimiz devamlı bir tazelenme içinde olmaktadır. Akşam 22.00-02.00 arası fiziki yenilenme; 02.00 -07.00 arası zihinsel yenilenme oluşur. Uyku sayesinde stresimiz azalır, hafızamız güçlenir. Uyku kilomuzu kontrol altında tutmamıza yardımcıdır, yeterli ve kaliteli uyku insülin direncini azaltıp, metabolizmayı hızlandırarak kilo verilmesine destek olur. Bağışıklık sistemimizi güçlendirerek vücudun onarma mekanizmalarını destekler. Büyüme hormonları uykuda ve özellikle gece salgılandığı için özellikle gelişim çağındaki bebek ve çocuklarımızın yetişkin bireylere göre kaliteli uykulara daha fazla ihtiyacı vardır. 

Yetersiz uyku ise bağışıklık sistemini düşürür, açlık hissini tetikler, hafızayı, konsantrasyonu, motivasyonu, odaklanmayı negatif yönde etkiler. Kalp rahatsızlıkları, ülseri tetikler, Ruh halinizi bozar. Tümör büyümesini hızlandırır. 

Yetersiz uyku bebek ve çocuklarda dikkatsizlik, odaklanamama, adaptasyon problemleri, asabiyet, anne–babaya yapışıklık, bağımsız olmak istememe, öğrenme güçlüğü, öfke krizleri, beslenme problemleri, iştahsızlık hatta uzun dönemde büyüme geriliği dahi yapabilir. 

Yetersiz uyku erkeklere oranla kadınlar için daha tehlikelidir. Menapoz, hamilelik gibi durumlarda oluşan bazı hormonal ve fiziki durumlar nedenıyle uyku problemleri kadınları daha fazla etkileyebilmektedir. Kadınlar yetersiz uyku nedeniyle kalp ve damar hastalıkları konusunda daha yüksek risk taşır. Ayrıca yaşadıkları uykusuzluk nedeniyle psikolojik sıkıntı, depresyon ve öfkeye karşı daha yatkındırlar.

– Bebek odalarında sarı renk tercih etmeyin –

Kaliteli bir uyku için bebek odası veya çocuk odası nasıl tasarlanmalı?

Bebeğimiz için en uygun fiziksel uyuma koşulları nedir?

Kaliteli uyku ortamı, bebeğin gündüz ve gece uyku saatinde kendi yatağında, sessiz ve karanlık bir ortamda uyumasıdır. Tabi ki de dışarı çıktığınızda arabada da uyuyakalacak, pusetinde de uyuyacak; belki minik bebeklerimiz elbette arada sırada anne göğsünüzde uyuyakalacak. Bu uykuların kalitesi yatağında karanlık ve sessiz bir ortamdaki gibi olmayabilir. Özellikle evde olduğunuz zamanlarda salonda, aydınlıkta, gürültüde uyutmak yerine kaliteli uyku ortamlarını kullanmak önemlidir. Türkiye’de bebek odaları ve yatakları fazla süslü seçiliyor ve hazırlanıyor. Bebeğin uyku ortamı bebeği uyarmamalı odası, huzur vermeli. Odalarda sarı renk kesinlikle önerilmiyor, beyaz veya mavi tercih edilebilir renkler. 

Aldığımız beşiklerde yatağın mat kısmı alçaltılabiliyor olması önemli; bu bebeklerin hem kendi isteklerine bağlı olarak yataklarından çıkmasını engellemek için hemde beşikten düşme riskini minimalize etmek için önemlidir. Beşiğin anneye ve kapıya bakan yatak koruyucuları çıkartılmalı ki, bebek stres altında olduğunda ayağa kalkma ihtiyacı olmadan anneyi veya kapıyı görebilsin. Özellikle uyku düzenini değiştirmeye çalıştığımız ilk dönemde bebek anne babayı görebilmeli. Perdelerin arasından gün ışığı girmeyecek şekilde olmasını öneriyoruz, cama koyu renk kapatıcılar yapıştırılabilir veya blackout perdeler tercih edilebilir. Montesorri tarzı yataklar önermiyoruz veya tercih edecek aileler olursa kapı kısmı kapalı tutulabilir. Amerikan Pediatri Akademisi’nde 2,5-3 yaşına kadar bebeklerin çıkamıyacakları yataklarda yatırılması gerektiğini önermektedir. Parmaklıklar yükseltilebilir olmalı ki bebeğin düşme riski olmasın. Beşik perdelerden uzakta olmalı, bebekler perdeleri çekmeyi severler. Beşik içinde oyuncak olmamalı. Odanın temiz kokması, temiz olması, sessiz, karanlık (melatonin karanlıkta salgılanır). Sigara içilmeyen ev ortamı olmalı. Yatak şiltesi orta sertlikte olmalı. Yatak Pencere- kalorifer kenarına yerleştirilmemeli (sıcak-soğuk gelmesin diye). 

Bebekler sıcak ortamlarda uyumakta zorlanırlar. Oda sıcaklığı 21-22 derecelerde olmalı aslında, fakat anneler özelliklede bu salgınların arttığı kış aylarında endişelebiliyorlar. En azından şöyle diyelim; oda ısısı 23 dereceyi geçmesin. 

Uykusuz bebekler nasıl uyutulur?

Beyaz gürültü kolik bebeklerde uyku sorununa çözüm sağlar mı? Uyumakta zorluk çeken ve gaz sancısı olan bebekler için ne yapabiliriz?

Beyaz gürültü özellikle son dönemlerde anne babaların bebeklerini sakinleştirmek ve uyutmak için oldukça sık başvurduğu yöntemlerden birisidir. Anne karnında 9 ay boyunca duyduğu seslere benzer olduğu için bebek beyaz gürültü ile kendini güvende hisseder. 

Bebeklerin rahatça uykuya dalmalarını sağlayan ve anne karnındaki ses ortamını yaşatan seslere beyaz gürültü (White noise) adı verilmektedir. Birçok ses sayesinde bebeklerde tek sese odaklanma isteği azalır, uykuya dalma kolaylaşır, anne karnındaki güvenli ortamı sağlama hissi verir. Bebeği huzursuz edecek dış ortam seslerini bir manada maskeleyerek fayda sağlar. Anne karnında iken bebeğin duymaya alıştığı kalp sesi, barsak ve mideden yansıyan sesler, doğum sonrası birden ortadan kaybolur. Oysa ki bebek aylarca bu sesler ile kendini güvende ve huzurlu hissetmiştir. Genelde yapılan bir yanlışta şudur ki bebekler sessiz ortamlarda uyutulmaya çalışılmaktadır. Oysa ki ilk ayda bebeğimize gece-gündüz ayrımını öğretebilmek içinde gündüz uykularında “günlük seslerin içerisinde bebeklerinizi uyutun” diyoruz. Yine uykular sırasında hatta infantil kolik -gaz sancısı – olan bebeklerimizde beyaz gürültüyü rahatlıkla kullanarak bebeğimizi sakınleştirebiliriz. 

Yenidoğan döneminden itibaren beyaz gürültünün kullanılması başlanabilir, ilerleyen aylarda beyaz gürültü şekli tarzı ve ihtiyacı değişebilir. Yani yenidoğan döneminde kalp sesleri gibi anne karnı ortamını anımsatan sesler kullanılabildiği gibi, 5-6 aylardan sonra ninni sesi veya yağmur sesi vs gibi değişiklik gösterebilir. Beyaz gürültüde bir tür destekli uykular oluşmakta fakat diğer destekler gibi zararlı değildir. İsteğe bağlı olarak azaltılarak kesilebilir. Bu süreçte telefonun bebeğin yatağından uzak olması, uçak modunda çalıştırılıyor olması, ses yüksekliğinin 55-60 desibeli geçmemesi gerekir.

Bebeklerde güvenli uyku için nelere dikkat edilmelidir?

Dr. Harvey Karp bebeklerin dünyaya geldikten sonraki ilk 3 aylık dönemi “4. Trimestır” olarak adlandırmakta ve henüz bebeğin dünyaya gelmeye hazır olmadığını iddia ederek bebeğe anne karnındaki ortamının sunulması ile daha huzurlu olacağını söylemektedir. Harvey Karp önerilerini 5S olarak toparlamıştır. Kundak yaparsak el kol hareketlerini kontrol edemeyerek kendini uyandırabilen bebeklerin uyanmaları engellenebilir. Ayrıca sarmalanmışlık hissi vermesi nedeniyle anne rahminde aylardır alışık olduğu ortamı hissettireceği için bebeğe güven veren bir unsur olacaktır. Kucağımızda tutarken bebeği sırtüstü olacak şekilde tutarsak moro refleksi nedeni ile düşme endişesi korkusu yaşayabilir; eğer kolumuza yüzüstü ve hafifi yan yatıırırsak düşme refleksine karşı rahatlamış olur. Bir yandan da kulağına Şşşşşşşşşş Şşşşşşşş sesi verebiliriz. Bu ses ona anne karnındaki gürültülü ortamı hatırlatacağı için sakinleştirebilir. Eğer sakinleşmez ise aynı anda hafifçe ona dokunarak “pat pat, pat pat” yapabiliriz. Uyku literatüründe buna “Şşş- pat tekniği” denmekte. Bebeğe zarar vermeyen davranışsal yöntemlerden biridir ve küçük bebekleri hem uyutmakta hem de sakinleştirmekte oldukça etkilidir.

Bütün saydığımız yöntemlere rağmen rahatlamayan bebeklere hafif salınım yapılabilir, kesinlikle bebekler hızlı şekilde sallanmamalıdır. Beyin sarsıntısı yapabileceği için çok nazik salınımlar yapılmalıdır. Yine rahatlamadı ise bebeğimizi emzirebiliriz. Emzirmek bebeğimizi tanımanın onunla güvenli bir ilişki kurmanın ilk ve en güzel yollarından birisidir.

Bebekler için uyku arkadaşı faydalı mı? Uyku arkadaşı nasıl olmalı? 

Anne bebek arasında güven bağının kurulmasındaki yardımcı faktörlerden biridir uyku arkadaşı, veya güven bağı oyuncağı. Uyku arkadaşları, bebekler annesini göremediği zamanlarda kendini sakinleştirmesine yardımcı olan, uykuya dalarken destek olan, uyandığında yine kendini güvende hissetmesine yardımcı olan oyuncaklardır. “Güven bağı oyuncağı” sadece uyku için değil, sakinleşmeye ihtiyaç duyulan zamanlarda da kurtarıcı bir hal alabilir. Bu oyuncaklar çok sık yıkanmamalıdır, çünkü bebekler zannedilenden daha zekidirler ve oyuncaklardaki yıpranmayı deterjan kokusunu hissederler. 

Beşiğinin içine birkaç pelüş oyuncak, minik bir tülbent, hayvan veya örtü koyabilirsiniz. İçlerinden birine ilgi duyacaktır. Bebek eğer annenin parmakları veya saçı ile uyuyorsa yine oyuncak bir hayvanın yumuşak boynuzlarını tutması denenebilir. Uyku arkadaşı, ses çıkarmayan, ışıksız olmasına ve koparıp yutabileceği göz gibi küçük parçalarının olmamasına dikkat edilmeli, yüzünü örtüp nefes almasını engellememeli. Bebeğin kabullenebilmesi için emzirirken yada biberon ile beslerken uyku arkadaşını bebek ile anne arasında kalabilir, hatta anne uyku arkadaşını iç çamaşırında biraz tutabilir ki annenin kokusu oyuncağa sinsin.

Bebekler annenin kokusunu çok iyi bilirler. Cee-ee gibi oyunlara uyku arkadaşı dahil edilebilir. Bu oyuncağa anne ve babanın da olumlu hislerle bakmaları, sevmeleri okşamaları bebeği daha iyi hissettirerek kabullenmesine fayda sağlar. Fakat bu tarz uyarıcı oyunlar rutinler içinde olmamalı ki bebek için uyarıcı olmasın. Uykuya geçişini zorlaştırabilir. 

Ani Bebek Ölümü Sendromu konusunda bilgi verebilir misiniz?

Daha önce medyada uyurken kusmuğuyla boğulan bebeklerle ilgili haberler okuduk. Doğru yatırılmayan bebekler boğulup ölebilir. Bu konuda hangi önlemleri almak gerekir? Bebeklerimizin güvenli bir şekilde uyuması için nelere dikkat etmeliyiz? Uyku güvenliği için önerileriniz nelerdir? 

Çok haklısınız, bu kritik önemde bir konu. Bazı annelerde bebeklerinin yüzüstü yatırarak uyutmakta olduklarını çok sıklıkla olmasa da polikliniğimde duymaktayım. Bir realiteyi ben hastalarıma hatırlattığım gibi sizin aracılığınız ile yine röportaj vesilesi ile konuya değinmekte bende ciddi fayda görüyorum. 

Bebek uykusu söz konusu olduğunda birinci önceliğimiz GÜVENLİK tir… 

Ani Bebek Ölüm Sendromu bir masal veya şehir efsanesi değildir. Ne yazık ki acil nöbetlerim sırasında, az sayılamayacak sayıda acı tecrübe ile karşılaşmış aileler gördüm. Özellikle ilk 6 ayda bebekler beşikte, bebek karyolasında veya yatak yanı karyolasında uyumalıdır. Ebeveyn yatağında anne baba ile birlikte uyumamalıdır. Bunu uygun bulmayan ve doğal ebeveyn tarzını benimseyen annelerin, uyku öncesi güvenlik koşullarını çok iyi irdelemelerini öneriyorum.

Bebekleri yüzüstü yatıralım mı peki ?! 

Çok az bir hasta grubunun yüzüstü yatırılmasını öneriyoruz,; örneğin belinde kese ile doğan bebekler (meningomiyelosel) elbette sırtüstü yatamazlar, çünkü yatarsa keseleri patlar. Bu bebekler zaten doğar doğmaz yoğun bakımda takibe alınarak yüzüstü yatış şeklinde takip edilir ve ameliyat ile kese ve belindeki açıklık düzeltilip yara iyileştikten sonra sırtüstü yatabilirler. Fakat bu süreçte yoğun bakımda ve monitörize şekilde izlenmektedirler. 

Yine Pierr-Robin Sendromu denilen ve nadir görülen bir hasta grubundan da dilin geriye kaçma riski nedeniyle bu bebeklerin yaklaşık 1/3’ü evde solunum durması yaşayarak vefat etmektedirler. Bu ve benzeri bebeklerde prone pozisyon dediğimiz yüzüstü yatma pozisyonu verilerek ve özel beşikler kullanılarak; hatta evde, hastanede uyuturken parmaktan oksijen düzeyini ölçerek yakın takip edilmekte, yüzüstü yatmalarına izin verilmekte ve kalıcı tedavi sağlanana kadar bu hastalara dilin geriye kaçmasını önleyebilmek amaçlı dil dudağa dikilmekte veya gırtlağa delik açma gibi işlemler uygulanmaktadır. Anlaşıldığı gibi bu bebekler doğuştan ciddi sağlık problemleri olan ve çok nadir görülen bir hasta grubudur (Yaklaşık 30.000 doğumda bir görülmekte). 

Ani bebek ölümü (Beşik ölümü), bir yaşından küçük ve hiçbir sağlık sorunu olmayan bir bebeğin nedeni açıklanamayan ölümüdür. “Ani Bebek Ölümü Sendromu” (Sudden Infant Death) olarak adlandırılmıştır. Beşik ölümü olarak da adlandırılan ani bebek ölümleri 1 yaşından küçük bebeklerde rastlanan en önemli ölüm nedenlerindendir. Amerika’da yılda halen 2500 bebek Ani Bebek Ölümü Sendromu nedeniyle hayatlarını kaybetmektedir. Bebekler beşiklerine sırt üstü yatırılmaya başlandıktan sonra oran hızlı şekilde düşmüştür. En çok 2-4 aylık bebekler arasında gözlemlenir. 

Beşik ölümlerini azaltabilecek bazı öneriler anneler yapmak istiyorum; 

Bebeklerin beşiklerine sırt ütü yatırılmaları riski azaltmaktadır. “Sırt üstü yatırılma” kampanyasından bu yana beşik ölümleri %50 oranında azalmıştır. Bebekler kısa süre bile uyutulacak olsalar her zaman onları sırt üstü yatırmak gerekir. Sadece çok az sayıda bebeğin belirli sağlık nedenlerinden dolayı (Sendrom olarak adlandırdığımız çok az bir hasta grubu) yüz üstü yatması önerilmektedir. Bebeklerin her zaman orta sertlikte olan bir şiltenin üstüne yatırılması gerekir. Bebeğin ağzını ve burnunu kapatıp nefes almasını engelleyecek hiçbir oyuncak, yastık, battaniyenin beşikte bulunmuyor olması gerekir. Bebeği çok kalın giydirmemek gerekir. Serinlik her zaman daha iyidir. Ev içerisinde yeni doğan bir bebeğe bere takılması gerekmez.

Bebeğin bulunduğu odada ve evde sigara dumanına maruz kalmak bebeklerde Ani Bebek Ölüm riskinin arttığı bilinmektedir. Bebeği en az 6 ay ebeveynleri ile aynı odada ancak farklı yatakta uyutulmasını öneriyoruz. Ebeveynler ile aynı odayı paylaşma beşik ölüm riskini düşürse de bebeğin hiçbir zaman korumasız olarak ebeveyn yatağında yatırılmaması gerekir. Emzirilen bebeklerde Beşik ölümü riski düşmektedir.

Ayrıca reflü şikayetleri belirgin olan bebeklerde, doktorların da önerisini alarak reflü yatağı kullanılabilir ve sık-az besleme şeklinde bir süre devam edilebilir. 

Anne sütü ve emzirmek, ani bebek ölüm riskinin azalmasını sağlar. Emzirme oturduktan sonra yani yaklaşık 1. Aydan sonra sadece «uyku zamanlarında» emzik verilebilir. İlk 6 ayda emzik kullanımının ani bebek ölümlerini azalttığına dair yayınlar mevcuttur. 

Ani Bebek Ölüm Riskini azalttığını savunan özel ürünler kullanmak gereksizdir. Bu özel ürünlerin Ani Bebek Ölüm Riskini azalttığına dair bir bulgu yoktur 

Bebeklerde uyku bozuklukları nedenleri nelerdir?

Uzmanlar 3T (Tablet, telefon, televizyon)’un çocuklar için uyku düşmanı olduğunu söylüyor. Bu saydığımız beyaz ekranlar bizim ve bebeğimizin uyku sağlığını nasıl etkiliyor? 

Elektromanyetik dalgalar yetişkinler için bile tehlikelidir. Bebekler için ise hayatlarını tehdit eden bir durum haline gelebilir. Bu durum bebeklerin kafatasının, ciltlerinin çok ince olması ve henüz yeterince koruyucu bariyer geliştirememiş olmasından kaynaklıdır. Bu da radyasyonun direk olarak beyinlerine etki etmesine neden olur. Birçok uzman otizm ve bazı beyin tümörü ile elektromanyetik dalgalara maruz kalma sıklığı arasında önemli ilişkiler olduğunu belirtmekteler. 

Bebekler özellikle ilk yıl inanılmaz büyürler. Düşünün ki 3,5 kg civarı doğan bir bebek 1 yılda 7 kg almaktadır. Yanı 60 kg olan bir yetişkinin 120 kg alması gibi. Aslında dehşet verici düzeyde bir hızla inanılmaz şekilde fiziksel ve psiko sosyal olarak gelişir bebeklerimiz. Bu da hücrelerinin çok hızlı şekilde çoğalması ile olmaktadır. Bölünerek çoğalan hücreler elektromanyetik dalgalara maruz kalırlarsa yeni oluşan hücreler mutasyona açık hale gelebilir. Genetiği ve formasyonu bozulan hücreler Kanser gibi birtakım hastalılara zemin hazırlayabilirler. 

Bebeklerin henüz olgunlaşmış bir bağışıklık sistemi olmadığından enfeksiyonlara zaten açıktırlar. Hastalarıma da sıklıkla söylüyorum; örneğin henüz bebeklerin bademcikleri gelişmediği için mikrobik enfeksiyonları boğazda tutup akciğerlere inmesini engelleyemezler; akciğer enfeksiyonlarına daha yatkındırlar. Onları koruyabilecek en önemli etkenlerden biri anne sütüdür. 

Elektromanyetik radyasyon dalgalarına maruz kalmak savunma sistemini zayıflatır. Ani Bebek Ölümü Sendromu için ayrıca bir risk oluşturmaktadır. Görüntülü bebek telsizlerinin bir kısmı da yine bebeğin radyasyona maruz kalmasına neden olabilir. Tv izlemek ayrıca melatonin hormonu salınımın azalttığı için doğal olarak uykuların kalitesinin azalmasına sebep olabilir. 

Biz anne-babalar her şeyi kontrol edemiyoruz fakat bebek ve çocuklarımızın elektro manyetik radyasyona maruz kalmalarını ve özelliklede uykulardan önce bu uyaranları minimuma indirme çabasında olmalıyız.

Okumalısınız: Bebeklerde ve çocuklarda uyku terörü

Uykusuz anneler tecrübelerini paylaşıyor! Bebek ve çocuklarda uyku düzeni nasıl olmalı?  Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir? Çocuklarda uyku okul başarısını nasıl etkiliyor? Öğrenmek için Anne Bebek Kulübü Forum‘u ziyaret edebilirsiniz. Kadınlar olarak birlikte güçlüyüz!

ANNE BEBEK KULÜBÜ FORUM: Tıklayın, sohbete katılın! 

Bebeklere Uyku Eğitimi ile İlgili Bilimsel Makaleler

Bebeklerde uyku düzeni tablosu – https://www.sleepfoundation.org/children-and-sleep/how-much-sleep-do-kids-need

Normal bebek uykusu nasıl olmalıdır? – https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0033294120909447

Bebeklerde uykunun fiziksel ve bilişsel gelişime etkisi – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5440010/

Antibiyotik bebeklerde uyku yapar mı? – https://www.nature.com/articles/s41398-019-0653-9

Yaşamın ilk yılında uykunun bilişsel, psikomotor ve mizaç gelişimi üzerindeki etkilerinin incelenmesi – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2768951/

Bebeklerde uyku damlası zararları – https://www.oatext.com/infant-sleep-and-the-use-of-common-remedies-a-case-report.php

Çocuk ve erişkinlerde ideal uyku süresi – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2768951/

The post Uykusuz bebekler nasıl uyutulur? Anneler için uyumayan bebekle baş etme yolları!.. first appeared on Anne Bebek Kulübü.

Yıllardır yapılan araştırmalar bebeklerde göz ardı edilemeyecek oranda uykusuzluk sorunu olduğuna işaret ediyor. Aynı sonuç ülkemiz için de geçerli; her 4 bebekten 3’ü her gün uyku sorunu yaşıyor. Dolayısıyla ailelerin de temel problemlerinden biri haline geliyor. Günlerin uzadığı, sıcaklığın arttığı, tatil planlarının başladığı bu dönemde bebeklerde uyku sorununu gelin uzman önerileriyle alt edelim!

Bebek bakımındaki tüm başarıyı alaşağı eden ve annenin yorgunluğunu artıran uykusuzluğa dair pratik ipuçlarıyla sağlıklı ve huzurlu bir yaz geçirebilirsiniz.

Banyo, masaj, pışpışlama, oyunlar, beşik, kundaklama gibi pek çok yöntemi denemiş olabilirsiniz. Ama unutmayın ki, ne yaptığınızdan çok nasıl yaptığınız önemli. Daha önemlisi, doğru ve işe yarar sandığımız birçok uygulama tam aksi sonuç verebilir. İşte bu yüzden uzman önerilerinden derlediğimiz tavsiyelere göz atmalısınız.

İlk adım: Banyo
İnsanın uykuya en hazır olduğu an kuşkusuz şöyle güzel bir banyo sonrasıdır. Aynı şey bebekler için de geçerli. Karnı doymuş bebeğinize yaptıracağınız banyo, onu uykuya hazırlayacaktır. Uzmanlar, annelere bu süreçte aceleci olmamalarını ve yavaş yavaş, zevk alarak, bebekle oynayarak bu zaman dilimini yaşamalarını tavsiye ediyor.
Öncelikle suyun soğuk ya da aşırı sıcak olmamasına özen gösterin. Sabunlamada kullandığınız sünger yumuşak olmalı. Bez tercih ediyorsanız ince pamuklu olmasına dikkat edin. Banyo yaparken onunla konuşmanız, sevginizi göstermeniz ve elbette gülümsemeniz etkili olacaktır.

Gözler kapanıyor
Bebeğiniz şimdi iyice mayıştı. Banyo sona erdiğinde onu yumuşak bir havluyla sararak kucağınıza alın. Kucak istemiyorsa yatağa yatırın ve yavaş yavaş kurulayın. Göz temasınızı koruyun. Gülümsemeye devam edin.
Kurulama sona erdiğinde masaja geçebilirsiniz. Bu onu oldukça rahatlatacak ve gevşetecektir. Giydirdikten sonra bezleyin. Yüksek emme kapasitesine sahip bir bez tercih etmenizde fayda var. İşte şimdi uykuya neredeyse hazır. Gazını kontrol edin, onu kucaklayın, öpün ve yatağına yatırın.

Kaliteli bebek uykusuna dair ipuçları…
– Gündüz uykusu bebekler için önemlidir. Ne olursa olsun gündüz uykusunu almasını sağlayın.
– Uyuduğu ortamın sessizliği çok önemlidir. Sadece evinizin değil, bebek odasının baktığı sokağın da sessiz olması önem taşır.
– Uykuya yatırmadan önce karnının doymuş ve altının temiz olduğuna olduğuna emin olun.
- Sıcakların başladığı bu mevsimde bebeğiniz uyku saatine dek iyice yorgun düşebilir. Ve yorgun bir bebeğin huysuz olabileceğini unutmayın. Bu, uykuya iyiden iyiye yaklaştığının işaretidir.
– Uyumak istemezse hemen kucağınıza alıp sallamaya başlamayın. 10 dakika kadar kendi haline bırakın.
– Müzik ve kitap bebek uykusunun destekçileridir. Uykuya dalmadan önce ona renkli sayfaları olan bir masal kitabı okuyabilirsiniz. Uykuya dalmaya başladığını gördüğünüzde ise müzikli bir oyuncağı açabilirsiniz.
– Sadece akşam değil, gündüz uykularında da karanlık bir ortam sağlamalısınız. Koyu renk perdeler tercih edin.

The post Bebeklerde uyku sorunu first appeared on Anne Bebek Kulübü.

Anne sütü ile beslenen bebekler daha sık uyanır
Yeni doğan bebekler uykuya REM evresi ile geçerler ve bebek yaklaşık üç aylık olunca erişkin döneminde olduğu gibi uykuya geçiş N-REM  evre ile gerçekleşmeye başlar. Yeni doğan bir bebeğin 16 ile 20 saat arasında uyuduğu ve uykunun gündüz ve geceye eşit dağıldığı bilinmektedir. Üç – dört saatlik uykuyu, 1-2 saatlik uyanıklık dönmeleri takip eder. Anne sütü ile beslenen bebeklerde bu döngü daha kısa olup uyku süresi daha kısadır. Bu dönemde uyku döngüleri sıklıkla açlık ve beslenme ile ilişkili olup, ışıktan daha az etkilenirler.

Bebeğin kendi kendine uykuya dalması öğrenebilir
Bebek 2-3 aylıkken uykunun büyük kısmı geceye yoğunlaşmıştır. Gündüz ise kısa uyku dönemleri (kestirme/şekerleme) yaşarlar. Gece gündüz döngüsünün oluştuğu bu dönemde bebekler herhangi bir aracıya özellikle ebeveynin yanında bulunmasına ihtiyaç duymadan kendi kendilerine uyumayı, gece uyandıklarında da tekrar kendi kendilerine uykuya dalmayı öğrenirler. BEBEĞİN KENDİ KENDİNİ SAKİNLEŞTİRİP UYKUYA DALMASI ÖĞRENİLEN BİR DAVRANIŞTIR. Bebekle aynı odada yatan ebeveynler bebeklerin bu kısa uyanıklık dönemlerine artan duyarlılık gösterip bebeğin tam uyanıklığa geçmesine neden olabilirler. Gelişimsel süreçte ebeveyn ya da uykuya geçişi sağlayan başka bir aracı olmadan kendi kendine uykuya dalma ya da uyku evrelerinin döngüsü sırasında gerçekleşen kısa uyanıklıklar sırasında uykuyu sürdürmenin öğrenilememesi çocukluk çağı davranışsal uyku sorununun gerçekleşmesine yol açabilir.

Sağlıklı bebeklerin 6 aydan sonra gece beslenmesine ihtiyacı yoktur
Gelişimsel sürece bağlı bebeğin yaşamın ikinci 6 ayında deneyimlediği ayrılık kaygısı ve yeni kazanılan motor gelişim basamakları (emekleme, ayakta durma ve yürüme gibi) nedeni ile uyku gelişiminde gerileme gözlenebilir. Gece boyu kesintisiz uyku ise 3-6 ay arasında sirkadyen sistemin olgunlaşmasıyla gerçekleşir. Bu dönemde gece yarısından sabah 5-6’ya kadar kesintisiz uyku olabilir. Bebeklerin %50’si gece boyu kesintisiz uykuyu 6 aylıkken, %90’ı ise 12 aylıkken başarmaktadır. Sağlıklı bebeklerin genellikle 6 aydan sonra gece beslenmesine ihtiyaçları yoktur.

1-3 yaş arası uyku gereksinimi yaklaşık 12-13 saat olup, çoğunlukla 18 ay civarında gündüz uyku ihtiyacı bire düşer. Bu dönemde ayrılık kaygısına bağlı gece korkuları ve kazanılan becerilere bağlı güç çatışmaları nedeni ile yatağa gitmek konusunda sorunlar başlayabilir.

Okul döneminde iyi davranışı artırmada ödüllendirme önemli
Okul öncesi dönemde uyku gereksinimi yaklaşık 11-12 saat olup, yatağa girdikten uykuya dalmaya kadar geçen süre 15-30 dk arasında değişir. Bu dönemde ebeveynlerin sınırlarını zorlama, hayal gücünün gelişmesine bağlı gece korkuları nedeni ile uyku zamanı direnciyle karşılaşılabilir. Taşınma ve anaokuluna başlama gibi streslere bağlı uyku gelişiminde gerileme gözlenebilir. Uyku zamanında yatağa gitme ve gece boyunca ebeveyn yanına gitmeden kendi yatağında uyuma gibi olumlu davranışlarının ödüllendirilmesi iyi davranışın artmasına yardımcı olacaktır.

Çocukların 4-5 yaş civarında gündüz uyku ihtiyaçlarının kalmadığı kabul edilmektedir. Okul çağındaki çocuklarda toplam uyku gereksinimi 10-11 saat olup, gündüz uyku gereksinimi beklenen bir durum olmadığından sınıfta, serviste ve evde gündüz uyuklayan bir çocuğun uyku niteliğinin değerlendirilmesi gereklidir. İlkokul çağındaki bir çocuğun sabah kendiliğinden uyanabilmesi beklenir.

Çocuklarda uyku; oda ısısı, gürültü, ışık, yatak güvenliği, uyku pozisyonu, uyku şeması, beslenme düzeni, kestirme, birlikte uyuma, ebeveyn davranışları, kültürel özellikler, bağlanma, bebeğin mizacı, annenin ruh hali, bebeğin hastalık durumu ve ilaç kullanımı gibi pek çok faktörden etkilenebilmektedir.

Uyku sorunlarının çocukların sağlığı üzerine etkileri
Uyku sorunları küçük çocukların yaklaşık %20-30’unda görülen ve ebeveynleri en sık kaygılandıran sorunlardan biridir. Artmış dürtüsellik ve saldırganlık, kaygı bozukluğu, karşıt olma karşıt gelme bozukluğu, hiperaktivite, dikkat ve hafıza sorunları, okul başarısında düşüklük, erişkin dönemde alkol ve madde bağımlılığı ve artmış intihar riski ile ilişkilendirilmiştir. 18 aylık çocuklarda kısa uyku süresi (<10 saat) ve geceleri sık uyanma (>3) 5 yaşında duygusal ve davranışsal sorunlarla ilişkili saptanmıştır. Yapılan bilimsel çalışmalarda dil gelişimi, sosyal yeterlilik ve akademik işlevsellik için etkin uykunun önemi vurgulanmaktadır.

Özellikle erken çocukluk dönemi uyku sorunlarının çocuk üzerine olumsuz etkilerinin yanı sıra aile işlevselliğini de bozduğu ve ebeveyn ruh sağlığı üzerine olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir.

Çocukluk çağında kalitesiz ve yetersiz uykusu olanlarda artmış obezite riski vardır. Bazı çalışmalarda kısa uyku süresi, insülin direnci ve artmış hipertansiyon riski ile ilişkili bulunmuştur.

Uyku sorunlarının %10 oranında kalıcı olduğu ileri sürülmektedir. 2-4 yaşta uyku sorunu olanların %50’sinin 14 yaşta da uyku sorununun olduğu, 14 yaşta sorunu olanların 2/3’ünün 21 yaşta da uyku sorunun devam ettiği görülmüştür. Bu nedenle, uyku sorununun erken çocukluktan ergenliğe ve sonra erişkinliğe devamlılık gösterdiği ve küçük çocuklarda etkin müdahaleyle uzun dönem etkilerinin önlenebildiği düşünülmektedir.

Çocuklarda davranışsal uyku bozukluğu
Uykunun başlatılması, süresi, sürdürülmesi ya da niteliğinde tekrarlayan zorluk yaşanması olarak tanımlanabilir. Sık görülen uyku bozukluğu şeklidir. Bu durum pratikte karşımıza yatağa gitmeyi reddetme ya da direnç gösterme, uyku başlangıcını geciktirme (yatağa girdikten sonra uyumasının 1-2 saat sürmesi), gece uyanma sürelerinin uzaması ya da hepsinin birleşimi olarak çıkar. Uykuya dalma süreleri uzundur, bebek kendi kendini sakinleştiremez ve ancak özel koşulların sağlanması halinde çocuk uykuya dalabilir. Gece uyanmaları sırasında da aynı koşulların sağlanması gerekir ve sallamak, beslemek gibi özel koşullar sağlanmaması halinde gece uyanmaları sırasında çocuğun tekrar uykuya dalması için ebeveynin müdahale etmesi gereklidir. Bu sorun sıklıkla ebeveynin çocuğu kendi yataklarına almasıyla sonuçlanmaktadır.

Okul öncesi daha büyük çocuklarda ise ebeveynin sınır koymada ya da davranışı yönetmesinde ki soruna bağlı yatağa gitmeyi reddetme davranışı görülür. Gece yatağında çocuğun uykuya dalması 20 dakikanın altında sürüyor, rutin uyanma saatinde rahatlıkla uyanıyor ve gelişimsel süreç dışında gündüz uyku hali ve kestirme gereksinimi yoksa yeterli uyuduğu varsayılır. Uyku sorunu var diyebilmek için, gece 3 kereden fazla uyanma, gece kalktığında toplam 1 saatin üzerinde uyanık kalma ya da toplam uyku süresinin 9 saatin altında olması olarak tanımlanmaktadır.

The post Çocuklarda uyku sorunları first appeared on Anne Bebek Kulübü.